Koordinate:
44° 18′ 15" SG?, 20° 33′ 22" IGD
Aranđelovac
je grad i op?tina u Srbiji. Nalazi se u podno?ju planina
Bukulja
i
Ven?ac
na oko 255 m nadmorske visine, na 76 km od
Beograda
. Op?tina obuhvata dve gradske i 18 seoskih mesnih zajednica. U samom gradu nalazi se
Bukovi?ka banja
. Administrativno pripada ?umadijskom okrugu sa sedi?tem u
Kragujevcu
. Prema poslednjem popisu iz
2002
. godine u gradu je ?ivelo 24.309 stanovnika, a na podru?ju op?tine 48.129 stanovnika.
Etimologija
Sada?nja teritorija grada najve?im delom je pripadala selu Vrbica. Po?to je
knez Milo?
?esto boravio u le?ili?tu Bukovi?ke banje odlu?i da u Vrbici
1858
. godine podigne crkvu (jednu od nekoliko pokajnica) i posveti je Svetom Arhanđelu Gavrilu, a od dela sela Vrbice sa delom sela Bukovik formira varo? kojoj da ime Aranđelovac.
Znamenitosti
Ono po ?emu je Aranđelovac najpoznatiji je blagotvornost kisele vode kojom je jo?
1811
. godine svoje zdravlje krepio
Dositej Obradovi?
. Na li?ni zahtev kneza Milo?a, bukovi?ka voda je dopremana u butelama i kori??ena na dvoru, a po?etkom XX veka po?inje i ru?no fla?iranje kisele vode "Knjaz Milo?" da bi se kroz decenije punjenja ova voda okitila najvi?im međunarodnim odli?jima za kvalitet. Kada se pomene voda ne mo?e se zaobi?i ni velelepni park Bukovi?ke banje koji se prostire na povr?ini od 21,5 ha sa stalnom postavkom mermernih skulptura, najpoznatijih na?ih i svetskih autora, nastalih u tridesetogodi?njem postojanju međunarodne smotre umetnosti
Mermer i zvuci
koja pored mermernih skulptura organizuje i manifestaciju "Svet keramike", a organizuje i pozori?ne predstave, koncerte i folkorne priredbe. Sve manifestacije obavljaju se na letnjoj otvorenoj sceni ili u prelepoj "Sali kne?eva" hotela "Staro zdanje", građevine stare preko 150 godina, koju gradu podari
dinastija Obrenovi?
. U parku se nalazi i paviljon knjaza Milo?a i nekoliko izvora mineralne vode koja se u banjskom le?ili?tu koristi zajedno sa glinom za le?enje oboljenja gastrointestinalnog i hepatolibijarnog sistema, bolesti respiratornog sistema i povrede lokomotornog sistema.Pored fudbalskog kluba ?umadija, OFK Aranđelovac, KMF Seni?ani, tu su Rukometni klub Izvor kao i rukometni klub ?amot.
Slobodarska tradicija ovog kraja ostavila je za sobom uspomenu na
podizanje Prvog srpskog ustanka u selu
Ora?ac
6 km od Aranđelovca, gde se nalazi memorijalni kompleks sme?ten oko Mari?evi?a jaruge gde je zapo?eto stvaranje moderne srpske dr?ave, a Karađorđe izabran za vođu ustanka.
Aranđelovac ima i dva Hrama Sv. arhangela Gavrila. Jedan je onaj u kome je slu?io prota Atanasije bukovi?ki, koji je zakleo ustanike na vernost otad?bini, podignut
1835
. godine na temeljima srednjevekovne crkve iz
1480
. godine. Drugi je podigao
knez Milo?
, onaj po kome je Aranđelovac dobio ime. Novosagrađen Hram Sv. Ap. Petra i Pavla u naselju Seni?ani, jedan je od najve?ih u ?umadiji. U blizini se nalazi nekada?nji srednjevekovni
Manastir Svetog Arhangela Mihaila u Brezovcu
, crkve brvnare u Ven?anima i Darosavi. U neposrednoj blizini, u Topoli nalazi se mauzolej kralja Petra I na
Oplencu
kao i Karađorđeva crkva, zatim srednjevekovni manastiri Voljav?a, Nikolje i Blagove?tenje.
Na 10 km od Aranđelovca je
1976
. podignuto akumulaciono
Gara?ko jezero
za snadbevanje vodom Aran?elovca i okoline. Jezero se prostire na povr?ini od oko 65 ha, najve?e dubine 22 m, poribljeno je i predstavlja omiljeno izleti?te građana Aranđelovca zajedno sa bazenom pored samog jezera koji u svom sadr?aju ima i sporske terene i ugostiteljski objekat.
Aranđelova?ki muzej ima svoju stalnu postavku kome pripada
Risova?koj pe?ini
, na samom ulazu u grad, iz doba neolita, a u blizini koje se nalazi i etno-ku?a.
Slavni ljudi
- Momir Ili?
, rukometa?
- Ratko Nikoli?
, rukometa?
- Borislav Lorenc
, filozof i profesor na Teolo?kom fakultetu u Beogradu
- Milivoje "Mi?a" Tomi?
, poznati glumac
- Sa?a Nedeljkovi?
, biv?i fudbaler
Crvene Zvezde
i vlasnik Kompanije Nedeljkovi?
- Lazar ?irovi?
(1934-2015), atletski trener
- Sa?a Bo?kovi?
, rukometni trener i selektor ?enske rukometne reprezentacije Srbije
- Goran Milojevi?
, biv?i fudbaler
Crvene Zvezde
i
Partizana
- Ana đoki?
, rukometa?ica
- Danica Maksimovi?
, glumica
- Radmilo Ivan?evi?
, biv?i fudbaler i fudbalski trener
- Goran Pandurovi?
, biv?i fudbaler Partizana i reprezentativac Jugoslavije
- ?ivan Saramandi?
, operski peva?
- Dejan Pikula
, ?ahista
- Svetolik Rankovi?
, knji?evnik
- Danko Popovi?
, knji?evnik
- Nikola Vojinovi?
, biv?i rukometa?
- Sanja Rajovi?
, rukometa?ica
- Vladica Cvetkovi?
, dopisni ?lan SANU
- Predrag Lazi?
, akademik, redovni profesor Rudarsko-geolo?kom fakultetu u Beogradu
- Vladan Milojevi?
, fudbalski trener
- Maja Radovanovi?
, pravnica
Privreda
Najpoznatije preduze?e iz Aranđelovca je AD "Knjaz Milo?" koje sem pomenute mineralne vode, proizvodi i puni sokove i energetske napitke. Holding korporacija "?amot" proizvodi vatrostalne materijale i vr?i eksploatisanje ruda, a za proizvodnju elektroporcelana i izolatora zadu?en je "Elektroporcelan". Elektrokeramika proizvodi se u DD "Elka". Eksploataciju mermera vr?i preduze?e "Ven?ac" a proizvodnjom PVC cevi bavi se PP "Pe?tan". DD "Kubr?nica" proizvodi građevinski materijal (opeke i monta?ne nosa?e). Pored pomenutih postoji veliki broj manjih privatnih preduze?a a o turizmu se staraju dva hotela:"?umadija" i "Izvor" , odmarali?te INO, motel "Lova?ki dom" na Bukulji, te veliki broj privatnih sme?tajnih kapaciteta i mno?tvo kafi?a i restorana.
Turizam
U Aranđelovcu se nalazi "Aqua park" za decu.
Povezano
Vanjske veze