Het
Belgisch Staatsblad
is het officiele publicatieblad van de
Belgische
staat, waarin
wetten
,
koninklijke besluiten
,
decreten
,
ordonnanties
, de oprichting van allerlei verenigingen, etc. voor het hele land worden bekendgemaakt. De Franse naam is
Moniteur belge
, de Duitse naam is
Belgisches Staatsblatt
. De publicatie ervan wordt onder verantwoordelijkheid van de
Federale Overheidsdienst Justitie
verzorgd door het Bestuur van het Belgisch Staatsblad.
[1]
De afkorting is
BS
, vaak cursief geschreven.
De
Moniteur Belge
werd opgericht bij regentsbesluit van 10 juni 1831 en verscheen regelmatig vanaf 16 juni 1831. Het was een privekrant onder regeringstoezicht waarin naast normatieve teksten, parlementaire verslagen en consulaire berichten ook politieke commentaren verschenen en aankondigingen van hofbals, epidemieen en pakketboten. Daarnaast bestond sinds 1830 het publicatieblad
Bulletin officiel des lois et arretes royaux de la Belgique
("Staetsblad der wetten en koninklijke besluiten van Belgie") voor wetteksten en de
Union Belge
voor parlementaire verslagen. Gestaag begon de accessoire rol van staatscourant zwaarder te wegen in de
Moniteur Belge
tot het blad bij wet van 28 februari 1845 de rol van officieel publicatieblad volledig overnam.
[2]
Er kwam een einde aan de opinierende artikels ter ondersteuning van de regering en het
unionisme
. Het
Bulletin Officiel
werd omgevormd tot een periodieke wetsverzameling met een "Vlaemsche vertaling" ten behoeve van de Nederlandstalige gemeenten. De hoofdredactie van de
Moniteur
was van 1831 tot 1888 in handen van de Fransman Pierre-Philippe Bourson.
De
democratisering van 1893
gaf een boost aan de
Vlaamse taalstrijd
en leidde in 1895 tot de eerste Nederlandse vertaling in het Staatsblad, afgedrukt in een kolom rechts van de Franse tekst. Door de
Gelijkheidswet
van 1898 kreeg de Nederlandse wettekst gelijke waarde. In de Wet van 31 mei 1961 was uitdrukkelijk bepaald dat de ene taal geen voorkeur genoot boven de andere in de wetsinterpretatie.
[3]
Om de gelijkwaardigheid van de
Vlaamse
en de
Franse Gemeenschap
verder te benadrukken, wisselen de talen sinds 1976 jaarlijks van positie.
[4]
Tijdens de
Tweede Wereldoorlog
hadden de
regering in ballingschap
en het
bezettingsbestuur
elk een eigen Belgisch Staatsblad uitgebracht. Na de oorlog bleef enkel het eerste geldig.
Sinds 3 juni 1997 is het Belgisch Staatsblad
online
beschikbaar. Vanaf 1 januari 2003 werd het Staatsblad niet langer verspreid in gedrukte vorm en was het alleen nog raadpleegbaar via het
internet
. De wetswijziging die dit doorvoerde werd door het
Arbitragehof
in strijd geacht met de
Grondwet
, omdat niet alle burgers toegang hebben tot het internet. Om aan deze bezwaren tegemoet te komen werd in mei 2005 beslist om de inhoudsopgave van het Staatsblad opnieuw af te drukken en ter inzage neer te leggen in onder meer bibliotheken, postkantoren en gemeentehuizen, waarna de burger tegen een vergoeding in openbare gebouwen de website kan raadplegen. Er worden nog vijf exemplaren gedrukt: voor het
Algemeen Rijksarchief
, de
Koninklijke Bibliotheek van Belgie
, en de archieven van het Belgisch Staatsblad, de
FOD Justitie
en de
Kamer van volksvertegenwoordigers
. Ook burgers kunnen een gedrukt exemplaar aanvragen, maar dat gebeurt zelden of nooit.
[4]
De Nederlandse en de Franse tekst verschijnen in kolommen "tegenover elkander". In de even jaren staat het Nederlands links. Voor de
Duitstalige Gemeenschap
worden Duitse vertalingen gepubliceerd, maar die zijn niet rechtsgeldig.
[4]
De Belgische rechtspraak volgt het
algemene rechtbeginsel
"nemo censetur ignorare legem" (iedereen wordt verondersteld de wet te kennen, niemand kan zich beroepen op zijn onwetendheid van de wet).
[5]
Het is in principe niet mogelijk zich te beroepen op
rechtsdwaling
. Inwoners van Belgie moeten dus eigenlijk op de hoogte zijn van de inhoud van het Belgisch Staatsblad. In 2005 werd vastgesteld dat in Belgie zo'n 45.000 wetten en een miljoen wetsartikelen van toepassing zijn.
[6]
De burger dient daarvan echter alleen de wetten te kennen die op hem van toepassing zijn in de omstandigheden waarin hij zich bevindt.
[7]
Wetten en besluiten worden verbindend tien dagen na publicatie in het Belgisch Staatsblad, tenzij ze iets anders bepalen.
[8]
Een wet die niet is bekendgemaakt is weliswaar rechtsgeldig, maar niet verbindend tegenover burgers (artikel 190 van de
Grondwet
).
[9]
Dit betekent dat de naleving van de wet juridisch niet kan worden afgedwongen.
De omvang van het Belgisch Staatsblad neemt gestaag toe. Tussen 1845 en 2012 verschenen er 1.717.992 pagina’s, in de vijf jaar van 2013 tot 2017 nog eens 502.502, voor een totaal van 2.220.494. Tussen 2003 en 2017 varieerde het aantal bladzijden per jaargang tussen 57.756 (in 2005) en 117.002 pagina's (in 2017).
Al in de eerste maanden van 2017 werd duidelijk dat het aantal bladzijden voor het eerst over de 100.000 zou gaan. Het record van 2017 kwam er echter niet door een sterke toename in wetgeving. Europese verdragen genereerden zo'n 25.000 extra bladzijden. Als gevolg van de
zesde staatshervorming
verschijnen Europese verdragsteksten die voorheen alleen op
federaal niveau
geplaatst werden nu ook op
gewestelijk niveau
, dus in drievoud. Het lijvigste lemma van 2017 was de
Associatieovereenkomst tussen de Europese Unie en Oekraine
(6.827 bladzijden). Ook de voortschrijdende
regionalisering
van bevoegdheden binnen de Belgische federatie zorgde voor veel extra pagina's. De overheveling van het gezag over de
binnenwateren
van de
FOD Mobiliteit
naar de
gewesten
verdrievoudigde de hoeveelheid wetteksten over deze materie.
[4]
[10]
[11]
- Verticale as: Aantal bladzijden
- Bron: Matthijs e.a. (2005)
[12]
; Belgisch Staatsblad, verwerking Voka?Kamer van Koophandel Limburg
[13]
;
- jaar 2018
[14]
;
- jaar 2019 en 2020
[15]
;
- jaar 2021
[16]
;
|
Voor 1997 is het Belgisch Staatsblad slechts beperkt en zonder zoekmotor online aanwezig. Voor de jaren 1934-1940 en 1962-1997 kan een bepaalde editie worden geraadpleegd door de datum van verschijning in te vullen in de volgende
URL
:
- https://www.ejustice.just.fgov.be/mopdf/
JJJJ/MM/DD
_1.pdf
Google Books
heeft gebundelde staatsbladen voor de periode 1946-1967:
- Els Witte
,
De Moniteur Belge, de regering en het parlement tijdens het unionisme (1831-1845)
, 1985, 143 p.
Bronnen, noten en/of referenties
- ↑
Moniteur Belge - Belgisch Staatsblad
.
www.ejustice.just.fgov.be
.
Gearchiveerd
op
1 januari 2018
. Geraadpleegd op
30 december 2017
.
- ↑
Wet van 28 februari 1845 voortschryvende eene nieuwe wyze van bekrachtiging en afkondiging der wetten en van bekendmaking der wetten en besluiten
.
Gearchiveerd
op 1 juni 2023.
- ↑
Artikel 7 van de
Wet van 31 mei 1961 betreffende het gebruik der talen in wetgevingszaken, het opmaken, bekendmaken en inwerkingtreden van wetten en verordeningen
- ↑
a
b
c
d
Tommy Thijs
,
Waarom barst het Staatsblad al jaren uit zijn voegen?
.
Het laatste nieuws (hln.be)
. De Persgroep (
28 november 2013
).
Gearchiveerd
op
31 december 2017
. Geraadpleegd op
12 februari 2018
.
- ↑
Van Hoecke, M., "De algemene rechtsbeginselen als rechtsbron: een inleiding", in
Algemene rechtsbeginselen,
Antwerpen 1991, 3-28
- ↑
Herman Matthijs, Maarten Theo Jans, Hedwig de Koker
(2005).
Bestuurswetenschappen: de overheid : instellingen en beleid
. Intersentia nv, pp. 19.
ISBN 9789050954457
.
Gearchiveerd
op
3 juni 2023
.
- ↑
Hens, T., "Over het adagium 'Nemo censetur ignorare legem' en de zorgvuldigheidsnorm", R.W., 1994-95, 1062-1063
- ↑
Artikelen 4 en 6 van de Wet van 31 mei 1961 betreffende het gebruik der talen in wetgevingszaken, het opmaken, bekendmaken en inwerkingtreden van wetten en verordeningen
- ↑
LOI - WET
.
www.ejustice.just.fgov.be
. Bestuur van het Belgisch Staatsblad (
17 februari 1994
). Geraadpleegd op
30 november 2019
.
- ↑
Staatsblad sluit recordjaar af met iets meer dan 117.000 pagina's
.
hln.be
(
29 december 2017
).
Gearchiveerd
op
29 december 2017
. Geraadpleegd op
29 december 2017
.
Voor bron aantal bladzijden: plaats muiswijzer op de grafiek. Aantal bladzijden van de jaargangen 2003?2017: 173e jg (2003): 62.806 p.; 174e jg (2004): 87.430 p.; 175e jg (2005): 57.756 p.; 176e jg. (2006): 76.470 p.; 177e jg (2007): 66.290 p.; 178e jg (2008): 69.358 p.; 179e jg (2009): 82.993 p; 180e jg (2010): 83.678 p p; 181e jg (2011): 81.964 p; 182e jg (2012): 89.084 p; 183e jg (2013): 104.172 p; 184e jg (2014): 107.270 p; 185e jg (2015): 81.832 p; 186e jg (2016): 92.226 p; 187e jg (2017): 117.002 p;
- ↑
Staatsblad al bijna 50.000 pagina's dik | Metro
. Mass Transit Media (
7 april 2017
).
Gearchiveerd
op
30 december 2017
. Geraadpleegd op
30 december 2017
.
- ↑
Herman Matthijs, Maarten Theo Jans en Hedwig de Koker,
Bestuurswetenschappen. De overheid. Instellingen en beleid
, 2005, p. 19
- ↑
Belgisch Staatsblad verbreekt triest record
, 29 december 2017.
Gearchiveerd
op 17 april 2022.
- ↑
Rik Arnoudt, Belga
,
Belgisch Staatsblad is dit jaar dikker dan ooit | VRTNWS
. VRT (
27 december 2019
).
Gearchiveerd
op
21 juni 2021
. Geraadpleegd op
3 maart 2021
.
- ↑
ADN, Belga
,
'Mager' Staatsblad van 98.296 pagina's, maar met extra weekendedities door corona | hln.be
. hln.be (
31 december 2020
).
Gearchiveerd
op
22 januari 2021
. Geraadpleegd op
3 maart 2021
.
- ↑
Ezra Cnaepkens, Belga
,
Staatsblad was nooit zo dik: 127.808 pagina's| hln.be
. hln.be (
31 december 2021
).
Gearchiveerd
op
1 januari 2022
. Geraadpleegd op
1 januari 2022
.
|