Songgwang-sa
(松廣寺
Klasztor Rozło?ystych Sosen
) ? jeden z najsłynniejszych korea?skich
klasztorow
szkoły
s?n
.
O pocz?tku istnienia klasztoru wiadomo niewiele. Najpewniej został zbudowany pod koniec panowania dynastii
Silla
, czyli ok. X w. przez Hyerina, ktory zale?nie od ?rodeł jest albo mistrzem
s?n
lub mistrzem
hwa?m
. Klasztor nosił wowczas nazw? Kilsang i był raczej małych rozmiarow, jest nawet nazywany pustelni? lub mał? ?wi?tyni?, gdy? miał ok. sze?ciuset stop kwadratowych
[1]
.
W około sto lat po?niej klasztor był ju? ruin?. W okresie panowania krola
Kory?
(高麗)
Injonga
(panował 1123?1146) gorski mnich S?kcho postanowił ?wi?tyni? odbudowa? i to w du?o wi?kszych rozmiarach. Zgromadził wielu robotnikow, załatwił materiały budowlane lecz niestety zmarł zanim budowa została uko?czona. Budow? przerwano.
Klasztor w dzisiejszej postaci został wybudowany przez
Chinula
(1158?1210). Poszukiwał on nowego miejsca dla swojej zało?onej w 1190 r. i rozrastaj?cej si? Wspolnoty Samadhi i Prad?ni. Zaakceptował miejsce znalezione przez jego ucznia Suu, mimo ?e Kilsang sa był znow ruin?, ale znajdował si? w idealnym dla realizacji planow Chinula miejscu
[2]
.
W 1197 r. Suu, Ch'?njin i Kwakcho rozpocz?li odbudow? i rozbudow? klasztoru, co zostało zako?czone w 1207 r. Krol
H?ijong
(pan. 1204-1211) ? gorliwie wspieraj?cy Chinula ? zmienił nazw? na Sus?n-sa, czyli klasztor (寺 sa) Wspolnoty Uprawiaj?cej
S?n
. Nazwa ta zachowała si? do dzi? i dotyczy budynku medytacji. Na pocz?tku panowania dynastii
Chos?n
klasztor został nazwany Songgwang (Rozło?ysta Sosna) od pierwotnej nazwy gory, na ktorej został wybudowany. Mniej wi?cej w tym samym czasie zmieniono tak?e nazw? gory na Chogye, co jest odpowiednikiem chi?skiej nazwy Caoxi (lub Caoqi 松|廣|), czyli nazwy gory, na ktorej przebywał Szosty Patriarcha
Huineng
.
Klasztor stał si? wiod?cym o?rodkiem korea?skiego buddyzmu przez okres Kory? i wiod?cym klasztorem a? do czasow dzisiejszych
[3]
. Chinul i jego ucze? i nast?pca
Hyesim Chingak
otrzymali tytuły Kuksa (Narodowych Nauczycieli), co było najwy?sz? rang? w ko?cielnej hierarchii okresu Kory?. Klasztor stał si? centrum zarowno praktyki medytacji, jak i studiow doktrynalnych. Gromadzili si? w nim w ekumenicznym duchu mistrzowie pi?ciu tradycyjnych szkoł doktrynalnych czy scholastycznych i mistrzowie
dziewi?ciu gorskich szkoł s?n
. Klasztor wydał 16 patriarchow czy te? narodowych mistrzow s?n.
Za Chinula praktykowało w nim ponad 500 buddystow. Liczba praktykuj?cych rosła szybko i w okresie narodowego mistrza
W?n'gama Ch'ungjiego
(1226?1292) praktykowało w nim kilka tysi?cy uczniow w głownym kompleksie klasztoru oraz w mniejszych ?wi?tyniach i pustelniach wokoł niego. W połowie XIV w. krol
Kongmin
(pan. 1351?1374) wydał proklamacj? deklaruj?c?, i? Songgwang-sa jest "najlepszym klasztorem Wschodu"
[3]
Jednak?e pod koniec dynastii Kory?, na skutek jej problemow finansowych, klasztor przestał by? dotowany i podupadł. Szesnasty i ostatni narodowy nauczyciel
Kobong P?pchang
(1350?1428), ktory przybył do klasztoru w 1395 r. rozpocz?ł restaurowanie zniszczonych budynkow; prace zostały zako?czone przez jego nast?pcow w 1427 r.
W latach 1592?1597 przez prowincj?
Ch?lla
przetoczyła si? inwazja japo?ska dowodzona przez generała
Hideyoshiego
. Cztery budynki klasztoru zostały przez Japo?czykow spalone, a wi?kszo?? mnichow została zmuszona do opuszczenia klasztoru.
W kilka lat po?niej pod kierownictwem mnicha ?ngs?na rozpocz?ły si? prace rekonstrukcyjne. Klasztor powrocił do ?ycia, gdy prace rozpocz?ł mnich
Punhyu S?nsu
(1543?1615). W 1614 r. przybył do klasztoru z ponad czterystu mnichami. Prowadził on cykl wykładow, w ktorych uczestniczyło ponad sze?ciuset słuchaczy. Klasztor potrafił utrzyma? swoj? pozycj? przez reszt? okresu Chos?n.
2 marca 1842 r. wybuchł w klasztorze po?ar, ktory w ci?gu dwoch dni zniszczył wszystkie budynki
[4]
i prawie wszystkie rze?by, obrazy i inne religijne przedmioty. Ocalała tylko trojca buddyjska z gmachu głownej ?wi?tyni, pos?g
bodhisattwy
Chijanga (
sans.
Ksitigarbha
), du?y dzwon w dzwonnicy i drewniane bloki z
sutr? Avatamsak?
.
Mnisi i ludzie ?wieccy rozpocz?li trwaj?c? przez czterna?cie lat odbudow? klasztoru w pierwotnym kształcie. Nadzor sprawowali mnisi Kibong i Yongun. Klasztor został przywrocony do poprzedniej ?wietno?ci.
W latach 1924?1928 mnich Yurma wybudował lub całkowicie wyremontował dziewi?tna?cie budynkow. W 1948 r. komuni?ci zainicjowali seri? atakow w okolicy klasztoru i
oenzetowskie
bombardowania zniszczyły las otaczaj?cy klasztor. Rebelianci komunistyczni wkroczyli do klasztoru, ktory został opuszczony przez wszystkich młodych mnichow w celu unikni?cia przymusowego poboru do wojska komunistycznego. Pozostali tylko starzy mnisi, ktorzy czuwali nad klasztorem i prowadzili normalne praktyki. W lutym 1951 r. partyzantka komunistyczna weszła do klasztoru i wymordowała wszystkich pozostałych mnichow. W maju kontratak odrzucił komunistow od klasztoru, jednak jego plonem było ponowne zniszczenie całej centralnej cz??ci klasztoru ł?cznie z głownym budynkiem, bibliotek? i wi?kszo?ci? kwater mnisich.
Po zako?czeniu wojny mnich Ch'wibong, ktory w klasztorze sp?dził 70 lat, rozpocz?ł odbudow?. Razem z opatem K?mdankiem zainicjowali 1000-dniowe odosobnienie po?wi?cone ?piewaniu
sutr
i
dharani
(kor. ch'?nil kido-hoe), aby zebra? pieni?dze na zrealizowanie prac rekonstrukcyjnych. Pomi?dzy 1955 a 1961 r. odbudowano głowny budynek, cztery inne ?wi?tynie, dzwonnic? i wzniesiono muzeum.
2 wrze?nia 1967 r. rozwi?zano ostatecznie konflikt pomi?dzy zjaponizowanymi (?onatymi) mnichami, ktorzy okupowali klasztor, a tradycyjnymi mnichami prowadzonymi przez
Kusana
(1908-1983).
15 kwietnia 1969 r. Songgwang-sa stał si? klasztorem nale??cym do systemu
ch'ongnim
. Sury?n został mistrzem s?n i przyj?ł wtedy imi? Kusan. Rozpocz?ł on na wielk? skal? prace rekonstrukcyjne klasztoru. Klasztor znow stał si? wiod?c? sił buddyzmu korea?skiego
[5]
Klasztor ten jest klasztorem parafialnym szkoły
chogye
, ktory zarz?dza 41 innymi klasztorami.
13. Prowincja Jeolla
Suncheon na południu Korei
Klasztor poło?ony jest na gorze Chogye w
Songgwang-my?n
,
Suncheon
, w prowincji (kor. do) Ch?llanam (
Jeolla Południowa
) w
Korei Południowej
.
Prowincja Jeolla (13) jest najbardziej na południe wysuni?t? cz??ci? połwyspu.
35° 0' 50 (połnocna)
127° 16' 45 (wschodnia)
- Numer telefoniczny: 061-755-0107
- Adres: 12, Sinpy?ng-ri, Songgwang-my?n, Sunch?n-si, Ch?llanam-do, Korea Południowa.
Do klasztoru wchodzi si? przez bram?
ilchu-mun
(dosł. jednobelkowa brama) przypominaj?c? nieco japo?sk? bram?
torii
w ?wi?tyniach
shint?
. Pomi?dzy pos?gami
Czterech Niebia?skich Krolow
(sach'?n-wang) znajduje si? budynek wej?ciowy, a zaraz za nim
dwie wie?e
:
Dzwonu
i
B?bna
(Chonggo-ru). Po doj?ciu do centralnego zespołu budynkow staje si? przed głownym budynkiem Buddy ?
Domem Wielkiego Bohatera
(Taeung-ch?ng) w wi?kszo?ci klasztorow po?wi?conemu
Vairocanie
głownemu Buddzie
szkoły hwa?m
(chin.
huayan
) i to pomimo tego, ?e obecnie wsz?dzie praktykuje si? w Korei
s?n
. Jest to architektoniczne i ideologiczne centrum klasztoru. Od podłogi do stropu si?ga ołtarz wysoko?ci ok. 7 m., w pewnej odległo?ci od frontowej ?ciany, tak ?e wierni mog? go okr??a? (cho? nie jest to wła?ciwie ju? praktykowane). Za ołtarzem znajduje si? powieszony olbrzymi, wielokolorowy obraz na płotnie
t'aenghwa
z panteonem buddyjskim. Na jednej ze ?cian znajduje si? tak?e wyobra?enie obro?cy buddyzmu
generała Wit'a
(chin. Weito), co było typowe dla klasztorow chi?skich po XVI wieku. Poduszki dla medytacji dla starszych mnichow znajduj? si? daleko z tyłu. Jak wszystkie inne budynki klasztorne,
Taeung-ch?ng
jest wykonany z drewna, w zwi?zku z tym, co jaki? czas dokonuje si? wymiany zniszczonych elementow, ktore s? wiernymi kopiami usuni?tych cz??ci. Dlatego te? rzadko spotyka si? elementy sprzed kilku wiekow, a klasztor np. z VIII wieku z pewno?ci? nie ma ani jednej oryginalnej cz??ci. Na
Dalekim Wschodzie
nie jest to ?adn? przeszkod? i klasztor traktuje si? jako oryginalny. Budynek ma typow? konstrukcj? słupowo-belkow? z licznymi klamrami wzmacniaj?cymi wszelkie kraw?dzie i okapy. Poniewa? nie u?ywa si? gwo?dzi, wszystkie elementy konstrukcji s? niezwykle precyzyjnie do siebie dopasowane. Przestrze? pomi?dzy kolumnami wspieraj?cymi jest wypełniona murem z wysuszonej gliny zmieszanej z traw?.
Fragment konstrukcyjny dachu; przykład malarstwa tanch'?ng
Głowne wspieraj?ce kolumny pomalowane s? na kolor bordowy, a ?ciany na ?ołto (cz?sto z malowidłami sztuki ludowej tego rejonu). Okapy budynkow pomalowane s? w
stylu tanch'?ng
jasnym cynobrem lub seledynowo z zawiłymi czerwonymi, zielonymi, niebieskimi i ?ołtymi wzorami granicz?cymi nieraz z pewn? przesad?.
Taeung-ch?ng
podkre?la wyro?niaj?cy si? charakter klasztoru, co jest szczegolnie widoczne w klasztorach
sambo chongch'al
(
klasztorach trzech klejnotow
), czyli T'ongdo-sa, Haein-sa i Songgwang-sa. S? to trzy spo?rod najwi?kszych klasztorow Korei i nale?? tak?e do systemu
ch'ongnim
. T'ongdo-sa reprezentuje klejnot, ktorym jest
Budda
?akjamuni
? bezpo?rednio za głownym budynkiem znajduje si? relikwiarz, czyli
stupa
(
kor.
t'ap), w ktorej znajduj? si? (jak si? uwa?a) szcz?tki Buddy ?akjamuniego. Normalnie, jak w ka?dym innym klasztorze, na ołtarzu powinien znajdowa? si? pos?g Buddy, ale tutaj zdecydowano si? na otwarcie tylnej ?ciany na ow? stup?, tak ?e ?akjamuni jest tu reprezentowany przez relikwie, a nie przez pos?g. Z kolei
Haein sa
reprezentuje klejnot
Dharmy
, nauki Buddy, dlatego dwa ogromne budynki, w ktorych przechowuje si? drewniane bloki z buddyjskim kanonem korea?skim, znajduj? si? wysoko na wzgorzu bezpo?rednio za głownym domem Buddy i goruj? nad nim, co podkre?la nadrz?dno?? Dharmy-nauki, reprezentowanej przez kanon, w tym klasztorze. Songgwang-sa jest klasztorem klejnotu
sanghi
? zakonu buddyjskiego i szerzej, wszystkich wyznawcow. Dlatego tu dom medytacji jest poło?ony powy?ej i poza głownym domem Buddy w celu podkre?lenia miejsca praktyki mnichow ? czyli sanghi.
Jak wiele du?ych klasztorow Songgwang jest zbudowany na planie
mandali
piecz?ci oceanu (kor. haein-to; skt. s?garamudr?-mandala) lub mandali krainy dharmy (kor. p?pkye-to; skt. dharmadh?tu-mandala), ktore u?ywane były przez szkoł?
hwa?m
.
Na małym wzgorzu goruj?cym nad
Taeung-ch?ng
znajduj? si? domy medytacji, nauki i mieszkanie mistrza s?n, lekko wyizolowane, dla podkre?lenia prywatno?ci i odr?bno?ci praktyki medytacji.
Malarstwo tanch'?ng
Po obu stronach klasztoru znajduj? si? osobne budynki pomocnicze: kuchnie, biura itp. W ro?nych miejscach kompleksu rozmieszczone s? małe ?wi?tynie
boshisattwow
, patriarchow s?n, zmarłych mistrzow s?n tego klasztoru itp. Wi?kszo?? klasztorow korea?skich ma tak?e du?y centralny dziedziniec, co ro?ni je od chi?skiego wzorca.
Pod klasztorem znajduje si? skomplikowany system kanałow wodnych (doprowadzaj?cych wod? z okolicznych ?rodeł, nie tylko do klasztoru, ale i kwater poza nim) i kanalizacyjnych (nie ma tu rynien i woda spływaj?ca z dachu jest odprowadzana poza teren klasztoru).
Songgwang-sa, jak ka?dy du?y klasztor, jest podzielony na pewne cz??ci, ktore s? niezale?nymi jednostkami pracy i ?ycia. Oddzielone s? one od siebie i od publicznej cz??ci klasztoru murem z gliny i kamieni. Ka?da oddzielna cz??? ma tak?e swoj centralny plac. Głown? cz??ci? jest
k?nbang
(du?y pokoj) z podgrzewan? podłog? (kor.
ondol
), gdzie mo?e mieszka? i praktykowa? ok. 30 mnichow. W ?cianach znajduj? si? regularnie rozmieszczone podwojne rozsuwane drzwi (papierowe). Mnisi u?ywaj? zawsze drzwi najbli?szych im, gdy wychodz?, lub najbli?szych ich miejsca w sali, gdy wchodz?. Jedynym ozdobnym elementem sali jest mała ?wi?tynia na jednej z dłu?szych ?cian. Na zewn?trz znajduje si? palenisko, w ktorym rozpala si? ogie? ogrzewaj?cy podłog? i wod? w wielkim bojlerze. Tu tak?e dawniej gotowało si? po?ywienie (obecnie zajmuje si? tym cz??? kuchenna, ale je si? w owych du?ych pokojach, na ten czas ?
refektarzach
). Znajduje si? tu tak?e granitowy zbiornik na wod? ?rodlan? doprowadzan? kanałami. Ze wzgl?du na ich prostot? ? sale te mog? łatwo pełni? wiele funkcji: gdy konieczna jest nauka, wnosi si? niskie stoliki (i jest to seminarium). S? refektarzem w porze posiłku (mnisi przynosz? swoje miski z połek). W porze snu sala zamienia si? w dormitorium (przynosi si? kołdry i poduszki z komod lub bocznego pokoju). Po uło?eniu poduszek w dwu rz?dach na ?rodku sali, zamienia si? ona w sal? medytacji. Gdy potrzeba, cała taka jednostka klasztorna mo?e by? szybko przystosowana do aktualnych potrzeb klasztoru (np. na potrzeby grupy w?druj?cych od klasztoru do klasztoru mnichow itd.). Ta niezwykła mo?liwo?? przystosowania klasztoru do wszelkich sytuacji, tak?e odro?nia klasztory korea?skie od chi?skich.
System ogrzewania klasztorow korea?skich jest wyj?tkowy (z
Syberii
napływaj? do Korei ostre mrozy). W klasztorach chi?skich u?ywano rozgrzanych cegieł do ogrzania ka?dego mnisiego miejsca spania osobno. Korea?czycy postanowili ogrza? całe pomieszczenie i słu?y temu system
ondol
podgrzewaj?cy je od spodu.
Biura rozmieszczone s? w odr?bnym budynku w pobli?u głownej bramy. Znajdowała si? tam wi?ksza sala (podgrzewana) i mniejsze indywidualne pokoje klasztornych urz?dnikow. Rownie? i opat klasztoru mogł tam mie? swoje biuro. Wi?ksze klasztory, takie jak Songgwang, miały tak?e swoj? bibliotek? ze starymi
ksylograficznymi
ksi??kami w literackim
j?zyku chi?skim
, wspołczesnymi rozprawami na temat buddyzmu w
j?zyku korea?skim
i drukowanym chi?skim (z reguły japo?skie wydanie
Taish? Shinsh? Daiz?ky?
) czy korea?skim kanonem buddyjskim.
Wi?kszo?? klasztorow ma tak?e małe kaplice po?wi?cone Siedmiu Gwiazdom (Wielka Nied?wiedzica; kor. ch'ls?ng) i bostwu gory (kor. sansin). Jest to ewidentna pozostało?? z pierwotnych wierze?
Korea?czykow
.
W gorach otaczaj?cych klasztor znajduj? si? tak?e liczne pustelnie, gdzie mieszkaj? starsi mnisi i emerytowani opaci. Pomimo odosobnienia od głownego kompleksu klasztoru, funkcjonuj? one jako jego cz???. W pobli?u klasztoru jest tak?e obszerne pole stup, w ktorych znajduj? si? relikwie ok. 30 mistrzow s?n i wybitnych mnichow Songgwang sa
[6]
.
- ↑
Robert E. Buswell, Jr.:
The Zen Monastic Experience
. s. 58.
- ↑
Robert E. Buswell, Jr.:
The Zen Monastic Experience
. s. 60.
- ↑
a
b
Robert E. Buswell, Jr.:
The Zen Monastic Experience
. s. 60?61.
- ↑
5 ?wi?ty?, 8 dormitoriow, 12 mniejszych budynkow
- ↑
Robert E. Buswell, Jr.:
The Zen Monastic Experience
. s. 64.
- ↑
Robert E. Buswell, Jr.:
The Zen Monastic Experience
. s. 49?56.
- Mu Soeng Sunim.
Thousand Peaks. Korean Zen ? Tradition & Teachers
. Primary Point Press. Cumberland, 11991
ISBN
0-942795-02-4
- Robert E. Buswell, Jr.
The Zen Monastic Experience
. Princeton University Press. Princeton, 1992
ISBN
0-691-03477-X
- Chris Verebes.
Empty House. Zen Masters and Temples of Korea
, Eastward Books, Seul, Korea, str. 330
ISBN
89-952155-4-2