Barack Obama
Barack Hussein Obama II
(
fødd
4. august
1961
i
Honolulu
pa
Hawaii
i
USA
) var den 44.
presidenten i USA
og vart innsett den 20. januar 2009. Han er den første
afro-amerikanaren
som har fatt embetet, og var tidlegare den femte i
senatet i USA
.
[1]
Barack Obama var presidentkandidat for
det demokratiske partiet
ved valet i 2008 i konkurranse med republikanaren
John McCain
.
Barack Obama vart 6. november 2012 attvald for ein andre periode som president i USA.
Politisk reknar ein Obama for a vere ein ≪moderat demokrat≫ som kan samarbeide med politikarar fra det
republikanske partiet
. Moderat i denne samanhengen star i motsetnad til
liberal
. I tida som senator markerte han ikkje nokon sterk profil, men var heile tida imot
krigen i Irak
, i motsetnad til mange andre mogelege presidentkandidatar.
Obama er gift med advokaten Michelle Obama, som han har to døtrer med.
Barack Obama er fødd i
Honolulu
pa
Hawaii
. Faren, Barack Hussein Obama sr., var
kenyanar
, mens mora Ann Dunham var fra
Kansas
. Dei to møttest ved University of Hawaii, der Obama sr. var utvekslingsstudent. Dei vart gift i
1960
og Obama vart fødd ikkje lenge etter. Da Obama var to ar, forlet faren familien og deltok nokre semester i eit doktorgradsprogram pa Harvard før han flytta tilbake til Kenya.
Da Obama var seks ar, gifta mora seg med ein
indonesisk
mann, Lolo Soetolo, som jobba i oljeindustrien, og familien flytta til
Jakarta
i
Indonesia
. Der gjekk han først to ar pa den
katolske
skulen
Strada Asisia
og deretter to ar pa ein offentleg skule som var open for alle trusretningar. I januar 2007 vart det misvisande hevda at han hadde gatt pa ein
islamistisk
madrasa
som barn. Sidan Indonesia er eit
muslimsk
land, er det for det meste muslimske elevar pa skulane, medrekna i det minste den siste skulen Obama gjekk pa.
[2]
Etter fire ar gjekk vart mora skild for andre gong, og Obama vart send til besteforeldra pa Hawaii medan mora heldt fram med studia i Indonesia. Bestefaren tente til livsopphaldet med a selje forsikringar, men Obama var flink pa skulen og fekk stipend pa ein dyr
high school
(vidaregaande) i Waikiki. I sjølvbiografien sin fortel Obama at det var ein periode med mykje festing, da han ogsa prøvde
marihuana
og
kokain
.
Far til Obama døydde i ei trafikkulykke i Kenya da sonen var 21 ar, og mora døydde av
kreft
i 1995, fa manader etter at han gav ut sjølvvbiografien
Dreams from My Father
.
Etter vidaregaande skule (
high school
) fekk Obama nytt stipend og byrja a studere ved
Occidental College
, som er ein privat høgskule (
college
) i
Los Angeles
. Etter to ar heldt han fram ved
Columbia
i
New York
, der han fullførte lagaregradsstudia med fordjuping i
statsvitskap
. Han vart uteksaminert i 1983 og arbeidde sa eit ar i New York før han flytta til
Chicago
.
I Chicago arbeidde han tre ar for ein kyrkjeleg hjelpeorganisasjon som hjelpte arbeidslause i fattige nabolag. I
1988
forlet han Chicago for a studere
jus
pa
Harvard-universitetet
. Her vart han den første afro-amerikanske presidenten for
Harvard Law Review
og tok
juridisk doktorgrad
i 1991 med toppkarakterar.
Tilbake i Chicago deltok Obama i arbeidet med a fa veljarar til a registrere seg, før han vart tilsett i eit advokatfirma som arbeider med borgarrettar. Han underviste ogsa i jus pa
University of Chicago
, og gjer det stundom enno.
Obama vart innvald i
Illinois
delstatssenat i 1996. I 2000 stilte han opp i demokratane sitt primærval til
Representanthuset
, men tapte. Han bestemte seg for a satse pa Illinois, der han vart attvald som senator i 2008
I 2004 gjorde Obama eit nytt forsøk pa a kome inn i den føderale politikken, og ved senatsvalet i november vann han overlegent over den republikanske kandidaten med 70 % av stemmene. Obamas gjennombrot pa nasjonalt plan skjedde etter hovudtalen han heldt pa landsmøtet til demokratane i juli same aret. Han var den tredje afroamerikanaren som nokon gong hadde halde denne nøkkeltalen, og dei fleste rekna han som ein nykomar. Etter dette vart han svært ofte presentert og intervjua i massemedia. Han vart snart omtykt av mange. I februar 2006 vart folks tiltru til senatorane lodda i ei meiningsmaling; Obama fekk støtte av 71 % av dei spurde, og var dermed den nest best likte av dei 100 senatorane.
[3]
Valkamp i
Sør-Carolina
i august 2007.
Den 16. januar 2007 tok Obama det første formelle steget mot presidentkandidaturet ved a opprette ein undersøkingskomite, og ved ein tale i
Springfield i Illinois
den 10. februar 2008 følgde den formelle lanseringa av kandidaturet. Talen vart halden pa trappa til den tidlegare capitol-bygningen i delstaten, der
Abraham Lincoln
heldt ein epokegjerande tale i 1858. Obama tok opp fleire tradar fra denne talen og beskreiv til presidentkandidat a vere uvanleg detaljert kva han ville gjere om han vart vald. Pa dei fleste omrade der dei to skil lag politisk, markerte han seg til venstre for
Hillary Clinton
, som vart hovudmotstandaren i nominasjonsprosessen.
Pa valdagen 4. november 2008 vart det klart at Obama vert den 44. presidenten i Sambandsstatane.
Til liks med familien Clinton har Obama vore involvert i ein mindre eigedomsskandale.
[4]
9. oktober 2009 offentleggjorde
Nobelkomiteens
leiar,
Thorbjørn Jagland
, at President Barack Obama hadde blitt tildelt
Nobels Fredspris
for 2009
[5]
- Dreams from My Father
- (1995) sjølvbiografi
- The Audacity of Hope
- (2006) politisk grunnlag
Sjølvbiografien vart ein suksess, og Obama gjorde ein avtale verd 1,9 millionar
dollar
for a skrive tre bøker til.
The Audacity of Hope
kom ut 17. oktober 2006 og handlar om Obamas politiske grunnlag og overtyding. Den andre er ei barnebok han skal skrive saman med familien, medan innhaldet i den tredje enno ikkje er annonsert.
- Fotnotar