Niels-Henning Ørsted Pedersen
(ur.
29 maja
1946
w
Roskilde
, zm.
19 kwietnia
2005
w
Kopenhadze
) ? du?ski basista jazzowy, znany ze swojej imponuj?cej techniki oraz stylu, postrzeganemu przez niektorych jako kontynuacja innowacyjnej tworczo?ci
Scotta LaFaro
. Zwany "wspaniałym Du?czykiem z nieko?cz?cym si? imieniem", Pedersen był przez swoich fanow nazywany po prostu
NHØP
. Urodził si? w Osted, nieopodal Roskilde, mie?cie poło?onym kilkadziesi?t kilometrow od Kopenhagi, w ktorej to zmarł w 2005 roku na
niewydolno?? serca
.
Pedersen, b?d?c synem organisty ko?cielnego, rozpocz?ł nauk? gry na pianinie w wieku siedmiu lat. Maj?c lat trzyna?cie był na tyle wysoki, i? mogł podj?? lekcje gry na kontrabasie, a?eby doł?czy? do rodzinnej orkiestry. Ju? dwa lata po?niej grał w słynnym kopenhaskim jazz klubie
Montmartre Jazzhus
, staj?c si? członkiem lokalnego trio, ktore akompaniowało całej plejadzie jazzmanow-solistow go?cinnie tam wyst?puj?cych. W?rod nich znalazły si? takie sławy jak saksofoni?ci
Don Byas
,
Stan Getz
,
Dexter Gordon
,
Jackie McLean
,
Sonny Rollins
i
Ben Webster
, tr?bacze
Chet Baker
,
Kenny Dorham
i
Art Farmer
, multiinstrumentalista
Rahsaan Roland Kirk
, piani?ci
Bill Evans
i
Bud Powell
oraz wokalistka
Ella Fitzgerald
. W wieku siedemnastu lat NHØP dostał propozycj? gry w orkiestrze
Counta Basiego
, ktor? był zmuszony odrzuci?, głownie z powodu swojego wieku, ale tak?e zamiaru uko?czenia studiow.
Instynktowne zrozumienie frazy jazzowej przez Pedersena oraz jego niesamowite wyczucie harmonii pozwoliły mu wpasowa? si? w zaskakuj?c? ilo?? ro?norodnych stylow, nawet w tak awangardowe jak te
Archiego Sheppa
i
Alberta Aylera
, z ktorymi rownie? wyst?pował. Jednak?e jak bardzo daleko nie odchodziłby od głownego nurtu jazzu w kierunku tych mniej konwencjonalnych, to wła?nie w tym klasycznym czuł si? najlepiej. Mi?dzy 1964 a 1982, oraz okazjonalnie po?niej, był członkiem Big Bandu Du?skiego Radia, jednej z najlepszych orkiestr jazzowych w Europie. W 1993 roku nagrał z ni? album
Ambiance
, na ktorym jego niezwykł? technik? słycha? w całej okazało?ci. Zasłyn?ł ze swojej metody grania wszystkimi czterema palcami prawej r?ki na kontrabasie (pizzicato), ktora umo?liwiła mu wykonywanie bardzo szybkich przej?? bez po?wi?cania jako?ci d?wi?ku. Pomimo i? u?ywał wzmacniacza, zawsze jego d?wi?kowi towarzyszył gł?boki, drewniany pogłos.
W pierwszej połowie lat 70. Pedersen wspołtworzył duet z ameryka?skim pianist?
Kennym Drewem
, wyst?puj?c na wielu europejskich festiwalach. To wła?nie oni razem nagrali w 1973 roku słynny album,
Duo
. Nagrywał tak?e w innych duetach, z gitarzystami
Joem Passem
oraz
Philipem Catherinem
, ale to wła?nie wspołpracy z legendarnym, kanadyjskim pianist?,
Oscarem Petersonem
, zawdzi?cza mi?dzynarodow? sław?. Od 1974 a? do 1987 koncertował regularnie jako członek
Peterson's Trio
. Pocz?tkowo został zatrudniony jako nagłe zast?pstwo za oryginalnego basist? Petersona,
Raya Browna
, zreszt? z jego własnej rekomendacji. "Jest jedynym basist?, jakiego znam, ktory mo?e utrzyma? poziom" (ang. "He's the only one I know that might keep up with you") ? te słowa wypowiedziane przez Browna do Petersona okazały si? prorocze. Sam Peterson napisał we swoich wspomnieniach: "Swoj? wirtuozeri? kontrabasu przewy?sza ka?dego, kogo znam". Prawdopodobnie najlepszym z wielu nagra? Pedersena z tym wła?nie trio jest
Koncert Paryski
(
The Paris Concert
) z 1978 roku. Wspołpracował tak?e ze
Stephane'em Grappellim
.
Pedersen był mocno przywi?zany do swoich du?skich korzeni. Cz?sto szukał inspiracji w du?skiej poezji oraz muzyce ludowej. W ostatnich latach swojego ?ycia przewodził wielu stworzonym przez siebie zespołom, składaj?cym si? głownie ze skandynawskich muzykow. Po?rod nich znale?li si? mi?dzy innymi gitarzysta
Ulf Wakenius
, tr?bacz
Palle Mikkelborg
czy pianista
Kenneth Kundsen
. Wielu z nich wspołtworzyło razem z Pedersenem słynny projekt
Milesa Davisa
i Mikkelborga ?
Aura
, nagranego 1985 w Kopenhadze i wydanego w 1989 roku; albumu, ktory dostał nagrod? Grammy za najlepsze wykonanie instrumentalne w 1990. NHØP rownie? nauczał w słynnym Rytmisk Musikkonservatorium w Kopenhadze, otrzymał tak?e nagrod? Nordisk Rads Musikpris (Muzyczna Nagroda Rady Nordyckiej) w 1991 za całokształt tworczo?ci.
Pedersen, ktory dzisiaj po?miertnie uwa?any jest za najwi?kszego du?skiego jazzmana oraz jednego z najbardziej wpływowych basistow w jazzie, był jednym z najcz??ciej nagrywanych muzykow jazzowych w historii, bior?c udział w ponad 400 wydanych na płycie projektach. Ci??ko ju? znale?? wielkiego muzyka, z ktorymi ten genialny artysta nie miał okazji wspołpracowa? i nagrywa? przez prawie poł wieku, przez ktore tworzył.