Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Ellis Maud Brandon
(
Amsterdam
,
8 april
1923
[1]
) is een van de weinige vrouwelijke
Engelandvaarders
.
Brandon is een dochter van Frederick Charles Brandon en Adele Cornelia Manikus. Na de
HBS
volgde ze een opleiding reclametekenen aan de
Kunstnijverheidsschool
in Amsterdam.
[2]
Toen de
Tweede Wereldoorlog
uitbrak, woonde Brandon met haar vader en stiefmoeder in
Heemstede
. Op verzoek van haar vriend
Herman Friedhoff
(1920-2000) werd ze koerier voor
Het Parool
en
Vrij Nederland
. Friedhoff was lid van verzetsgroep Apostles.
Op 7 augustus 1942 viel de
Gestapo
het huis van haar ouders binnen op zoek naar Friedhoff, die nauwe contacten had met
Wiardi Beckman
en
Herman van Roijen
. Ze vluchtten door de achterdeur en doken onder. Er volgde een onrustig bestaan van het ene onderduikadres naar het andere. Brandon was dienstmeisje in een verzorgingstehuis aan de Mathenesserlaan in Rotterdam en daar kreeg Friedhoff een zolderkamertje waar hij enige tijd kon blijven.
[3]
Friedhoff werd gezocht door de
Sicherheitsdienst
(SD), die 1000 gulden uitloofde voor een tip die tot zijn arrestatie zou leiden. Toen zijn moeder werd gegijzeld en er een doodvonnis over Friedhoff werd uitgesproken, was ook het zolderkamertje niet meer veilig. Ze besloten Nederland te verlaten. Op 28 april 1943 vertrokken ze, de tocht ging via Belgie, Frankrijk, Spanje naar Portugal. Het duurde vervolgens enige tijd voordat haar een visum werd verstrekt. Op 8 januari 1944 vloog zij naar Engeland. Daar werkte ze bij het ministerie van Binnenlandse Zaken als medewerker bevolkingsadministratie. Later mocht ze op het dak van het ministerie gevechtsvliegtuigen in de gaten houden.
[1]
In december 1944 trouwde ze met
Chris Krediet
.
[1]
Zij en Krediet gingen na enkele jaren als goede vrienden uit elkaar. In 1952 hertrouwde ze met Albert Vis (1920-1971
[4]
), met wie ze twee zonen kreeg. Haar kleindochter Carlijn Vis (1983) schreef in 2012
Vrij Spel
(
ISBN 9789025437855
), geinspireerd op de verhalen van haar grootmoeder. Na het overlijden van Vis hertrouwde Brandon op 53-jarige leeftijd in 1976 met weduwnaar kolonel Jan Anne baron
de Smeth
(1924-2017).
Na het overlijden van vlieger
Andre Hissink
is Brandon de laatst nog levende bekende Nederlandse Engelandvaarder.
[5]
Nadat ze in Engeland aangekomen was, werd Ellis het
Kruis van Verdienste
aangeboden, maar zij sloeg dat af. Op 29 december 1980 ontving zij alsnog het
Verzetsherdenkingskruis
.
[6]
Bronnen, noten en/of referenties
- Herman Friedhoff,
Requiem for the Resistance. The Civilian Struggle Against Nazism in Holland and Germany
. London, 1988 [Vertaald als:
Requiem voor het verzet
. Naarden, 1989]
- Carlijn Vis,
Vrij Spel
. Amsterdam, 2012
- Video met reisverhaal
|