Jozef Constant Jeanne (Jos of Joz) Wijninckx
(
Deurne
,
26 juni
1931
-
Mol
,
27 februari
2009
) was een
Belgisch
politicus
en
Vlaams socialist
.
Jos Wijninckx was van beroep
maatschappelijk assistent
en actief bij de
Jongsocialisten
, waarvan hij van 1962 tot 1963 de voorzitter en van 1963 tot 1965 de nationaal secretaris was. Van 1965 tot 1971 was hij algemeen secretaris van het
Centrum voor Sociale Actie
.
Hij werd van 1964 tot 1982
gemeenteraadslid
en van 1964 tot 1982
schepen
in de toen nog zelfstandige gemeente
Hoboken
. Onder zijn impuls startte Hoboken in 1969 als eerste Vlaamse gemeente met de planning van een
kabeltelevisienet
, in navolging van
Wallonie
waar kabelexploitatie al enkele jaren bestond. Eind 1971 richtte hij daarvoor met andere Antwerpse gemeenten de
intercommunale
Integan
op, hij was er voorzitter tot 1995. Van 1962 tot 1971 was hij provincieraadslid van
Antwerpen
.
Van 1983 tot 1994, na de gemeentelijke fusie, was hij gemeenteraadslid van
Groot Antwerpen
en van 1983 tot 1989 voorzitter van de
Hobokense
districtsraad
. Wijninckx was ook van 1971 tot 1990 lid van de
Senaat
als rechtstreeks gekozen senator voor het
arrondissement Antwerpen
en
minister van Pensioenen
van 1977 tot 1979. In deze
communautair
woelige jaren zette hij de verhoging van de
kleine pensioentjes
en de
aftopping van de hoogste ambtenarenpensioenen
op de politieke agenda, wat leidde tot de zogenaamde wet-Wijninckx.
Als senator zat hij de naar hem genoemde
onderzoekscommissie
voor die van 19 juni 1980 tot 10 juli 1981 het vermeend machtsmisbruik, belangenverstrengeling en criminele en staatsondermijnende praktijken bij de toenmalige
rijkswacht
boven water probeerde te krijgen. Concrete aanleiding was de toenemende aanwezigheid van
extreemrechtse
milities
in de politieke
actualiteit
met daarbij geruchten over banden met bepaalde politiediensten. In 1985-1986 was hij tevens voorzitter van het
Benelux-parlement
, waar hij van 1979 tot 1989 zetelde, en van 1979 tot 1988 was hij SP-fractievoorzitter in de Senaat.
Hoewel de Commissie Wijninckx geen concrete resultaten boekte, stond haar grondige aanpak, met inzet van alle voorrechten en middelen die de Senaat toekomen, model voor de werkwijze van latere onderzoekscommissies, zoals de twee Bendecommissies (parlementair onderzoek naar de gerechtelijke werkzaamheden inzake de
Bende van Nijvel
) en de Commissie
Dutroux
(die de opsporing naar en de criminele carriere van
Marc Dutroux
onderzocht).
In de periode december 1971-oktober 1980 zetelde hij als gevolg van het toen bestaande dubbelmandaat ook in de
Cultuurraad voor de Nederlandse Cultuurgemeenschap
, die op 7 december 1971 werd geinstalleerd. Vanaf 21 oktober 1980 tot eind 1989 was hij lid van de
Vlaamse Raad
, de opvolger van de Cultuurraad en de voorloper van het huidige
Vlaams Parlement
.
Wijninckx trad een laatste keer voor het voetlicht met de liberale ex-
gouverneur
Andries Kinsbergen
, na de
gemeenteraadsverkiezingen
van 2000, toen het
Vlaams Blok
haar positie als grootste politieke formatie in de stad nog versterkt had. Na in het slop geraakte besprekingen traden zij op als
formateurs
van een brede rood-blauw-oranje
coalitie
in het Antwerpse stadsbestuur.
Wijninckx was
vrijmetselaar
en behoorde tot
Les Eleves de Themis
, en tot de loge
Het Truweel
beide
loges
van het
Grootoosten van Belgie
in
Antwerpen
.
[2]
De laatste jaren van zijn leven woonde hij in de
Kempische
gemeente
Balen
. Hij overleed na jarenlange hartproblemen.
Bronnen, noten en/of referenties
|