Arheologija
je nauka koja se bavi iskopavanjem
ljudskih
ostataka. Arheolozi istra?uju ?ivot prvih ljudi, razmatraju?i objekte koje su ovi ostavili iza sebe. Takvi objekti uklju?uju zgrade, umjetni?ka dela, alatke, kosti.
Arheologija je jedna od nauka koje se stalno usavr?avaju. Arheolozi koriste raznovrsne tehnike da bi sakupili ?to vi?e podataka i da bi mjesta ili predmete istra?ivanja prou?ili ?to je vi?e to mogu?e.
Nije precizno utvrđeno kada je nastala arheologija. Iskopavanja anti?kih spomenika i pravljenje kolekcija antikviteta su bili prisutni hiljadama godina. Flavio Biondo, renesansni histori?ar iz Italije, sistematski je kreirao i dokumentovao vodi? za rimske ru?evine i topografski vodi? starog
Rima
. Zbog toga ga neki nazivaju ranim osniva?em arheologije. Ipak, tek u XIX-om vijeku sistematsko izu?avanje pro?losti kroz njene materijalne ostatke po?elo je podsje?ati na arheolo?ku nauku kakva se danas izu?ava na univerzitetima. Iskopavanja i otkri?a su se ipak bazirala na slu?ajnosti, a va?nost koncepta kao ?to su raslojavanje i stavljanje nalazi?ta u određeni kontekst su potpuno zanemareni. 1803. godine Thomas Bruce, sedmi Earl od Elgina, uputio je ?estoku kritiku zbog uklanjanja mermernih skulptura sa gr?kog Panteona na kojem su se nalazile. Ipak, u ovoj kritici on je skulpture spominjao i vrjednovao samo kroz njihovu umjetni?ku vrijednost, a ne kroz historijsku.
Britanija je bila jedna od prvih zemalja koja je razvila sistematski prilaz arheologiji i prepoznala je kao zasebnu disciplinu (a debata da li je to nauka ili umjetnost jo? uvijek traje). Prve osobe koje su pokazale ozbiljniji individualni interes: sve?tenici; oni su bilje?ili lokalne orjentire uz pomo? parohijana uz opise pojedinosti terena, a neke od tih spomenutih pojedinosti su bili drevni spomenici, kao na primjer uspravno kamenje, a vjerovatno nisu bili ni svjesni zna?aja nekih od spomenika. Zahvaljuju?i njima znamo mnogo o nekim arheolo?kim nalazima koji su u međuvremenu pomjereni sa izvorne lokacije, ili ?ak nestali u potpunosti. U XVI-om i XVII-om vijeku antikvari poput Johna Lelanda (D?on Leland), Johna Aubreya (D?on Obri) i Williama Stukeleya (Vilijam Stakli) vodili su pregled zemlje (Britanije), crtaju?i, opisuju?i i interpretiraju?i spomenike i predmete s kojima su se sretali.
U Americi,
Thomas Jefferson
(Tomas D?eferson), vjerovatno inspirisan svojim iskustvima u
Evropi
, nadgledao je sistematsko iskopavanje indijanskih pogrebnih humki na svojoj zemlji u Vird?iniji 1784. godine.
Jeffersonove
metode iskopavanja su bile napredne za to doba (?to mu je donijelo titulu jednog od o?eva arheologije), ali su bile primitivne u poređenju sa dana?njim standardima. On nije jednostavno kopao u unutra?njost humke ≫da bi na?ao ne?to≪, ve? bi iskopao uzorak zemlje da bi ga prou?io. Rezultati nisu inspirisali njegove savremenike da nastave tim putem, ve? su oni op?enito neselektivno kopkali unaokolo, kako na Bliskom istoku i evropskim humkama, tako i na sjevernoameri?kim lokacijama, uni?tavaju?i tako vrijedne artefakte tokom iskopavanja.
Ne?to poslije,
Napoleonove
armije su sprovodile iskopavanje tokom
Egipatske
kampanje. Imperator je poslao s njima grupu od 500 nau?nika, specijalista u poljima
biologije
,
hemije
i
lingvistike
, da bi oni sproveli puno istra?ivanje drevnih civilizacija. Rad
Jean-Francoisa Champolliona
na
kamenu iz Rozete
preko kojeg je uspio prevesti
hijeroglife
, poslu?io je kao klju? za daljnje istra?ivanje
Egipta
.
Jedna od klju?nih figura u razvoju metoda arheologije bio je Pitt Rivers. Arheologija je jo? uvijek bila amaterski hobi, kada je Rivers, zahvaljuju?i veli?ini britanskog kolonijalnog carstva, dobio priliku da istra?uje antikvitete u mnogim zemljama. Tokom svoje vojne karijere uspio je sakupiti veliki broj artefakata sa svih strana svijeta, i sve ih je smje?tao na svoj posjed, prave?i nukleus muzeja koji je danas smje?ten u
Oxfordu
i koji nosi njegovo ime. Razvio je tipologiju rade?i na svojoj li?noj kolekciji, ?to je bilo od neprocjenjivog zna?aja za budu?i razvoj arheologije i razvoj metoda određivanja starosti.