Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Karol Beyer
,
Pi?ciu poległych
(tableau zło?one z pi?ciu fotografii), 1861
Aleksander Lesser
,
Pogrzeb pi?ciu poległych
, 1861
Grob pi?ciu poległych na warszawskich Pow?zkach
Brama imienia pi?ciu poległych na warszawskich Pow?zkach
Pi?ciu poległych
? okre?lenie u?ywane wobec pi?ciu ofiar
masakry w Warszawie
podczas manifestacji patriotycznej z 27 lutego 1861 roku. Ich pogrzeb, ktory odbył si? 2 marca 1861 na
cmentarzu Pow?zkowskim
, był wielk? manifestacj? polityczno-społeczn? przeciwko rosyjskim władzom zaborczym w
Krolestwie Kongresowym
.
27 lutego 1861 roku w czasie manifestacji na
Krakowskim Przedmie?ciu
w
Warszawie
, zorganizowanej przez studentow
Szkoły Sztuk Pi?knych
i
Akademii Medyko-Chirurgicznej
, w starciu z wojskiem rosyjskim zostali zabici:
Ciała zabitych zło?ono w
Hotelu Europejskim
, gdzie pilnowali ich członkowie
Towarzystwa Rolniczego
w obawie przed prob? wykradzenia ich przez carsk? policj?. Na parterze Hotelu mie?ciła si? retuszernia zakładu fotograficznego
Karola Beyera
. Beyer sfotografował poległych, ukazuj?c ich w profilu, w uj?ciu do pasa; czterech z nich ma odsłoni?te rany. Ka?dy ze zmarłych został uwieczniony na osobnym zdj?ciu, ktore nast?pnie zostały skomponowane razem, tworz?c
tableau
. Przedstawienie to było powielane w wielu egzemplarzach i rozpowszechniane w całym kraju.
Po przeprowadzeniu lekarskiej obdukcji ciała zostały wystawione na widok publiczny. Trzy dni po zaj?ciach zło?ono je w
ko?ciele ?wi?tego Krzy?a
, gdzie odprawiono nabo?e?stwo ?ałobne. Do Warszawy przybyły delegacje wło?cian z Krakowskiego i Pozna?skiego.
W pogrzebie uczestniczyli przedstawiciele wszystkich cechow, stanow społecznych i wyzna?. Na
placu Bankowym
do pochodu pogrzebowego przył?czyli si? przedstawiciele mniejszo?ci ?ydowskiej, np.
rabini
Dow Ber Meisels
i
Izaak Kramsztyk
w otoczeniu chorow synagogalnych. Orszak pogrzebowy przeszedł przez
plac Saski
i ulicami Wierzbow?, Biela?sk?, Nalewki na Stare
Pow?zki
. Ciała pi?ciu poległych zło?ono w zbiorowej mogile na
cmentarzu Pow?zkowskim
. Krzy? postawiony na grobie wkrotce usun?ły władze rosyjskie.
Pogrzeb pi?ciu poległych natchn?ł poet?
Or-Ota
do napisania wiersza
Pi?ciu poległych
.
Imieniem pi?ciu poległych nazwano bram? I cmentarza Pow?zkowskiego.
- L. Lechowicz,
Fotografia w narodowej potrzebie
[w:]
Fotoeseje. teksty o fotografii polskiej
, Warszawa 2010, s. 10.
- Umarli, znajomi, kochani. Pow?zki 1790-1990 w poezji i prozie
, wydawnictwo Polonia
