Igra na plo?i je vrsta igre za koju za osnovu ima podlogu ili plo?u koja mo?e biti napravljena od raznih vrsta materijala. U ve?ini slucajeva plo?a je obi?no podjeljena u u polja koja su iste veli?ine kao kod igre ?ah , no to nije obavezno.

Historija

Igre na plo?i su e igrali u ve?ini kultura i dru?tava kroz historiju; neke su ?ak prethodile razvoju pismenosti u najstarijim civilizacijama. Brojna va?na historijska nalazi?ta, artefakti i dokumenti bacaju svjetlo na rane igre na plo?i. Neke od njih uklju?uju:

• Senet je pronađen u grobnicama predinasti?kim i grobnicama Prve dinastije Egipta , cca. 3500. pne. i 3100. pne. . ^[1] Senet je najstarija igra na plo?i za koju se zna, a prikazana je na freskui u grobu Merknere ( 3300 - 2700. pne. ). ^[2]
• Mehen je druga drevna igra na plo?i iz predinasti?kog Egipta .
• Go je drevna strate?ka igra na plo?i koja se razvila u Kini
• Patolli je igra na plo?i koja se razvila u Mezoamerici , a igrali su je drevne Maje .
• Graljevska grobnica Ura je, između ostalog, sadr?avala Kraljevska igra Ura . Nju je iskopao Leonard Woolley , ali u svojim knjigama hje malo pisao o njima. Ve?ina iskopanih igara se danas nalazi u Britanskom muzeju u Londonu .
• Buddhin popis igara je najstariji popis igara.

Kronologija

• cca. 5870. pne. - igra na plo?i koja podsje?a na mancalu je pronađena u Ain Gazalu u Jordanu. (Rollefson)
• cca. 3500. pne. - Senet pronađen u grobnicama predinasti?kog Egipta ; ^[1] također prikazan u grobnici Merknere .
• cca. 3000. pne. - Mehen , igra na plo?i iz predinasti?kog Egipta , igrana s figurama nalik na lavove i kamen?i?ima .
• cca. 3000. pne- - Drevni set za backgammon , pronađen u Spaljenom gradu u Iranu ^[3]
• cca. 2560. pne. - Plo?a Kraljevske igre Ura (pronađena u grobnicama Ura)
• cca. 2500. pne. - Slike igara seneta i hana u grobnici Rashepes
• cca. 2000. pne. - Crte? u grobnici u Benihassanu pokazuju kako se igraju dvije nepoznate igre na plo?i (prikazao Falkner). ?pekulira se kako je jedna od njih tau .
• cca. 1500. pne. - Liubo uklesan na plavi kamen. Također slika igre u Knossosu . ^[4]
• cca. 1400. pne. - Plo?e za igru, uiklju?uju?i alquerque , Mlin (igra) za tri i devet igra?a, a mo?da i mancala uklesani na krov Hram u Kurni . (Izvor: Fiske i Bell)
• 548. pne. Najstarija pisana referenca na Go/Weiqi dolazi iz knjige Zuo Zhuan , koja opisuje ?ovjeka koji voli igru.
• cca. 500. pne. - The Buddhin popis igara spominje igre na plo?i koje se igraju u 8 ili 10 redova.
• cca. 500. pne. - Najstarije reference na Chaturaji ili Pachisi napisane u Mahabharati .
• cca. 200. pne. - Kineska plo?a za Go/Weiqi pronađena godine 1954 . u Okrughu Wangdu . Ta plo?a se danas nalazi u Pekin?kom historijskom muzeju . ^[5] .
• 116 - 27. pne. - Lingua Latina X ( II, par. 20 ) Makra Terencija Varona sadr?i najstariji poznati spomen igre latrunculi ^[6] (?esto pomije?ana s ludus duodecim scriptorum , Ovidijevom dolje spomenutom igrom).
• 79 - 8. pne. - Liu Xiangov (劉向) Shuo yuan, sadr?i najstariji spomen izraza Xiangqi .
• 1. pne. - 8. ne. - Ovidijeva Ars Amatoria sadr?i najstariji spomen ludus duodecim scriptorum .
• 220 - 265 - Nard ulazi u Kinu pod imeom t'shu-p'u (Izvor: Hun Tsun Sii ).
• cca. 400 nadalje - Tafl igre se igraju u Sjevernoj Evropi.
• cca. 600 Najstariji spomen Chaturange u Subandhuovoj Vasavadatti i Banabhattinoj Harsha Charitha
• cca. 600. - Najstariji spomen Chatranga u Karnamak-i-Artakhshatr-i-Papakan .

Vidi takođe: Kronologija ?aha

Igre na plo?i su postale izuzetno popularno među ?irokim slojevima stanovni?tva po?etkom 20. vijeka kada je ?irenje srednje klase s vi?kom novca i slobodnog vremena stvorilo pzubliku za te igre. Popularnost se pro?irila nakon drugog svjetskog rata , otkada postoje mnoge klasi?ne igre na plo?i.

Mnoge igre na plo?i su danas dostupne u obliku kompjuterskih igara , uklju?uju?i opciju da se igra protiv kompjutera; mnoge znamenite kompjuterske igre kao Civilization se temelje na istoimenim igrama na plo?i. ?irenje kompjutera je dovelo do relativnog nestajanja najslo?enijih igara na plo?i, s obzirom da kompjuteri zahtijevaju manje vremena i prostora, a igre se ne moraju postavljati i poslije spremati. Nakon pojave Interneta , mnoge igre na plo?i se danas mogu igrati online protiv kompjutera i drugih igra?a. Neke web-stranice dozvoljavaju igru u stvarnom vremenu i odmah pokazuju protivni?ke poteze, dok ve?ina koristi e-mail da se protivnik obavijesti nakon svakog poteza.

Neke igre na plo?i koriste dodatne komponente, osim plo?e i figura. Neke koriste CD-ove, video-kazete a odnedavno i DVD-ove kao prilog igre. ?anr DVD igara koristi interaktivne zna?ajke DVD-a, te npr. daju "voditelja kviza" za igre trivije.

Klasi?ne Igre

• ?ah
• Go
• Dama
• ?ovje?e ne ljuti se
• Rizik
• Ottelo/Reversi
• Halma
• Mlin
• Niska bisera/Renju/Pet u red
• Hex
• Ringo
• Tiko
• Ghana
• Kono
• Seega
• Laska
• Fokus
• Salta
• Alquerque

Izvori

Literatura

• Gobet, Fernand, de Voogt, Alex, & Retschitzki, Jean (2004). Moves in mind: The psychology of board games . Psychology Press. ISBN   1-84169-336-7 .  
• Rollefson, Gary O., "A Neolithic Game Board from Ain Ghazal, Jordan,"

Bulletin of the American Schools of Oriental Research, No. 286. (May, 1992), pp. 1-5.

• Fiske, Willard . Chess in Iceland and in Icelandic Literature?with historical notes on other table-games) . Florentine Typographical Society, 1905 .
• Falkener, Edward. Games Ancient and Oriental, and How To Play Them . Longmans, Green and Co., 1892 .
• Austin, Roland G. "Greek Board Games." Antiquity 14. September 1940 : 257–271
• Murray, Harold James Ruthven . A History of Board-Games Other Than Chess . Gardners Books, 1969 .
• Bell, Robert Charles. The Boardgame Book . London : Bookthrift Company, 1979 .
• Bell, Robert Charles. Board and Table Games from Many Civilizations . Mineola, New York : Dover Publications, 1980 . ISBN 0-486-23855-5
  • Reprint: New York : Exeter Books, 1983 .
• Sackson, Sid . A Gamut of Games . Arrow Books , 1983 . ISBN 0-09-153340-6
  • Reprint: Dover Publications, 1992 . ISBN 0-486-27347-4
• Schmittberger, R. Wayne. New Rules for Classic Games . John Wiley & Sons , 1992 . ISBN 0-471-53621-0
  • Reprint: Random House Value Publishing , 1994 . ISBN 0-517-12955-8
• Parlett, David. Oxford History of Board Games . Oxford University Press , 1999 . ISBN 0-19-212998-8

Igre na plo?i na Wikimedijinoj ostavi