Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Michael Norman Manley
(ur.
10 grudnia
1924
w parafii
Saint Andrew
, zm.
6 marca
1997
w
Kingston
)
[1]
?
jamajski
polityk
i działacz zwi?zkowy; 1969?1992 przywodca
Ludowej Partii Narodowej
, 1972?1980 i 1989?1992
premier
. Był jednym z bardziej wpływowych politykow w
Trzecim ?wiecie
[2]
[3]
[4]
.
Syn
Normana Manleya
. Po uko?czeniu szkoły ?redniej na pocz?tku lat 40. pracował jako dziennikarz miejscowego tygodnika. W 1943 roku zgłosił si? na ochotnika do
Royal Canadian Air Force
(trwała wowczas
II wojna ?wiatowa
). Pod koniec wojny rozpocz?ł studia na
London School of Economics
. Po ich uko?czeniu pracował w
Londynie
jako dziennikarz
British Broadcasting Service
. W
brytyjskiej
stolicy poznał
socjalist?
Harolda Laskiego
. W 1951 roku powrocił na rodzinn? wysp?. Pocz?tkowo pracował dla
lewicowego
tygodnika ?Public Opinion”. Nast?pnie aktywny w ruchu
zawodowym
, gdzie zyskał uznanie jako negocjator. W 1952 roku znalazł si? w gronie członkow komitetu wykonawczego
Ludowej Partii Narodowej
, ktorej przewodnicz?cym był jego ojciec. Uczestniczył w formowaniu zwi?zku zawodowego National Worker's Union. W 1953 roku opu?cił redakcj? ?Public Opinion” i bardziej po?wi?cił si? działaniom zwi?zkowym. W 1955 roku wybrany wiceprzewodnicz?cym zwi?zku. W 1962 roku został powołany do senatu Jamajki. W tym samym roku obj?ł przewodnictwo w zwi?zku Caribbean Bauxite and Mineworkers Union. Wzi?ł udział w wyborach generalnych w 1967 roku. Zdobył w nich miejsce w Izbie Reprezentantow. W 1969 roku został wybrany przewodnicz?cym Ludowej Partii Narodowej, ktor? poprowadził do wyborczego zwyci?stwa w 1972 roku
[2]
[3]
[4]
.
W 1972 roku obj?ł urz?d premiera. W polityce zagranicznej prowadził polityk? niezaanga?owania i wspołpracy z krajami słabiej rozwini?tymi. W 1973 roku znalazł si? w gronie zało?ycieli
CARICOM
. Od 1974 roku radykalizował radykalny program
demokratycznego socjalizmu
. Zmiany obj?ły
reform? roln?
, kontrol? kapitału zagranicznego (w tym zwi?zanego z wydobyciem boksytow) oraz
nacjonalizacj?
cz??ci przemysłu i usług. Nawi?zał bli?sze relacje z
Kub?
i krajami socjalistycznymi w
Europie Wschodniej
i na
Dalekim Wschodzie
. Był krytykiem
Stanow Zjednoczonych
i szerzej rozumianego Zachodu. Uczestniczył w pracach
Ruchu pa?stw niezaanga?owanych
, gdzie apelował o ograniczenie tego, co uwa?ał za zjawisko zachodniej eksploatacji Trzeciego ?wiata. W polityce wewn?trznej d??ył do bardziej sprawiedliwej redystrybucji przychodow pa?stwa. W 1976 roku jego partia ponownie wygrała wybory a on pozostał premierem. Zyskał popularno?? po?rod obywateli, ktorzy nadali mu przydomek ?
Jozue
” (na cze??
biblijnego
bohatera)
[2]
[3]
[4]
.
W okresie jego rz?dow wybudowano ponad 40 tysi?cy nowych mieszka?, wprowadzono darmow? edukacj? oraz rozwini?to słu?b? zdrowia (?miertelno?? niemowl?t zmniejszyła si? o połow?). Z drugiej strony pakiet reform pod koniec lat 70. spowodował odpływ kapitału zagranicznego i konflikt z
Mi?dzynarodowym Funduszem Walutowym
. Odmowa spełnienia warunkow podyktowanych przez MFW spowodowała załamanie gospodarki. Na niekorzy?? Manleya wpłyn?ł wybuch walk ulicznych zwolennikow lewicy i
prawicy
[2]
[3]
. W 1980 roku ust?pił ze stanowiska premiera po pora?ce wyborczej jego partii. Jako przywodca opozycji zachował du?e poparcie społeczne. Pod koniec lat 80. zrewidował pogl?dy w bardziej umiarkowanym kierunku, opowiedział si? za utrzymaniem bliskich relacji ze
Stanami Zjednoczonymi
. W 1989 roku powrocił na urz?d premiera. W trakcie ostatniego etapu rz?dow kontynuował
konserwatywn?
i
wolnorynkow?
polityk? poprzednikow obejmuj?c?
prywatyzacj?
wielu przedsi?biorstw pa?stwowych (cho? dalej twierdził, ?e jest socjalist?). W polityce zagranicznej kontynuował wspołprac? z USA i poparł utworzenie
NAFTA
. W 1992 roku wycofał si? z polityki ze wzgl?du na zły stan zdrowia (dwa lata wcze?niej zdiagnozowano u niego raka). W 1994 roku, pomimo choroby, wzi?ł udział w misji obserwacyjnej
Wspolnoty Narodow
nadzoruj?cej historyczne wybory w
Republice Południowej Afryki
[2]
[3]
[4]
.
