Anna Gorska

Anna Gorska
Hanka
Imi? i nazwisko urodzenia	Anna Tołwi?ska
Data i miejsce urodzenia	8 czerwca 1914 ; Krakow
Data i miejsce ?mierci	23 czerwca 2002 ; Zakopane
Miejsce spoczynku	Nowy Cmentarz w Zakopanem
Zawod, zaj?cie	architekt
	Odznaczenia
	Multimedia w Wikimedia Commons

Schronisko w Dolinie Pi?ciu Stawow Polskich

Anna Gorska , zwana Hank? (ur. 8 czerwca 1914 w Krakowie , zm. 23 czerwca 2002 w Zakopanem ) ? polska architektka, artystka plastyczka, projektantka schronisk tatrza?skich, wspołtworczyni tzw. stylu neozakopia?skiego.

?yciorys [ edytuj | edytuj kod ]

Anna Tołwi?ska była jedyn? cork? Konstantego Tołwi?skiego i Marii z domu Krahelskiej. Od 1923 roku mieszkała w Zakopanem . Wyje?d?ała do Szwajcarii , gdzie uczyła si? w szkole dla dziewcz?t. Zdała matur? w zakopia?skiej ?Szarotce” (Prywatnym Sanatoryjnym Gimnazjum im. bł. Ładysława z Gielniowa przy ul. Nowotarskiej ) w 1931 roku. W 1933 roku rozpocz?ła studia architektoniczne na Politechnice Lwowskiej , ktore po kolejnych 2 latach kontynuowała na Wydziale Architektury Politechniki Warszawskiej . Studia (m.in. u Tadeusza Tołwi?skiego (niespokrewnionego) i Bohdana Pniewskiego ) uko?czyła w 1939 roku.

Podj?ła prac? w wydziale budowlanym Zarz?du Miejskiego ( Der Stadtkommissar in Zakopane ? Bauabteilung , zwanym Bauamtem ). Po wojnie przeniosła si? na krotko do Warszawy , gdzie pracowała w pracowni prof. Bohdana Pniewskiego, jednak wkrotce (prawdopodobnie w 1948 roku) powrociła do Zakopanego podejmuj?c prac? w zakopia?skiej Szkole Przemysłu Drzewnego (obecnie Zespoł Szkoł Plastycznych im. Antoniego Kenara w Zakopanem ), a potem w zakopia?skim oddziale Biura Projektowo-Badawczego Budownictwa ?Miastoprojekt” Krakow (1948?1958) i nast?pnie w zakopia?skiej pracowni krakowskiego Biura Projektowego Budownictwa Przemysłowego (1958?1968 i 1971?1975).

Piastowała m.in. stanowiska:

projektant w London County Council, Town Development Division ( Wielka Brytania ),
kierownik Wydziału Budownictwa, Urbanistyki i Architektury przy Prezydium Miejskiej Rady Narodowej w Zakopanem (1968?1971),
rzeczoznawca Ministerstwa Kultury i Sztuki (od 1973 roku).

Była wspołtworczyni? i członkini? Oddziału S?decko-Podhala?skiego SARP , członkini? Zwi?zku Polskich Artystow Plastykow i Stowarzyszenia Przyjacioł Tworczo?ci Jana Kasprowicza .

Wa?niejsze projekty [ edytuj | edytuj kod ]

Ju? w 1936 roku zaprojektowała przebudow? zakupionego przez jej ojca domu w Zakopanem.

Zaprojektowała schroniska:

w latach 1945?1948 zaprojektowała schronisko pod Ornakiem (wspolnie z Juliuszem ?orawskim , Jerzym Mokrzy?skim , Janem Olafem Chmielewskim i Marianem Sulikowskim), ktore zostało wybudowane w latach 1947?1948,
schronisko w Dolinie Pi?ciu Stawow (wspolnie z Janem Olafem Chmielewskim , J?drzejem Czarniakiem , Gerardem Ciołkiem i Jerzym Mokrzy?skim ) , wybudowane w latach 1948?1953, nagroda zespołowa w 1956 roku,
schronisko w Dolinie Chochołowskiej (1952?1956),
schronisko na Turbaczu , wybudowane w latach 1952?1958, nagroda za realizacj? w 1959 roku,

i niezrealizowane projekty schronisk nad Morskim Okiem i na Hali Mi?tusiej .

Inne obiekty w Zakopanem:

Zespoł Szkoł im. Heleny Modrzejewskiej (1976?1983), obecnie Zakopia?skie Centrum Edukacji
Społdzielczy Dom Handlowy ?Granit”,
Technikum Tkactwa Artystycznego,
zakopia?ska stra?nica,
dom wypoczynkowy ?Bankowiec”,
dom wczasowy ?Jaskołka”,
dwurodzinne domki przy ul. Jagiello?skiej ,
restauracja ?Ku?nice” (1952?1957)

oraz wn?trza karczmy ?U Wnuka”, Domu Turysty, Domu Prezydium Rady Ministrow na Kozi?cu (tzw. ?Cyrankiewiczowki”, obecnie Galeria Muzeum Tatrza?skiego), Domu Regionu Podhala w Lud?mierzu (1970?1976) i Domu Cechu Rzemiosł Ro?nych w Zakopanem (1977?1983) .

Była uznawana za wspołtworczyni? tzw. stylu neozakopia?skiego, nawi?zuj?cego do stylu zakopia?skiego , stworzonego przez Stanisława Witkiewicza .

Jako plastyczka działała od roku 1952, a wystawiała od roku 1968 (rysunki, formy u?ytkowe, meble, metaloplastyka).

W 2013 roku w Centrum Edukacji Przyrodniczej TPN przy ul. Chałubi?skiego 42a w Zakopanem otworzono wystaw? ?Anna Gorska: Projekty i realizacje 1946?1975” ^[1]^[2]. Rownie? w 2013 roku otworzono wystaw? ?Anna Gorska ≪Pasja ?ycia≫” w Miejskiej Galerii Sztuki im. Władysława hr. Zamoyskiego w Zakopanem.

Nagrody [ edytuj | edytuj kod ]

Srebrny Krzy? Zasługi
Nagroda Pa?stwowa w 1968 roku
Br?zowa Odznaka SARP w 1978 roku
Złota odznaka ?Zasłu?ony dla wojewodztwa nowos?deckiego”.

?ycie rodzinne [ edytuj | edytuj kod ]

Anna Tołwi?ska wyszła w 1942 roku za m?? za Michała Gorskiego . Mieli jedyn? cork? Ew? Gorsk?-Schumacher ^[3].

Po ?mierci została 27 czerwca 2002 roku pochowana na Nowym Cmentarzu w Zakopanem , obok swojego m??a (kw. K3-12-10) ^[4].

Przypisy [ edytuj | edytuj kod ]

↑ ANNA GORSKA: Projekty i realizacje 1946-1975 . 2013-06-09. [dost?p 2013-11-02].
↑ Anna Karpiel-Semberecka i Zbigniew Mo?dzierz: Anna Gorska i architektura schronisk . 2013-03-12. [dost?p 2013-11-02].
↑ Jolanta Flach. Nie była typow? babci? . ?Go?ciniec”. 5 (9), 2003. ISSN 1642-0853 .
↑ ?p. Anna Gorska

Bibliografia [ edytuj | edytuj kod ]

Gorska, Anna. W: Kto jest kim w Polsce 1984 ? Informator biograficzny . Warszawa: Wydawnictwo ?Interpress”, 1984, s. 254. ISBN 83-223-2073-6 .
Agnieszka Kwiatkowska: Anna Gorska ? zawsze patrzyła po swojemu . 2013-10-28. [dost?p 2013-11-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-11-03)].
Jolanta Flach: Anna Gorska . [dost?p 2013-11-02].
Małgorzata Czy?ska. Anna Gorska ? projektantka gorskich schronisk . ? Wysokie obcasy ”, 2013-10-10. [dost?p 2013-11-02].

[1] ANNA GORSKA: Projekty i realizacje 1946-1975 . 2013-06-09. [dost?p 2013-11-02].

[2] Anna Karpiel-Semberecka i Zbigniew Mo?dzierz: Anna Gorska i architektura schronisk . 2013-03-12. [dost?p 2013-11-02].

[3] Jolanta Flach. Nie była typow? babci? . ?Go?ciniec”. 5 (9), 2003. ISSN 1642-0853 .

[4] ?p. Anna Gorska

[1]

[2]

[3]

[4]