Ali Bey Ce?mesi (Mevlanakapı)

Ali Bey Ce?mesi
	1911-1912 tarihli Alman Mavileri haritalarında ce?me ile okulun konumu
Di?er ad(lar)	Halkalı Ce?mesi
Genel bilgiler
Durum	Yıkılmı?
Tur	Duvar ce?mesi
Mimari tarz	Klasik Osmanlı mimarisi
Konum	Fatih , ?stanbul , Turkiye
Koordinatlar	41°01′03″K 28°55′41″D ? / ? 41.01750°K 28.92806°D
Yaptıran	Ali Bey
Tamamlanma	1706 ya da 1707
Yıkılma	1957
Teknik ayrıntılar
Malzeme	Ta?
Kitabesini yazan	Nehri
Su kayna?ı	Ebusuud suyolu

Ali Bey Ce?mesi ya da Halkalı Ce?mesi , ?stanbul 'un Fatih ilcesindeki bir ce?meydi . Ali Bey tarafından, yine kendisinin yaptırdı?ı okulun bir duvarına biti?ik olacak ?ekilde 1706 ya da 1707 yılında yaptırıldı. Millet Caddesi 'nin in?ası nedeniyle 1957 yılında yıkıldı.

Mevlanakapı Mahallesi'nde konumlanan ce?me, klasik Osmanlı mimarisi uslubundaydı. Kesme ta?la yapılan ce?menin ayna ta?ı , kemerli bir ni? icindeydi. Kemerin ustunde ise Nehri tarafından yazılan altı beyitlik yapım kitabesi yer alıyordu.

Tarihi [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Ali Bey tarafından 1706 ya da 1707 yılında yaptırıldı. ^[a]^[1] ?brahim Hilmi Tanı?ık , Ali Bey icin "kara kethuda" lakabını kullansa da ce?menin kitabesine gore Ali Bey, "eski vezir kara kethuda"nın ye?eniydi ve bu ki?i, Veli Mehmed Pa?a 'nın kethudası Kara ?brahim A?a'ydı. ^[1]^[2]^[3] Ali Bey, ce?me haznesinin uzerine bir ta? okul binası yaptırmı? ve bu bina 1922 yılında yıkılmı?tı. ^[4]^[5] Ce?menin suyu, Halkalı sularının bir parcası olan Ebusuud suyolundan geliyor ^[6] ve bundan oturu halk arasında Halkalı Ce?mesi olarak da biliniyordu. ^[4]

Millet Caddesi 'nin in?ası esnasında, yol hizasında kaldı?ı gerekcesiyle 1957 yılında yıkıldı. ^[5] ?brahim Hilmi Tanı?ık , 1943'te yayımlanan eserinde ce?menin kitabesinden bahsederken ^[1] yıkımından once ce?meyi ziyaret eden Behcet Unsal, kitabesinin olmadı?ını kaydeder. ^[4]

Konumu ve mimarisi [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

?stanbul'un Fatih ilcesinin Mevlanakapı Mahallesi'nde, daha onceleri Ta? Mektep olarak adlandırılan Karanfilli Cavu? Soka?ı'nın Millet Caddesi 'ne bakan cephesinde, haznesinin ustundeki okul binasının bir duvarında konumlanan bir duvar ce?mesiydi. Klasik Osmanlı mimarisi uslubundaki kesme ta?la yapılan ce?menin ayna ta?ı , kemerli bir ni? icindeydi. Kemerin ustunde konumlanan altı beyitlik , iki sutun ve altı satırdan olu?an yapım kitabesinin Nehri tarafından sulus uslubuyla yazılan metni ?u ?ekildeydi: ^[1]^[2]^[5]

Metin

???? ??????? ??? ?? ??? ???
??? ??? ??? ????? ?? ????

???? ????? ???? ?????
?????? ??? ?? ??? ????

???? ??? ???? ?? ???????
??? ???? ??????? ?? ????

?? ???? ???? ???? ????
???? ????? ????? ??? ?? ????

???? ?????? ???? ?????? ??
??? ?????? ????? ??? ???

???? ???? ??? ????? ?????
??? ?????? ????? ??? ????

Ceviri yazı

Sahibu'l-hayrat Ali Bey pak-ı zat
Husn-i hulk ummi derunu pur-kemal

Kara Kethuda vezir-i sabıkın
Ye?eni idi gul-i ba?-ı kemal

Nura gark ede ten-i nazikterin
Fahr-i alem hurmetine bi-zeval

Bu muallim-hane ile ce?meyi
?ki hayrat eyledi kim bi-misal

Vahibu'l amal kabul eylerse ger
Adn-i Kuddus'e yiterler onu dal

Cıkdı ucler Nehriya tarih icun
Kasr-ı Firdevs-i berrin ma-i zulal

Ayrıca bakınız [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Fatih'teki ce?meler listesi

Notlar [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

^ Kitabesindeki 1118 yılı, miladi takvimde 1706 ya da 1707'ye denk gelir.

Kaynakca [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

^ ^a ^b ^c ^d Tanı?ık, ?brahim Hilmi (1943). "108 - Ali Bey Ce?mesi". ?stanbul Ce?meleri . 1 . ?stanbul: Maarif Matbaası . s. 106.
^ ^a ^b Aynur, Hatice; Karateke, Hakan T. (2022). III. Ahmed Devri ?stanbul Ce?meleri (1703-1730) (yeniden duzenlenmi? 2. bas.). ?stanbul: ?stanbul Buyuk?ehir Belediyesi Kutuphane ve Muzeler Mudurlu?u. ss. 85-86. ISBN 978-605-9507-53-0 .
^ Sureyya, Mehmed (Nisan 1996). "?brahim A?a (Kara)". Akbayar, Nuri (Ed.). Sicill-i Osmani . 3 . ?stanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları. s. 739. ISBN 975-333-041-3 .
^ ^a ^b ^c Unsal, Behcet (1969). "?stanbul'un imarı ve eski eser kaybı". Turk Sanatı Tarihi Ara?tırma ve ?ncelemeleri II . ?stanbul: ?stanbul Devlet Guzel Sanatlar Akademisi Turk Sanat Tarihi Enstitusu Yayınları: 6-61.
^ ^a ^b ^c Bulut, Nazlıgul, (Ed.) (2010). "Ali Bey Ce?mesi". Fatih'in Kayıp Ce?meleri-I . ?stanbul: ?stanbul Buyuk?ehir Belediyesi Koruma Uygulama ve Denetim Mudurlu?u. ss. 34-35.
^ ?stanbul Su Kulliyatı XIII: 19 ve 20. Yuzyılda ?stanbul Suları (PDF) . 13 . ?stanbul: ?SK? Genel Mudurlu?u . 2000. ss. 135, 209. ISBN 9758215760 . 27 Eylul 2020 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi (PDF) . Eri?im tarihi: 7 Mart 2021 .

[1] Kitabesindeki 1118 yılı, miladi takvimde 1706 ya da 1707'ye denk gelir.

[Tanışık-2] Tanı?ık, ?brahim Hilmi (1943). "108 - Ali Bey Ce?mesi". ?stanbul Ce?meleri . 1 . ?stanbul: Maarif Matbaası . s. 106.

[Aynur-3] Aynur, Hatice; Karateke, Hakan T. (2022). III. Ahmed Devri ?stanbul Ce?meleri (1703-1730) (yeniden duzenlenmi? 2. bas.). ?stanbul: ?stanbul Buyuk?ehir Belediyesi Kutuphane ve Muzeler Mudurlu?u. ss. 85-86. ISBN 978-605-9507-53-0 .

[4] Sureyya, Mehmed (Nisan 1996). "?brahim A?a (Kara)". Akbayar, Nuri (Ed.). Sicill-i Osmani . 3 . ?stanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları. s. 739. ISBN 975-333-041-3 .

[Ünsal-5] Unsal, Behcet (1969). "?stanbul'un imarı ve eski eser kaybı". Turk Sanatı Tarihi Ara?tırma ve ?ncelemeleri II . ?stanbul: ?stanbul Devlet Guzel Sanatlar Akademisi Turk Sanat Tarihi Enstitusu Yayınları: 6-61.

[Bulut-6] Bulut, Nazlıgul, (Ed.) (2010). "Ali Bey Ce?mesi". Fatih'in Kayıp Ce?meleri-I . ?stanbul: ?stanbul Buyuk?ehir Belediyesi Koruma Uygulama ve Denetim Mudurlu?u. ss. 34-35.

[7] ?stanbul Su Kulliyatı XIII: 19 ve 20. Yuzyılda ?stanbul Suları (PDF) . 13 . ?stanbul: ?SK? Genel Mudurlu?u . 2000. ss. 135, 209. ISBN 9758215760 . 27 Eylul 2020 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi (PDF) . Eri?im tarihi: 7 Mart 2021 .

[a]

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]