Vikipedi, ozgur ansiklopedi
?stanbul Anla?ması,
29 Ekim 1888 tarihinde
Britanya ?mparatorlu?u
,
Alman ?mparatorlu?u
,
Avusturya-Macaristan ?mparatorlu?u
,
?spanyol ?mparatorlu?u
,
Fransa
,
?talya
,
Hollanda
,
Rus ?mparatorlu?u
ile
Osmanlı ?mparatorlu?u'nun
imzaladı?ı cok taraflı bir ticaret antla?masıdır.
Britanya’nın 1882 yılında
Mısırı
i?gal etmesiyle, Mısır ve
Suvey? Kanalı
bolgesinde fiziksel olarak kontrol elde etmi?ti. 17 Kasım 1869 tarihinden beri, Kanala hakim olan ve
Suvey? Kanal ?irketinin
co?unlu?unu kontrol eden Fransa, bu durumdan rahatsızlık duyması sonucunda, Britanya’nın kontrolunu zayıflatmak, Kanalı uluslararası bir hale getirmek ve tum gemilerin, sava? ve barı? zamanlarında geci?ini duzenleyen bir antla?manın gereklili?ini ortaya attı. Bu amacla 2 Mart 1888 tarihinde ?stanbul da yapılan bir kongre ile taslak metin uzerinde uzla?ma sa?landı.
Antla?manın nihai metni, 29 Ekim 1888 tarihinde ilgili Devletlerin temsilcileri tarafından ?stanbul da imzalandı. Ancak Antla?ma, Fransa ve Britanya’nın cekinceler koyması sonucunda yururlu?e giremedi. ?ki ulke, sava? ve barı? sırasında tum gemilere geci?i garanti eden I. Madde ile Mısır
Hidivi
’nin "Mısır'ın savunması ve kamu duzeninin korunması" icin tedbirler almasına izin veren X. Maddesi ile gerginlik ya?ıyordu.
Ancak, 8 Nisan 1904’te imzalanan
?ngiltere-Fransa Dostluk Antla?ması
ile taraflar birbirlerinin Mısır ve
Fas
'taki hakimiyet hukukunu tanıdılar ve Suvey? Kanalı'nın hakimiyeti konusundaki 29 Ekim 1888 tarihli ?stanbul Antla?ması'nın yururlu?e girmesi konusunda mutabık kaldılar.
- Ozel
- ^
Love, p.171
- ^
Allain, p.53
- Genel