2 сарын 29
нь
Григорийн тооллын
ёсоор д?рв?н жил тутамд тохиодог ?д?р. Энэ ?д?р 2008, 2012, 2016 онд тохиосон бол 2020, 2024 онд энэ ?д?р тохионо. Нарны тооллоор он цагаа тоолдог ихэнх соёлд нэг ?д?р нэмэх тохиолдол байдаг. ??нийг Григорийн тоолол ч м?н ашигласан.
Григорийн тоолол ёсоор энэ ?дрийг нэмэхг?й байх тохиолдол бий. Энэ нь 100 жил тутамд нэг удаа тохиолддог. 1700, 1800, 1900 онуудад ?д?р нэмж тоолж байгааг?й юм. Харин ирээд?йд буюу 2100, 2200 онуудад м?н адил нэмэхг?й байх ёстой. Энэ ?д?р нь Григорийн тооллоор 60 дахь ?д?р. Энэ ?др??с хойш он дуусахад 306 хоног ?д?р. Григорийн тоолол ёсоор дэлхий нарыг 365 хоногт буюу 8,760 цагт нэг удаа тойрдог. Гэтэл нэг ?д?р нэмж байгаа нь ийнх?? тойроход 6 цаг нэмэгдэж байдаг. ??нийг д?рв?н жил тутамд нэг удаа гэж ?зээд ийнх?? нэг ?д?р нэмж тооцдог учиртай ажээ.
Одоо бидний хэрэглэж байгаа болон ?мн? нь ашиглаж байсан он тооллууд дэлхийг 365 хоног буюу 8,760 цагт тойрдог дэлхий д?рв?н жилд нэг удаа зургаан цагаар удаан хугацаанд нарыг тойрдог учир ийнх?? д?рв?н жил тутамд нэг удаа нэг ?д?р нэмж тооцдог байна. Хоногийн 24 цагийг зургаан цагаар нэмж тооцох боломжг?й учир ийнх?? эрдэмтэн мэргэд д?рв?н жил тутамд нэг удаа нэг ?д?р нэмж тооцдог болжээ.
13-р зууны ?ед 8,760 цаг дээр нэмэгддэг цаг д?нг?ж гурван цагтай тэнцдэг байсан бол ??нээс яг нэг зууны дараа энэ тоо 5 цаг 49 минуттай тэндэг болсон байна. ??нээс ?зэх юм бол д?рв?н жил тутамд 44 минут, г100 жил тутамд гурван ?др??р урт хугацаагаар дэлхий нарыг тойрдог гээн ?г юм.
Григорийн он тоолол ??нд эрс шинэчлэл хийж, д?рв?н жил тутамд нэг ?д?р нэг удаа нэмж байхаар зохицуулсан ч 100 жил тутамд ?нд?р жил гэж байхг?йгээр тооцжээ. Харин 400 жил тутамд гурван ?д?р нэмэх зохицуулалтыг ч м?н адил шийдсэн юм.
Энэ ?д?р т?рс?н х?м??с т?рс?н ?др?? хэзээ тэмдэглэх нь маргаантай байдаг. Тиймээс зарим улс орнууд хуулиар энэ маргааныг шийдвэрлэсэн байна. Тухайлбал Шинэ Зеланд улс энэ ?д?р т?рс?н х?м??сийг хоёрдугаар сарын 28-ны ?д?р т?рсн??р тооцох тухай хуультай бол Их Британи, Хонг Конг-д энэ ?д?р т?рс?н х?м??сийг гуравдугаар сарын 1-ний ?д?р т?рс?н гэж ?зэн б?ртгэдэг хуультай.
- 1504 - Алдарт аялагч Кристофер Колумби Хойд Америкийн нутаг дэвсгэрт сарны хиртэлтийг ажиглаж, б?тээл туурвив.
- 1644 - Аялагч, судлаач Адель Тасман номхон далай дахь хоёр дахь аялалаа эхл??лжээ.
- 1712 - Шведийн Засгийн газар ??рийн гэсэн он тоололтой болж ?нд?р жил ашиглахг?й байхаар болов.
- 1720 - Шведийн хатан Улрика Элеонора эрх мэдлээсээ татгалзжээ. Т??ний орыг I Фредерик хаан залгасан юм.
- 1768 - Польшийн хуульчид нэгдэж "Хуульчдын холбоо" байгуулжээ.
- 1796 - Их Британи, Америкийн талууд гэрээ байгуулж арван жилийн хугацаанд энхтайван байдал тогтоож, хоёр тал тайван замаар худалдаа хийж байхаар болжээ.
- 1916 - Токелау арлыг Их Британичууд булаан эзлэв.
- Х??хдийн х?д?лм?р: АНУ-ын ?мн?д Каролина муж х?д?лм?рийн насыг 12-оос 14 болгож нэмэгд??лэв.
- 1940 - "Салхинд туугдагсад" кинонд ?йлчлэгч Меммигийн д?рийг б?тээсэн Хетти МакДаниель "Оскар"-ын шагнал х?ртэж, энэ шагналыг х?ртсэн анхны хар арьст ж?жигчин болжээ.
- 1952 - Хелиголанд арал Германы захиргаанд шилжжээ.
- 1972 - Вьетнамын дайн: ?мн?д Солонгосын арми Вьетнамын нутагт 11,000 цэрэг оруулснаар тус улс дахь ?мн?д Солонгосын цэрэг 48 мянгад х?рэв.
- 1980 - Хойд Америкийн ?ндэсний хоккейн лигийн т??хэнд 800 гоол хийсэн анхны тоглогчоор Горди Хау тодорчээ.
- 1988 - ?мн?д Африкийн санваартан Десмонд Тутуг апертейдийн эсрэг тэмцэл ?рн??лсэн гэж ?зэн 100 дагагсдынх нь хамт баривчилжээ.
- Канадын ард нийтийн танхимын гиш??н Свенд Робинсон ??рийг?? ижил х?йстэн хэмээн зарласнаар парламентын гиш??н ??рийнх?? бэлгийн чиг баримжааг ил зарласан анхны тохиолдол болжээ.
- 1992 - Босни-Герцеговинад тусгаар тогтнох эсэх асуудлаар олон нийтийн санал хураалтын эхний шат болов.
- 1996 - Сараевогын б?слэлт албан ёсоор эцэслэв.
- 2012 - "Токио Скайтрий" нэртэй дэлхийн хамгийн том цамхагын барилгын ажил дуусчээ. 2017 онд б?рэн ашиглалтад орсон уг цамхаг дэлхийд ?ндр??р?? хоёрдугаарт бичигддэг юм.
- 1468 - Ромын пап III Паул (1549 онд нас барсан)
- 1792 - Италийн нэрт х?гжмийн зохиолч Жиаочино Россини (1868 онд нас барсан)
- 1896 - Энэтхэгийн д?р?в дэх Ер?нхий сайд Мораржи Десай (1995 онд нас барсан)
- "Оскар"-ын шагналт найруулагч, зураглаач, ж?жигчин Уиллиам А.Уеллман (1975 онд нас барсан)
- 1924 - Эль Сальвадорын Ер?нхийл?гч Карлос Умберто Ромеро (2017 онд нас барсан)
- 1950 - Олимп, дэлхийн д?рв?н удаагийн аварга Оросын уулын холы зайн цаначин Райса Сметанина
- 1976 - Америкийн дуучин, ж?жигчин Жа Рюл
- 1984 - Олимп, дэлхийн хошой аварга Америкийн усанд сэлэгч Кюллен Жонес
- 1988 - Германы х?лб?мб?гч Бенедикт Ховедес
- 468 - Ромын пап Хилариус
- 1944 - Финландын гурав дахь Ер?нхийл?гч Пер Эвинд Свинхуфвуд (1861 онд т?рс?н)
- 1956 - Филиппин улсын зургаа дахь Ер?нхийл?гч Элпидио К?йрино (1890 онд т?рс?н)
- 1980 - Израйлийн Ер?нхий сайд Ейгал Аллон (1918 онд т?рс?н)
- 2004 - Японы мэргэжлийн с?мо б?хийн 42 дахь их аварга Киёжи Кагамисато (1923 онд т?рс?н)
- Барбадосын гурав дахь Ер?нхий сайд Харольд Бернард Ст.Жон (1931 онд т?рс?н)
