Anna Pawłyk

Data urodzenia	26 stycznia 1855
Data i miejsce ?mierci	13 pa?dziernika 1928 Lwow
Zawod, zaj?cie	pisarka

Anna Iwanowna Pawłyk , ukr. Анна ?ван?вна Павлик (ur. 26 stycznia 1855 we wsi Monastyrskie w pobli?u miasta Kosow , zm. 13 pa?dziernika 1928 we Lwowie ) ? huculska pisarka ^[1] , działaczka ukrai?skiego ruchu kobiet w Galicji .

?yciorys [ edytuj | edytuj kod ]

Ze wzgl?du na trudn? sytuacj? finansow? rodziny Anna nie mogła regularnie chodzi? do szkoły. Uczyła si? sama, czytaj?c ksi??ki i czasopisma przesłane przez brata Mychajło. Rozdawała je te? chłopom, za co w 1877 została dwukrotnie aresztowana. W styczniu 1878 została skazana w procesie socjalistow (Rusinow i Polakow) zorganizowanym we Lwowie (wraz z bratem Mychajłem, Iwanem Frank? , Ostapem Terle?kim, Iwanem Mendyczew?kim, Feliksem Sielskim, Michałem Koturnickim i Antonim Prebendowskim). Oskar?ono ich o udział w tajnym zwi?zku uwa?anym za oddział rosyjskich socjalistow oraz za kolporta? broszur lewicowych. Proces odbił si? echem w prasie i przyczynił si? do wzrostu popularno?ci socjalizmu w Galicji ^[2] . Potem Anna była aresztowana w 1879 i 1880 i za ka?dym razem otrzymywała kar? wi?zienia ^[3] . Była pierwsz? kobiet? w Galicji, ktora prowadziła socjalistyczn? agitacj? w?rod chłopow ^[4] .

Pisała o niesprawiedliwo?ci władzy, poruszała tematy społeczne. Była członkini? Rusko-Ukrai?skiej Partii Radykalnej ^[4] . Wraz z siostrami Katarzyn? (Dowbenczuck?) i Parask? wspierała brata Mychajł? w krzewieniu idei socjalistycznych. Na pocz?tku lat osiemdziesi?tych XIX w., poruszony szykanami ze strony władz, ktorych do?wiadczały Anna i Paraska, Mychajło Pawłyk napisał list otwarty pt. Konstytucja czy bezprawie? Jawny list do o. Ozarkewycza, posła do wiede?skiej pa?stwowej dumy z kołomyjskiego, kosowskiego i ?niaty?skiego powiatu w Galicji . Wysłał go ruskim posłom do wiede?skiej Rady Pa?stwa oraz redakcjom gazet we Lwowie ^[2] .

Anna Pawłyk tworzyła wiersze, w ktorych sprzeciwiała si? niesprawiedliwo?ci władzy i Ko?cioła. Publikowała artykuły, zbierała materiały o foklorze . Jej tworczo?ci? zainteresowała si? Ołena Pcziłka . Poznała Ann? za po?rednictwem Iwana Franki. Anna znała te? Natalij? Kobrynsk? . W sierpniu 1884, korzystaj?c z ruskiego wiecu politycznego w Kołomyi, Kobrynska zorganizowała spotkanie, w ktorym wzi?ła udział grupa kobiet, w tym Anna. Zdecydowano wowczas o utworzeniu pierwszej kobiecej organizacji w Galicji ^[2] . W alamanachu Pierwszy wieniec , zawieraj?cym prace 17 autorek z Ukrainy , wydanym pod redakcj? Kobrynskiej, opublikowano esej Anny Pawlik ^[3] . Pawłyk jako emancypantka na łamach czasopisma ?Narod” wydawanego przez jej brata Mychajła i Iwana Frank? krytykowała warunki ?ycia ruskich chłopek na terenie powiatu kosowskiego ^[2] .

N?kana przez policj?, Pawłyk przeniosła si? do wsi Czerniowiec na Bukowinie . Pracowała jako szwaczka. Wyst?powała na wiecach robotniczych. W pierwszej połowie lat dziewi??dziesi?tych XIX w. była kilka razy aresztowana ^[2] .

W latach dwudziestych XX wieku Anna Pawłyk pomagała sierotom z Monastyrskiego. Planowała kupi? ziemi? oraz zbudowa? na niej sierociniec i dom, w ktorym mogliby pracowa? i odpoczywa? chorzy ukrai?scy pisarze. Plany przerwała jej nagła ?mier? ^[3] .

Została pochowana we Lwowie ^[3] .

Upami?tnienie [ edytuj | edytuj kod ]

Jedna z ulic w jej rodzinnej miejscowo?ci nosi jej imi?. Iwan Franko zadedykował jej wiersz Anna P. ^[3] .

Przypisy [ edytuj | edytuj kod ]