Abd al-Aziz Buteflika

‏??? ?????? ????????‎

Abd al-Aziz Buteflika (2012)
Data i miejsce urodzenia	2 marca 1937 Wad?da
Data i miejsce ?mierci	17 wrze?nia 2021 Algier
Prezydent Algierii
Okres	od 27 kwietnia 1999 do 2 kwietnia 2019
Przynale?no?? polityczna	Front Wyzwolenia Narodowego
Poprzednik	Liamine Zeroual
Nast?pca	Abd al-Kadir Bensalah (p.o.)
Odznaczenia
Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach

Abd al-Aziz Buteflika (Butaflika) ( arab. ??? ?????? ????????, ?Abd al-?Az?z B?tafl?qah ; ur. 2 marca 1937 w Wad?dzie , zm. 17 wrze?nia 2021 w Algierze ^[1] ) ? algierski polityk, minister spraw zagranicznych w latach 1963?1979, prezydent Algierii w latach 1999?2019 ^{[2] [3]} .

?yciorys [ edytuj | edytuj kod ]

Brał udział w wojnie o niepodległo?? Algierii ^[4] . Od 5 wrze?nia 1963 do 8 marca 1979 sprawował funkcj? ministra spraw zagranicznych podczas prezydentury Ahmada Ben Belli i Huari Bumediena ^[4] . W 1974 roku był przewodnicz?cym 29. Sesji Zgromadzenia Ogolnego Organizacji Narodow Zjednoczonych . Rok po?niej brał udział w mediacjach pomi?dzy skonfliktowanym ze sob? Irakiem i Iranem , ktore zaowocowały podpisaniem porozumienia w Algierze . Jeszcze w tym samym roku negocjował z terroryst? Ilichem Ramirezem Sanchezem znanym jako ?Carlos-Szakal”. Terrorysta po negocjacjach z Buteflik? wypu?cił na wolno?? wszystkich uczestnikow zebrania OPEC , ktorych porwał w trakcie spotkania w Wiedniu ^[5] . Po ?mierci Bumediena był typowany jako jeden z potencjalnych nast?pcow. Przedstawił wowczas program opieraj?cy si? na zało?eniach wolnego rynku . Walk? o władz? przegrał z Szadlim Bend?edidem , ktory po skonsolidowaniu władzy wykluczył go z partyjnego kierownictwa ^[4] . W 1981 roku wyemigrował z kraju. Do Algierii powrocił w 1987 roku. W latach 90. powrocił do czynnej polityki krajowej staj?c si? jednym z liderow Frontu Wyzwolenia Narodowego ^[3] .

Z poparciem wojska i zwi?zkow zawodowych wystartował w wyborach 15 kwietnia 1999 ^[5] . W kampanii wyborczej obiecywał doprowadzenie do zako?czenia trwaj?cej wojny domowej . Zwyci??ył w pierwszej turze wyborow prezydenckich uzyskuj?c 73,8% głosow. 27 kwietnia 1999 oficjalnie obj?ł urz?d zast?puj?c prezydenta Liamine Zerouala . Głownym zadaniem pocz?tkow prezydencji Buteflika było przywrocenie pokoju i zwalczenie terrorystycznego fundamentalizmu islamskiego ^[4] . Nowo wybrany prezydent postanowił zaprowadzi? porz?dek metodami pokojowymi. ?wie?o po wyborach ogłosił on ch?? przeprowadzenia amnestii dla rebeliantow ktorzy dobrowolnie zło?? bro?. Propozycja prezydenta została poddana pod głosowanie w referendum , program pojednania narodowego poparło 98% wyborcow. Amnestia przyczyniła si? do wyga?ni?cia konfliktu i rozpuszczenia si? grup rebelianckich ^[5] . W 2000 roku doszło do samorozwi?zania partyzanckich armii. Walk? z rz?dem kontynuowała zaledwie garstka najbardziej radykalnych islamistow oraz powstała po?niej lokalna siatka Al-Ka’idy ^[6] . Po zako?czeniu konfliktu funkcjonowanie partii fundamentalistycznych w dalszym ci?gu pozostało zakazane a wojsko pozostawiło w swoich r?kach du?y stopie? władzy. W 2006 roku z inicjatywy prezydenta doszło do powszechnej amnestii bojownikow odsiaduj?cych wyroki. Amnestia odbyła si? w ramach programu Karta Pokoju i Narodowego Pojednania (uchwalonej w referendum w 2005 roku) ^{[6] [5]} .

Po rozwi?zaniu kwestii wojny domowej, uregulował sytuacj? mniejszo?ci berberyjskiej . Za jego rz?dow, 9 kwietnia 2002 wprowadzono poprawk? konstytucji, wedle ktorej j?zyk berberyjski stał si? drugim j?zykiem urz?dowym kraju. Zmiana zahamowała widoczne w poprzednich latach napi?cia pomi?dzy rz?dem a Berberami. Prezydent odst?pił tym samym od prowadzonej przez poprzednie rz?dy polityki arabizacji ^{[5] [4]} .

Rz?dy Butefliki zwi?zane s? z liberalizacj? gospodarki. Polityka ta w poł?czeniu z podwy?szeniem cen ropy naftowej przyczyniła si? do poprawy sytuacji ekonomicznej ^[4] . Napływaj?ce do kasy pa?stwa pieni?dze prezydent wykorzystał do inwestycji w obiekty i infrastruktur? u?yteczno?ci publicznej, w tym mieszkania komunalne ^[5] .

Wa?nym elementem aktywno?ci politycznej Butefliki jest polityka zagraniczna. W lipcu 1999 roku zorganizował w Algierze szczyt Organizacji Jedno?ci Afryka?skiej . Brał udział jako mediator w konflikcie konflikcie erytrejsko-etiopskim ^[5] .

8 kwietnia 2004 uzyskał reelekcj? zdobywaj?c 84,9% głosow ^[4] . Wybory w 2004 roku były pierwszymi w pełni demokratycznymi wyborami w historii kraju ^[4] . W 2007 roku prezydent potwierdził swoj? władz? po tym gdy w wyborach parlamentarnych wi?kszo?? zdobył sprzyjaj?cy mu blok partyjny ^[4] . 11 kwietnia 2009 został wybrany na trzeci? kadencj? z poparciem 90,2% głosow ^[7] .

  Osobny artykuł: protesty w Algierii (2010?2012) .

Od grudnia 2010 do kwietnia 2011 roku przez kraj przetoczyła si? fala protestow antyrz?dowych na fali arabskiej wiosny . W rezultacie wyst?pie?, władze ogłosiły zniesienie obowi?zuj?cego od 1992 roku stanu wyj?tkowego i obni?enie cen ?ywno?ci. Wyst?pienia w porownaniu z krajami regionu miały niewielki wymiar ^{[8] [5]} . Wybory parlamentarne przeprowadzone 10 maja 2012 wygrał prezydencki Front Wyzwolenia Narodowego. Prezydencka formacja zwi?kszyła w wyborach stan posiadania miejsc w parlamencie o siedem miejsc. Drugie miejsce zaj?ło z kolei sympatyzuj?ce z prezydentem Zgromadzenie Narodowo-Demokratyczne . Nowym premierem został Abd al-Malik Sallal ^[5] .

W ostatnich wyborach prezydenckich przeprowadzonych 17 kwietnia 2014 zdobył 81,53% głosow. Tym samym zapewnił sobie czwart?, pi?cioletni? kadencj? na stanowisku. Jego głowny kontrkandydat, były premier Ali Benflis zdobył 12,18% głosow ^[9] .

2 kwietnia 2019 Buteflika zrezygnował ze sprawowania urz?du prezydenta Algierii , na co wpływ miały trwaj?ce od lutego masowe protesty przeciwko jego rz?dom ^[10] . Pod presj? ze strony protestuj?cych, 11 marca prezydent zrezygnował z ubiegania si? o reelekcj? w wyborach prezydenckich przewidzianych na 18 kwietnia i nakazał ich przeło?enie ^{[11] [12]} .

Przypisy [ edytuj | edytuj kod ]

Linki zewn?trzne [ edytuj | edytuj kod ]

• Oficjalna strona prezydenta Algierii . el-mouradia.dz. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-12-10)]. ( arab.  ?  fr. )