Britisk India ( en . British India eller British Raj ) er ei nemning pa Storbritannia sitt tidlegare kolonivelde pa det indiske subkontinentet . Gjennom ei avgjerd i det britiske parlamentet den 2. august 1858 vart Britisk India formelt skipa, og lagd inn under den britiska krona . Avgjerda fekk verknad fra 1. november same ar. Før dette hadde forvaltinga av dei britisk-okkuperte omrada vore sett ut til det britiske austindiske kompaniet . Den britiske koloniadministrasjonen vart gjerne kalla British Raj, og omradet vart etter kvart sagt a vera juvelen i krona til det britiske imperiet . Britisk India vart løyst opp i tida etter andre verdskrig , da omradet vart delt opp i ei rad sjølvstendige statar.

Geografi [ endre | endre wikiteksten ]

Britisk India omfatta det som i dag er India , Pakistan , Bangladesh og delar av Myanmar (Burma). Ceylon (Sri Lanka) var og britisk koloni, men ikkje del av britisk India. Nepal i nord var i namnet ein sjølvstendig stat, men britane hadde sterk innverknad pa styringa. Sikkim var eit britisk protektorat .

Delar av omradet vart utgjort av vasallstatar . Elles vart omradet delt inn i provinsar (sja under historie).

Historie [ endre | endre wikiteksten ]

Sja og Provinsar i Britisk India

• 18. februar 1665 : Portugal avstod Bombay til britane.
• 1690 Britane grunnla Calcutta .
• 12. august 1765 : Britiske Austindiske Kompaniet tok over den politiska makta i Bengal.
• 20. oktober 1774 : Alle omr¨ada til det austindiske kompaniet vart lagd under same forvaltning.
• 29. mars 1858 : Den siste stormogulen vart avsett.
• 2. august 1858 : Britisk India erstatta det britiske austindiske kompaniet som forvaltar av dei britiske intresse i India gjennom lova Act for the better government of India .
• 28. april 1876 : Dronning Victoria av Storbritannia vart utropa til keisarinne av India .
• 15. august 1947 : Britisk India og underliggjande indiske statar vart delt opp i to, India og Pakistan . I tillegg kom Burma og Ceylon (Sri Lanka). Prosessen vert kalla delinga av Britisk India .
• 22. juni 1948 : Den britiske krona proklamerte at tittelen keisar av India vart avskaffa fra og med 15. august 1947.
• 26. januar 1950 : Det sjølvstendige India si nye grunnlov vart verksam. Britisk India vart avskaffa. India vart ein republikk og medlem i det britiske samveldet .
• 26. mars 1971 : Bangladesh vart eigen stat skild fra Pakistan.

Sja og [ endre | endre wikiteksten ]

• British Indian Army
• Portugisisk kolonialisme og handel i India
• Sir Francis Edward Younghusband
• Mountstuart Elphinstone
• Lokmanya Tilak
• Sir Salar Jung
• Austindiske kompaniet
• delinga av Britisk India
  Denne historieartikkelen er ei spire . Du kan hjelpe Nynorsk Wikipedia gjennom a utvide han .