Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Josepha Mendels
(
Groningen
,
18 juli
1902
-
Eindhoven
,
10 september
1995
) was een Nederlands schrijfster en actrice. Tijdens de
Tweede Wereldoorlog
was ze
Engelandvaarster
.
Josepha Mendels was de dochter van Isidore Mendels, een leraar Nederlands. In 1920 deed ze
MMS
-eindexamen en volgde daarna de
kweekschool
. Toch werd ze geen onderwijzeres, maar
gouvernante
. In 1927 verhuisde ze naar Den Haag waar ze al gauw directrice werd bij het 'Zwaluwnest', waar arme joodse meisjes 's avonds een opleiding konden volgen. Vanaf 1936 was Josepha Mendels journaliste en werkte in Parijs als correspondente voor Nederlandse kranten. Daar woonde zij vanaf 1958 samen met kunstschilderes
Berthe Edersheim
. Vanaf 1992 woonde ze weer in Nederland.
Op 10 mei 1940 kreeg ze te horen dat ze niet meer onder haar eigen (joodse) naam mocht schrijven. Dat weigerde ze, dus ze stopte met werken. Ze zorgde voor valse identiteitspapieren en vertrok naar onbezet Frankrijk. Op 7 november 1942 bereikte zij
Perpignan
en ondanks de koude begon zij aan de tocht over de
Pyreneeen
. De
passeur
bleek geen goede bedoelingen te hebben en beroofde haar van alles, inclusief het manuscript van haar eerste roman. Bij aankomst in Spanje werd ze gearresteerd en naar de gevangenis van
Figueres
gebracht. Op 15 januari 1943 werd ze weer vrijgelaten, zodat ze de reis kon voortzetten, nu legaal, en Madrid bereikte. Daar moest ze op een visum wachten, maar al in mei 1943 mocht ze door naar Lissabon. Op 11 juni 1943 vloog ze naar Engeland. In Engeland werd ze in de
Patriotic School
verhoord. Ze kreeg een baan in Stratton House. Op de Franse afdeling van de Inlichtingendienst moest zij berichten afluisteren. Later werd zij medewerkster van
Nouvelles de Hollande
, een informatieblad voor Franstaligen.
Na de oorlog was zij een van de eerste
bewust ongehuwde moeders
. Op 46-jarige leeftijd kreeg zij een zoon. Ze is nooit getrouwd geweest.
In 1947 publiceerde Mendels haar eerste roman:
Rolien en Ralien
. In 1950 kreeg ze de
Vijverbergprijs
voor
Als wind en rook
. In 1954 schreef ze een kookboek en een kinderboek:
De vader van Robinson Crusoe
, dat uitgeroepen werd tot beste kinderboek van de maand. In 1986 kreeg zij voor haar hele oeuvre de (toen nieuwe)
Anna Bijns
prijs uitgereikt, een prijs speciaal voor vrouwelijke auteurs.
- Rolien en Ralien
(1947)
- Je wist het toch...
(1948); deutsch:
Du wusstest es doch
: Roman, aus dem Niederlandischen von Marlene Muller-Haas, Berlin : Verlag Klaus Wagenbach, [2018],
ISBN 978-3-8031-3298-7
- Als wind en rook
(1950)
- Alles even gezond bij jou
(1953)
- Bon appetit!
(1954, kookboek)
- Zoethout en etamien en andere novellen
(1956)
- Twee schouderbandjes
(1957)
- Heimwee naar Haarlem
(1958)
- De speeltuin
(1970)
- Welkom in dit leven
(1981)
- Spel is het leven (Rolien en Ralien/Als wind en rook/De speeltuin)
(1985)
- Joelika en andere verhalen
(1986)
- Het rode kerkhof
(bibliofiel, 200 ex.) (1987)
- Alle verhalen
(1988)
- Marjoline Clement:
Josepha Mendels, taal en tijd
, Amsterdam, Univ., Diss., 1997
- Max Nord:
Josepha Mendels. Portret van een kunstenaar
, 1991
- Sylvia Heimans:
Josepha Mendels. Het eigenzinnige leven van een niet-nette dame
, 2016 uitgeverij Cossee
Pas laat in haar leven werd Mendels ook actrice. In Parijs speelde zij in het avant-gardestuk 'Grenouille' van
Pierre Sala
. Ze heeft ook in enkele tv-films gespeeld,
La dame des dunes
,
Petit dejeuner compris
Bronnen, noten en/of referenties
|