Televizijska reklama
(skra?eno:
TV reklama
) je specifi?na audio vizuelna forma
propagande
, namenjena za
ogla?avanje
proizvoda, usluga, i sl. na
televizijskim stanicama
.
Pod pojmom telvizijska reklama, obi?no se misli na minijaturni reklamni
film
, kratku
video
-audio formu u kojoj se, prema svim pravilima filmske umetnosti (filmskog jezika), javnosti prezentira određeni proizvod, usluga ili nekakva ideja koju je potrebno afirmisati, objaviti, upoznati sa njom zainteresovane pojedince, odnosno ciljne dru?tvene grupe.
Prva televizijska reklama emitovana je u
SAD
1.jula. 1941. godine u 8 sati ujutro. Televizijska stanica WNBT zvani?no je objavila u svom programu reklamni znak kompanije satova "Bulova".
Osnovni pojmovi i definicije
[
uredi
|
uredi kod
]
U teoriji i praksi koja se bavi propagandom, komunikacijama i medijima, TV reklama je postala predmet sukoba i sporova oko njene prave prirode i, u krajnjoj liniji, umetni?kog integriteta. Dok joj jedni odri?u propagandno svojstvo nazivaju?i je nevinom persuazijom koja potro?a?ima poma?e u pravu izbora i pru?anju informacije, drugi TV reklami zlokobno pripisuju stra?ne manipulativne mogu?nosti, koje ljudsko bi?e pretvaraju u neku vrstu robota, "zombija" ispranog mozga.
Koliko je ova problematika aktuelna vidi se i po tome ?to je jo? uvek ?esta terminolo?ka zbrka oko pojmova propaganda i reklama, koji se me?aju do te mere da je kod nas ?ak odoma?en i pojam ekonomska propaganda,(1) ili TV spot (2), kojim se obi?no ozna?avaju reklamni sadr?aji svih vrsta, koji se bave ogla?avanjem ili promovisanjem tema iz oblasti privrede ili usluga.
U su?tini, TV reklama se razvila iz reklamnog filma, kao njegova specifi?na televizijska varijanta. Reklamni film, sa druge strane, predstavlja jedan poseban pod?anr propagandnog filma, koga kao benigniju i neviniju varijantu danas mo?emo na?i u gotovo svim oblastima dru?tvenog ?ivota.
Ono ?to ga razlikuje od propagandnih filmova, jeste njegova specifi?na i prepoznatljiva forma, posebna dramaturgija, modifikovani i osobeni filmski jezik kojim se slu?i i, naravno, jasno određena primenjena svrha za koju je namenjen.
Televizijska reklama mo?e imati razli?ite forme od kojih su neke uobi?ajene i ?ak standardizovane (kao npr. klasi?ni reklamni TV spot u trajanju do 30 sec.), mo?e biti i pravi mali igrani
film
sa prepoznatljivom dramaturgijom, pri?om, glumcima, razli?itih du?ina trajanja, mo?e se prikazivati u nastavcima (epizodama), tokom du?eg vremenskog perioda, i sl.
Pored njenih nesumnjino umetni?kih kvaliteta, TV reklamom dominiraju i time njenu svrhu određuju propagandni modeli
komunikacije.
Ovo modeli nalaze se u obliku propagandnih tehnika koje određuju i kona?nu formu svake televizijske reklame.
1. EPP - Ekonomsko propagandni program, uobi?ajeni skra?enica na doma?em tr?i?nom i medijskom prostoru. Ovaj termin je specifi?no na?a kovanica i nema paralela u stranoj literaturi i praksi, u kojoj je poznat pojam advertajsing (Advertising, eng.) - ogla?avanje putem medija.
2. TV spot je, zapravo, na? doma?i nezgrapan prevod engleskog pojma commercial, kojim se kolokvijalno naziva televizijska reklama, u smislu kratke propagandne televizijske forme. U svetskoj literaturi i praksi ovaj termin ozna?ava kratku reklamnu video ili filmsku formu, u ograni?enom trajanju do 30 sekundi, u ređim slu?ajevima do 1 minut. Kod nas se ovaj termin neprecizno upotrebljava i za druge, potpuno razli?ite televizijske forme, kao ?to je npr. muzi?ki video klip, i sl.
- Tadi?, Darko:"Televizijska reklama kao propagandno sredstvo", Spektrum, Beograd, 2006.
- Las, Vilijam i Ervin, Setl: "Istorija ameri?ke televizije", (Izvodi - za internu upotrebu studenata FDU),Univerzitet umetnosti, Beograd, 1978.
- Kaznev, ?an: "Sociologija radio-televizije", BIGZ,Beograd, 1976.
- ?olovi?, Ivan i Vukovi?, đorđije: "Pravci u istra?ivanju reklame", Tre?i program, broj 41, Radio Beograd, 2-1979.
- Klark M.Agnev & Neil O Brien: "Televizijska reklama", Panorama, Zagreb, 1965.