67P/Czuriumow-Gierasimienko

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
67P?/?Czuriumow?Gierasimienko
Ilustracja
J?dro z widocznymi strumieniami wyrzucanego pyłu, 7 lipca 2015
Odkrywca

Klim Czuriumow , Swietłana Gierasimienko

Data odkrycia

22 pa?dziernika 1969

Elementy orbity
Poło? wielka

3,4628 au

Mimo?rod

0,6410

Peryhelium

1,2432 au

Aphelium

5,6824 au

Okres orbitalny

6,44 lat

Nachylenie orbity wzgl?dem ekliptyki

7,040°

Długo?? w?zła wst?puj?cego

50,142°

Argument peryhelium

12,786°

Moment przej?cia przez peryhelium

2015-08-13.0718

Charakterystyka fizyczna j?dra
?rednica

4 km

Masa

1,0?±?0,1???10 13 kg

G?sto??

0,47 [1] g/cm 3

Okres obrotu wokoł własnej osi

12,4043 h

Albedo

6%

Multimedia w Wikimedia Commons
Kometa 67P na zdj?ciu z teleskopu VLT , 11 sierpnia 2014

67P/Czuriumow?Gierasimienko ? kometa okresowa nale??ca do rodziny komet Jowisza , odkryta w 1969 roku. Była celem prowadzonej przez Europejsk? Agencj? Kosmiczn? misji Rosetta [2] .

Odkrycie [ edytuj | edytuj kod ]

Komet? 67P odkrył kijowski astronom Klim Czuriumow na zdj?ciach komety 32P/Comas Sola , ktore wykonała 11 wrze?nia 1969 roku Swietłana Gierasimienko w obserwatorium w Ałmaty . Zauwa?ył on komet? na brzegu fotografii, pocz?tkowo stwierdził jednak, ?e jest to 32P/Comas Sola . Po powrocie do Kijowa, Czuriumow dokładniej przebadał fotografie i 22 pa?dziernika ustalił, ?e nie mo?e to by? kometa 32P, gdy? znajdowała si? około 1,8° od oczekiwanej pozycji.

Wła?ciwo?ci fizyczne i orbita [ edytuj | edytuj kod ]

J?dro komety ma nieregularny kształt składaj?cy si? z dwoch poł?czonych ze sob? płatow, mniejszego o wymiarach 2,5 km × 2,5 km × 2,0 km oraz wi?kszego ? 4,1 km × 3,2 km × 1,3 km, o ł?cznej obj?to?ci około 25 km³ [3] . Masa j?dra wynosi 1,0?±?0,1???10 13  kg (około 10 mld ton) [4] . ?rednia g?sto?? j?dra wynosi 0,47 g/cm³, a albedo 6%. Obie cz??ci komety maj? budow? warstwow?, ale o osobnych centrach. Pierwotnie wi?c powstały dwa odr?bne j?dra, ktore nast?pnie zderzyły si? z mał? pr?dko?ci? i skleiły [5] .

W?rod zwi?zkow organicznych wykrytych przez sond? Rosetta w otoczce komety odkryto glicyn? , najprostszy z 20 aminokwasow białkowych . Była to pierwsza detekcja tego zwi?zku w kometach i pierwszy dowod jego istnienia w kosmosie [6] . Stosunek deuteru do wodoru w materii komety 67P jest 3-krotnie wi?kszy ni? w ziemskich oceanach [1] .

Kometa obiega Sło?ce po orbicie o peryhelium ok. 1,2 au i aphelium ok. 5,7 au, nachylonej do płaszczyzny ekliptyki pod k?tem około 7°. Okres obiegu wynosi około 6 lat i 160 dni. B?d?c w peryhelium kometa traci mas? w tempie 130 kg/s [7] .

Po uwzgl?dnieniu czynnikow wpływaj?cych na ruch komety, okazało si?, ?e w XIX i pierwszej połowie XX wieku jej peryhelium zmieniało si? w granicach pomi?dzy 2,5 a 2,9 au. Kometa przebywała wi?c stale stosunkowo daleko od Sło?ca, a jej j?dro prawdopodobnie nie uległo znacznym zmianom od pocz?tkow Układu Słonecznego . W lutym 1959 roku kometa min?ła Jowisza w odległo?ci zaledwie 0,052 au (około 8 mln km), co spowodowało zmian? jej orbity: peryhelium z 2,74 do 1,28 au, spłaszczenie orbity z 0,36 do 0,63, a okres obiegu z 8,97 do 6,55 roku. Po 1959 roku nie doszło do kolejnego bliskiego zbli?enia z Jowiszem. Dlatego orbita komety od tego czasu (siedem pojawie?) niewiele si? zmieniła. Ostatnie przej?cie przez peryhelium miało miejsce 13 sierpnia 2015 roku [8] .

Badania bezpo?rednie [ edytuj | edytuj kod ]

  Osobne artykuły: Rosetta (sonda kosmiczna) i  Philae (l?downik) .

67P/Czuriumow-Gierasimienko była celem misji sondy Rosetta . 6 sierpnia 2014 roku Rosetta dotarła do komety [9] i po serii manewrow weszła na orbit? wokoł tego ciała niebieskiego. J?dro w tym czasie było spokojne, co umo?liwiło probnikowi Philae , uwolnionemu z pokładu sondy Rosetta, pierwsze w historii l?dowanie na powierzchni komety, 12 listopada 2014 roku. Znajdowała si? ona wtedy w odległo?ci 510 milionow km od Sło?ca [10] . Nieczynny Philae pozostał na powierzchni j?dra, natomiast Rosetta rozbiła si? o powierzchni? komety 30 wrze?nia 2016 roku.

Zobacz te? [ edytuj | edytuj kod ]

Przypisy [ edytuj | edytuj kod ]

  1. ↑ a b Marek Muciek. Kronika. Stycze? 2015 . ? Urania ? Post?py Astronomii ”. 2/2015 (776), s. 7, 2015 marzec-kwiecie?. Polskie Towarzystwo Astronomiczne . Polskie Towarzystwo Miło?nikow Astronomii . ISSN   1689-6009 .  
  2. ↑ Małgorzata   Krolikowska , 67P/Churyumov-Gerasimenko ? potential target for the Rosetta mission , ?Acta Astronomica”, 53, 2003, s. 195?209, arXiv : astro-ph/0309130 .
  3. ↑ ESA: Press Kit - 12 November 2014 - Landing on a comet . 2014-11-05. [dost?p 2014-11-09]. ( ang. ) .
  4. ↑ Emily Baldwin: Determining the mass of comet 67P/C-G; European Space Agency, Rosetta Blog . [dost?p 2014-08-23].
  5. ↑ Marek Muciek. Kronika. Wrzesie? 2015 . ?Urania - Post?py Astronomii”. 6/2015 (780), s. 7, 2015-listopad-grudzie?. Polskie Towarzystwo Astronomiczne. Polskie Towarzystwo Miło?nikow Astronomii. ISSN   1689-6009 .  
  6. ↑ Marek Muciek. Kronika , maj 2016 . ? Urania - Post?py Astronomii ”. 784, s. 7, pa?dziernik 2016. Polskie Towarzystwo Astronomiczne , Polskie Towarzystwo Miło?nikow Astronomii . ISSN   1689-6009 .  
  7. ↑ Moreno, F.; Lara, L. M.; Munoz, O.; Lopez-Moreno, J. J.; Molina, A. (2004). Dust in Comet 67P/Churyumov-Gerasimenko .
  8. ↑ Małgorzata Krolikowska-Sołtan, Weronika ?liwa. Spotkanie dwoch w?drowcow . ?Wiedza i ?ycie”, s. 36, 2014. Warszawa: Proszy?ski Media. ISSN   0137-8929 .  
  9. ↑ Rosetta arrives at comet destination . ESA, 2014-08-06. [dost?p 2014-11-12]. ( ang. ) .
  10. ↑ Touchdown! Rosetta's Philae probe lands on comet . ESA, 2014-11-12. [dost?p 2014-11-12]. ( ang. ) .

Bibliografia [ edytuj | edytuj kod ]

Linki zewn?trzne [ edytuj | edytuj kod ]

Ponumerowane komety okresowe
?rodło: ? https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=67P/Czuriumow-Gierasimienko&oldid=69839244 ”