Wietnam Południowy

Republika Wietnamu
Vi?t Nam C?ng hoa
	1955?1975
Flaga	Herb
	Hymn : ; ; Thanh nien Hanh Khuc (1948?1975) ; (Marsz Młodych) ; ; Gi?i phong mi?n Nam (1975?1976) ; (Wyzwoli? Południe)
J?zyk urz?dowy	wietnamski
Stolica	Sajgon
Ustroj polityczny	republika
Typ pa?stwa	pa?stwo unitarne
Głowa pa?stwa	prezydent Hu?nh T?n Phat (ostatni)
Szef rz?du	premier Nguy?n H?u Th? (ostatni)
Powierzchnia ; ? całkowita	; 173 809 km²
Liczba ludno?ci (1973) ; ? całkowita ; ? g?sto?? zaludnienia	; 19 370 000 ; 111,4 osob/km²
Waluta	đ?ng południowowietnamski (?)
Niepodległo?? ; ? ogłoszona ; ? uznana	od Francji ; 14 czerwca 1955
Zjednoczenie Wietnamu	2 lipca 1976
Strefa czasowa	UTC +7
	Multimedia w Wikimedia Commons

Wietnam Południowy (oficjalnie Republika Wietnamu ) ? pa?stwo wietnamskie istniej?ce w latach 1955?1975.

Historia [ edytuj | edytuj kod ]

Wietnam Południowy został proklamowany 23 kwietnia 1949 roku w Kochinchinie , na podstawie porozumienia zawartego mi?dzy utworzonym tam antykomunistycznym Centralnym Rz?dem Tymczasowym i francuskimi władzami kolonialnymi. Głow? pa?stwa został były cesarz Wietnamu , B?o đ?i .

Konflikt z rz?dem proklamowanej na połnocy Demokratycznej Republiki Wietnamu doprowadził do wybuchu I wojny indochi?skiej . Faktyczny podział pa?stwa został utrwalony przez postanowienia konferencji genewskiej , ktora odbyła si? w 1954 roku. Wietnam został podzielony wzdłu? 17 rownole?nika . Porozumienie genewskie nakazywało przeprowadzenie w obu cz??ciach Wietnamu wyborow, po ktorych miało nast?pi? zjednoczenie pa?stwa. Władz? w pa?stwie oficjalnie sprawował cesarz B?o đ?i , ktorego w 1955 roku odsun?ł od władzy jego premier Ngo đinh Di?m , ktory stał si? tym samym prezydentem z woli Stanow Zjednoczonych ^[1]. Ngo đinh Di?m wycofał si? z pomysłu przeprowadzenia wyborow, co spowodowało powstanie pod koniec lat 50. lewicowej partyzantki Wietkong . Wietkong zyskał wsparcie rz?du komunistycznego na połnocy. Ngo đinh Di?m nie radził sobie z post?puj?cym rozkładem pa?stwa, a ponadto wszedł w konflikt ze stanowi?cymi wi?kszo?? mieszka?cow pa?stwa buddystami , czego ?rodłem był jego fanatyczny katolicyzm ^[2]. Represje stosowane wobec buddystow spowodowały utrat? przez Ngo đinh Di?ma poparcia ze strony władz Stanow Zjednoczonych. W 1963 roku agenci Centralnej Agencji Wywiadowczej (CIA) zorganizowali pucz , w wyniku ktorego rz?d Wietnamu Południowego zast?piono rz?dem jeszcze bardziej uzale?nionym od woli Administracji Stanow Zjednoczonych ^[3]. Utworzenie nowego rz?du umo?liwiło interwencj? wojsk ameryka?skich w Wietnamie Południowym. Wojska ameryka?skie rozpocz?ły akcje przeciwko lewicowym partyzantom, co wywołało II wojn? indochi?sk? . Wojska ameryka?skie i południowowietnamskie nie były w stanie konkurowa? z oddziałami Wietkongu ^{[
potrzebny przypis
]}, ktory w 1969 roku powołał Tymczasowy Rz?d Rewolucyjny Wyzwolenia Wietnamu Południowego. 30 kwietnia 1975 roku wojna zako?czyła si? zwyci?stwem sił armii połnocnowietnamskiej i Wietkongu. Przej?cie władzy na południu przez Wietkong umo?liwiło w 1976 roku utworzenie zjednoczonej Socjalistycznej Republiki Wietnamu ^[4].

Ludno?? [ edytuj | edytuj kod ]

Wietnamczycy (ok. 80%), Chi?czycy , Khmerowie , Tajowie .

Religia [ edytuj | edytuj kod ]

Podział religijny w Wietnamie Południowym w 1963 r. (dane szac.) W?rod 14 mln mieszka?cow nast?puj?ce religie wyznawało: ^[5]:

konfucjanizm : 4 mln wyznawcow - 28,57%
buddyzm : 3,5 mln wyznawcow - 25%
kaodaizm : 1,5 mln wyznawcow - 10,71%
katolicyzm : 1,5 mln wyznawcow - 10,71%
Hoa H?o : 1 mln wyznawcow - 7,14%
animizm : 1 mln wyznawcow - 7,14%
protestantyzm : 0,5 mln wyznawcow - 3,57%
taoizm , islam i hinduizm : 1 mln wyznawcow - 7,14%

Ł?cznie chrze?cijanie stanowili ok. 14,28% populacji.

Zobacz te? [ edytuj | edytuj kod ]

Przypisy [ edytuj | edytuj kod ]

↑ S.Karnow, s.223.
↑ Zachary Abuza, Renovating politics in contemporary Vietnam , Lynne Rienner Publishers, Boulder 2001, s. 191.
↑ Ostatnie dni dyktatorow . znak.com.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-03-29)]. , red. Diane Ducret , Emmanuel Hecht, Znak Horyzont, Krakow 2014, s. 76-77
↑ Wietnam. Historia , [w:] Encyklopedia PWN [dost?p 2015-08-06] .
↑ Higgins, Vietnam Nightmare, s 47.

Bibliografia [ edytuj | edytuj kod ]

Wiesław Olszewski: Historia Wietnamu . Ossolineum, 1991. ISBN 83-04-03550-2 .
Stanley Karnow: Vietnam: a History . New York: Viking Press, 1983. ISBN 0-670-74604-5 .

[1] S.Karnow, s.223.

[2] Zachary Abuza, Renovating politics in contemporary Vietnam , Lynne Rienner Publishers, Boulder 2001, s. 191.

[3] Ostatnie dni dyktatorow . znak.com.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-03-29)]. , red. Diane Ducret , Emmanuel Hecht, Znak Horyzont, Krakow 2014, s. 76-77

[4] Wietnam. Historia , [w:] Encyklopedia PWN [dost?p 2015-08-06] .

[5] Higgins, Vietnam Nightmare, s 47.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]