Operacija Gladio
(
ital.
Operazione Gladio
) je naziv za plan
subverzivnih
aktivnosti koju je
italijanska
vlada u doba
Hladnog rata
pod pokroviteljstvom
NATO
-pakta pripremila za slu?aj eventualne
invazije
i/li
okupacije
zemlje od strane
SSSR
-a i drugih zemalja , odnosno tajne tzv.
stay-behind
paravojne formacije
koje su trebale izvoditi
gerilske
aktivnosti i slu?iti kao
pokret otpora
protiv sovjetskog okupatora i njegovih doma?ih pristalica. Projekt je dobio ime po
latinskoj
rije?i
gladius
koja je u
drevnom Rimu
ozna?avala kratki ma?, koji je, usprkos malih dimenzija, predstavljao izuzetno efikasno oru?je
rimske vojske
. Italijanska i svjetska javnost je za postojanje plana doznala tek na samom kraju Hladnog rata, kada je u jesen 1990. njegovo postojanje priznao tada?nji premijer
Giulio Andreotti
. Prije toga je postojanje takve organizacije bilo predmetom ?pekulacija, obi?no vezanih uz njene zloupotrebe u dnevnopoliti?ke svrhe, odnosno kontroverznu ulogu u tzv.
olovnim godinama
, kada su se njenim pripadnicima pripisivale
teroristi?ke
akcije u svrhu fizi?ke eliminacije ili diskreditacije
ljevi?arskih
pojedinaca i organizacija (kroz
operacije pod la?nom zastavom
). Operacija Gladio se kasnije po?ela koristiti u ?irem kontekstu, odnosno za ozna?avanje sli?nih stay-behind organizacija u drugim zemljama NATO-pakta.
