Stanisław Skrowaczewski

Stanisław Skrowaczewski, Tokio 2011
Imi? i nazwisko	Stanisław Paweł Stefan Jan Sebastian Skrowaczewski
Data i miejsce urodzenia	3 pa?dziernika 1923 Lwow
Data i miejsce ?mierci	21 lutego 2017 St. Louis Park
Gatunki	muzyka powa?na
Zawod	dyrygent , kompozytor
Aktywno??	od 1946
Odznaczenia
Strona internetowa

Stanisław Paweł Stefan Jan Sebastian Skrowaczewski ^[1] (ur. 3 pa?dziernika 1923 we Lwowie , zm. 21 lutego 2017 w St. Louis Park ^{[2] [3]} ) ? polski dyrygent i kompozytor. Wspołpracował z czołowymi orkiestrami na ?wiecie. Był jednym z najwybitniejszych dyrygentow drugiej połowy XX wieku ^[4] .

?yciorys [ edytuj | edytuj kod ]

Od urodzenia do 1944 mieszkał w rodzinnym Lwowie.

• w wieku czterech lat rozpocz?ł nauk? gry na fortepianie i skrzypcach u Florentyny Listowskiej,
• w wieku siedmiu lat skomponował swoj pierwszy utwor symfoniczny,
• w wieku jedenastu lat wyst?pił publicznie z recitalem fortepianowym,
• w wieku trzynastu lat wyst?pił jako pianista i dyrygent w III koncercie fortepianowym Ludwiga van Beethovena ,
• był uczniem VIII Gimnazjum im. Kazimierza Wielkiego we Lwowie
• podczas II wojny ?wiatowej , w czasie okupacji niemieckiej Lwowa, był karmicielem wszy w Instytucie Bada? nad Tyfusem Plamistym i Wirusami profesora Rudolfa Weigla ,
• w czasie wyzwalania Lwowa spod okupacji niemieckiej w lipcu 1944 doznał kontuzji obu dłoni, co przekre?liło nadzieje na karier? pianistyczn?,
• po przymusowym wysiedleniu Polakow ze Lwowa zamieszkał w Krakowie . Studiował kompozycj? pod kierunkiem Romana Palestra i dyrygentur? pod kierunkiem Waleriana Bierdiajewa w Pa?stwowej Wy?szej Szkole Muzycznej w Krakowie ,
• w 1946 został dyrygentem Filharmonii Wrocławskiej ,
• w latach 1947?1949 studiował w Pary?u u Nadii Boulanger ,
• w latach 1949?1954 był dyrektorem Filharmonii ?l?skiej w Katowicach ,
• w latach 1954?1956 dyrygował Filharmoni? Krakowsk? ,
• w latach 1956?1959 był stałym dyrygentem Filharmonii Narodowej w Warszawie ,
• w 1956 wygrał mi?dzynarodowy konkurs dyrygencki w Rzymie , po czym zadebiutował w Stanach Zjednoczonych z Cleveland Orchestra ,
• dyrygował orkiestrami: New York Philharmonic , Pittsburgh Symphony Orchestra, Cincinnati Symphony Orchestra,
• w 1960 opu?cił Polsk? i zamieszkał w USA ^[1] ,
• w latach 1960?1979 był dyrektorem artystycznym Minneapolis Symphony Orchestra (od 1970 Minnesota Orchestra),
• dyrygował go?cinnie najlepszymi orkiestrami na całym ?wiecie, m.in. Berliner Philharmoniker , Wiener Symphoniker, London Symphony Orchestra , Koninklijk Concertgebouworkest , a tak?e znakomitymi teatrami operowymi ( Wiener Staatsoper , Metropolitan Opera ),
• w latach 1984?1991 był głownym dyrygentem The Halle Orchestra w Manchesterze w Wielkiej Brytanii . Z zespołem tym koncertował w Londynie i innych miastach Zjednoczonego Krolestwa, a tak?e w Niemczech , Austrii , Szwajcarii , krajach skandynawskich, Hiszpanii , Polsce i Stanach Zjednoczonych,
• w 1989 dyrygował w konkursie pianistycznym im. Van Clibena w Fort Worth w Teksasie ,
• w 1998 otrzymał nagrod? Golden Note Award za nagranie 9 Symfonii Brucknera, w latach nast?pnych szereg nagrod za nagrania dzieł Antona Brucknera , Dmitrija Szostakowicza i Johannesa Brahmsa ,
• był zwi?zany z Minnesota Orchestra jako conductor laureate oraz piastował funkcj? głownego go?cinnego dyrygenta Saarlandischer Rundfunk Orchestra i Narodowej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia w Katowicach ,
• W latach 90. XX wieku oraz na pocz?tku XXI wieku (ostatni koncert XII 2014) ^[5] prowadził w warszawskiej Filharmonii Narodowej seri? koncertow z symfoniami Brucknera, ktorych był wybitnym interpretatorem ^[6] .

Pozostawił nagrania fonograficzne. Nagrywał dla firm płytowych ? RCA, Philips, CBS, Denon (Japonia), EMI, Erato, Muza, Arte Nova (obecnie Oehms Classics), Vox, Mercury i in. Jego album z orkiestr? Saarlandischer Rundfunk-Sinfonieorchester z wszystkimi symfoniami Brucknera (Arte Nova) został uhonorowany w Cannes nagrod? MIDEM Classical Award za najlepsze nagranie muzyki symfonicznej ko?ca XIX wieku (2002) ^[7] .

Był laureatem wielu nagrod. W 1953 otrzymał w PRL nagrod? pa?stwow? III stopnia za Kantat? o pokoju do słow Władysława Broniewskiego ^[8] . Członek zagraniczny Polskiej Akademii Umiej?tno?ci w Krakowie ^[9] .

W 2004 otrzymał tytuł doktora honoris causa Akademii Muzycznej im. Karola Lipi?skiego we Wrocławiu ^[10] , a 17 maja 2012 ? Akademii Muzycznej im. Karola Szymanowskiego w Katowicach ^[11] . Ten tytuł nadał mu rownie? Saint Paul University, Uniwersytet Minnesoty i New England Conservatory of Music ^[12] .

W 1955 został odznaczony Krzy?em Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski ^[13] . 1 grudnia 2014 prezydent Bronisław Komorowski udekorował go Krzy?em Wielkim Orderu Odrodzenia Polski ^[14] .

Skomponował szereg utworow.

?ycie prywatne [ edytuj | edytuj kod ]

Rodzicami dyrygenta byli Paweł i Zofia (z domu Karszniewicz) Skrowaczewscy ^[15] . ?on? była Krystyna Jarosz. Mieli cork? (Anna Skrowaczewski) i dwoch synow (Paul i Nicholas). Umieraj?c pozostawił dwoje wnucz?t ^[1] .

Kompozycje ^[16] [ edytuj | edytuj kod ]

• Uwertura w stylu klasycznym na orkiestr? (1944)
• Trio fortepianowe As-dur (1946)
• Trzy pie?ni na sopran i orkiestr? (1946)
• Symfoniczne preludium, fuga i postludium na orkiestr? (1946?48)
• Uwertura na orkiestr? (1947)
• Mazurek na fortepian (1947)
• Symfonia na smyczki (1947?49)
• Muzyka noc?, wariacje symfoniczne na orkiestr? (1949)
• Ugo i Parisina, balet (1949?50)
• Pie?ni nad pie?niami na sopran i orkiestr? kameraln? (1949?51)
• Ba?? symfoniczna o Krasnoludkach i Sierotce Marysi na orkiestr? (1952)
• Symfonia zwyci?stwa (1954)
• Koncert na ro?ek angielski i orkiestr? (1969)
• Ricercari notturni na saksofon lub klarnet i orkiestr? (1977)
• Koncert na klarnet a i orkiestr? (1980)
• Trio na klarnet, fagot i fortepian (1982?84)
• Fantasie per quattro na klarnet, skrzypce, wiolonczel? i fortepian (1984)
• Koncert na skrzypce i orkiestr? (1985)
• Koncert na orkiestr? (1985)
• Fanfare na orkiestr? (1987)
• Fantasie per sei na oboj, skrzypce, altowk?, wiolonczel?, kontrabas i fortepian (1988)
• Trio smyczkowe (1990)
• Koncert potrojny na skrzypce, klarnet, fortepian i orkiestr? (1991)
• Fantasie per tre na flet, oboj i wiolonczel? (1992)
• Gesualdo di Venosa: Six Madrigals na orkiestr? (1992)
• Chamber Concerto Ritornelli poi ritornelli na orkiestr? (1993)
• Passacaglia immaginaria na orkiestr? (1996)
• Musica a quattro na klarnet, skrzypce, altowk? i wiolonczel? (1998)
• Koncert na fortepian i orkiestr? (2002)
• Il Piffero della notte, fantazja na flet i orkiestr? (2007)
• Music for Winds (2009)

Przypisy [ edytuj | edytuj kod ]

Bibliografia [ edytuj | edytuj kod ]

• Stanisław Skrowaczewski , [w:] Tworcy [online], Culture.pl [dost?p 2024-03-21]   .
• Stanisław Skrowaczewski ? NOSPR . nospr.org.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-09-06)].