Сансрын огторгуй, сансар
(эртний грек.κ?σμο? - ≪дараалал, цэгц≫) -Атмосфер буюу агаар мандал, сансарын биет??дийн хилээс гадна Огторгуйн харьцанг?й хоосон орон зайг хэлнэ. Сансар огторгуй бол огт хоосон орон зай биш юм: тэнд их бага нягтралтай од хоорондын биет??д (ихэвчлэн ус т?р?гчийн молекул), бага хэмжээгээр х?чилт?р?гч (од дэлбэрэлтийн ?лдэгдэл), сансрын болон цахилгаан соронзонгийн туяа б?г??д таамаглал б?хий харанхуй бодис байдаг байна.
Анхны ойлголтоороо грек хэлний "космос" (дэлхий ерт?нцийн тогтоц) гэсэн нэр томъёо нь ерт?нцийн т?в гэж ?здэг байсан Дэлхийг тойрон б?рхсэн бит?? вакуумыг философи буюу г?н ухаан талаас нь тайлбарлаж байжээ. Гэсэн хэдий ч латин хэлнээс гаралтай хэлн??дэд "орон зай" гэсэн утга б?хий практик нэр томъёог ашиглаж иржээ.
"Сансар огторгуй" гэдэг
санскрит
хэлнээс монголчууд
бурханы шашин
аар дамжуулан уламжлан авч "Дэлхийн б?мб?рцгийн агаарын давхаргаас гадуурх орон зай, огторгуй" гэдэг утгаар ойлгож хэрэглэх болжээ.
Сансрын нарийн тодорхой хил хязгаар гэж ?г?й байна. Учир нь агаар мандал дэлхийн гадаргуугаас холдох тусам сийрэгждэг, тийм ч учраас ?н?? х?ртэл хаана сансар хаанаас эхэлдэг тухай нэгдсэн нэг ойлголтод х?рээг?й байна. Иймд
Олон улсын агаарын холбоо
ноос (франц.
Federation Aeronautique Internationale
,
FAI
) агаар мандал, сансар хоёрын хоорондох хилийг далайн т?вшингээс 100 км ?нд?рт байна гэж (Ка?рманы шугам) тогтоосон байна.
АНУ, Канадын сансрын нисгэгчид агаар мандалын салхи сансрын биет??дэд ?з??лж буй н?л??г судлаад энэх?? хилийг 118 км гэж ?зсэн байна. Гэвч АНУ-ын сансар судлалын "NASA" т?в сансрын хилийг 122 км гэж тогтоосон байна. Учир нь энэ ?нд?рт сансрын "Шатл" х?л?г онгоцнууд х?д?лг??н ?йлдэхдээ энгийн пуужингийн х?д?лг??рээс агаар мандалд "тулгуурлах" аэродинамик руу шилжиж байжээ.
