Република Крим

Од Википеди?а ? слободната енциклопеди?а
(Пренасочено од Крим )
Оваа стати?а се однесува на федералниот суб?ект на Руси?а. За поранешната автономна република во Украина, погл. Автономна Република Крим . За полуостровот, погл. Крим (полуостров) .
Република Крим
Република
Республика Крым
Друга транскр.
 ? укр. Къырым Джумхуриети (кр. тат.)
Республ?ка Крим
Знаме на Република Крим
Знаме
Грб на Република Крим
Грб
Химна:
? Нивы и горы твои волшебны, Родина “   (руски)
Твоите ниви и гори се волшебни, Татковино
Местоположбата на the  Република Крим  (red) во Русија  (light yellow)
Местоположбата на the    Република Крим    ( red )

во Руси?а    ( light yellow )

Местоположбата на  Република Крим  (light yellow) во Кримскиот Полуостров
Местоположбата на   Република Крим    ( light yellow )

во Кримскиот Полуостров

Држава Руси?а
Федерален округ Кримски [1] [2]
Економски регион Кримски [3]
Главен град Симферопол
Управа
 ? Орган Државниот совет
 ?  Началник Серге? Акс?онов
Површина [4]
 ? Вкупно 26.100 км 2 (10,100 ми 2 )
Население
 ? проц. од  (2018) [5] 1.913.731
Час. по?ас московско време Уреди википодатоци[6] ( UTC+3 )
Службени ?азици руски ; [7]   украински , кримскотатарски
Мреж. место http://crimea.gov.ru/

Република Крим ( руски : Республика Крым ; кримскотатарски : Къырым Джумхуриети, Qırım Cumhuriyeti ; украински : Республ?ка Крим ) ? република и федерален суб?ект на Руси?а сместен на на?големиот дел од полуостровот Крим во Црното Море .

Создадена е во 2014 г. откако властите на поранешната Автономна Република Крим и градот Севастопол об?авиле независност од Украина и добиле речиси апсолутна поддршка (96,77%) од населението на референдум да станат составен дел од Руси?а како два не?зини федерални суб?екта . [8] Украинските власти и дел од украинскиот народ , Крим го сметаат за дел од Украина и не го признаваат неговиот статус како дел од Руси?а, и покра? изгласаниот референдум поради неговата незаконитост, забележани фалсификати и отсуство на наб?удувачи од други зем?и за време на самиот референдум . [9]

Западните сили и нивните заеднички со?узи и организации се искажале дека го сметаат референдумот за незаконит и неважечки, биде??и во него не учествувале сите гра?ани на Украина во целина. Ме?утоа, уште во самиот проглас за независност се образложува правната полноважност на референдумот, повикува??и се на примерот со Косово , кое исто така еднострано прогласило независност без да се праша целата тогашна Срби?а ? потег ко? истите тие сили го оправдувале и целосно поддржувале.

Истори?а [ уреди | уреди извор ]

Главна стати?а: Истори?а на Крим

Територи?ата на Крим била осво?увана и контролирана многупати во текот на неговата истори?а. Кимери?ците, Старите Грци , Скитите , Готите , Хуните , Прабугарите , Хазарите , државата Киевска Руси?а , Византи?а , Кипчаците , Отоманското Царство , Златната Орда и Монголите го контролирале Крим некое време во текот на истори?ата. Во XIII век, делумно бил контролиран од Венеци?анците и од Република ?енова ; по што следеле Кримското ханство и Отоманското Царство во периодот XV-XVIII век, Руската Импери?а од XVIII до XX век, Германи?а во Втората светска во?на и Руската Советска Федеративна Соци?алистичка Република , а подоцна и Украинската Советска Федеративна Соци?алистичка Република , во рамките на Советскиот Со?уз во текот на XX век.

Припо?ува?е кон Украина [ уреди | уреди извор ]

Во 1954 г. Крим е одземен од тогашната Руска СФСР и доделен на Украинската ССР по одлука на тогашниот државник Никита Хрушчов и без никакво консултира?е на ?авното мисле?е. [10] Како таков, Крим останува во Украина сe до неговото отцепува?е на референдум во 2014 г.

Криза и вра?а?е во Руси?а [ уреди | уреди извор ]

По немирите во Украина , во 2014 г. во Крим се ?авува т.н. ? Кримска криза “ поттикната од стравува?а ка? мнозинското руско население од загрозеност. Како последица од тоа Руси?а , извесни неофици?ални единици и месното население изде?ствуваат смена на управата на републиката. Подоцна, парламентот на Крим носи одлука за припо?ува?е на Крим кон Руси?а под услов предлогот да помине на референдум во самиот Крим и Севастопол. Управата на Крим потоа распишува референдум за оцепува?е од Украина за 16 март истата година. [11] На референдумот, преку 96,77% од гра?аните искажале поддршка за присоединува?е кон Руси?а, при излезност од 83%. [12] Дел од Кримските Татари не излегле на гласа?е.

Украина сe уште не го признава Крим за дел од Руси?а, и покра? изгласаниот референдум и со тоа Феодоси?а ?а смета за дел од Украина.

Управува?е и политика [ уреди | уреди извор ]

Законодавниот дом на Крим е сточленото собрание наречено Врховен совет на Крим . [13]

Извршната власт Министерски совет, на чие чело стои претседател. Надлежностите на Врховниот и Министерскиот совет се пропишани со устав и други републички закони, како и со одлуките донесени во неговата редовна работа. [14]

Правосудната власт ?а имаат судовите . [14]

Кримските Татари се претставени преку сво? орган, наречен ?Ме?лис на кримскотатарскиот народ“ ( Къырымтатар Миллий Меджлиси ), ко? доставува примедби и бара?а до Врховниот совет, началникот и извесни ме?ународни тела. [15]

Административна поделба [ уреди | уреди извор ]

Република Крим и понатаму се раководи според административната поставеност на АР Крим , деле??и ?а територи?ата на 25 подрач?а: 14 реони и 11 градски општини (офиц. територии во надлежност на градски совети ). [16]

Реони
1. Бахчисара?ски
2. Белогорски
3. ?анко?ски
4. Кировски
5. Красногварде?ски
6. Красноперекопски
7. Ленински
8. Нижнегорски
9. Првома?ски
10. Раздолненски
11. Сачки
12. Симферополски
13. Советски
14. Црноморски
Градски општини
15. Алушта
16. Арм?анск
17. ?анко?
18. Евпатори?а
19. Керч
20. Красноперекопск
21. Саки
22. Симферопол
23. Судак
24. Феодоси?а
25. ?алта
Административна поделба на Крим

Поважни градови [ уреди | уреди извор ]

На?голем град е Симферопол , а други поважни градови се Керч , ?анко? , ?алта .

Име Население Површина
(км 2 ) 		Густина
(жит/км 2 ) 		Прибелешки
Симферопол 362.366 107,41 3.374 главен град
Керч 145.319 108 1.347 град-херо? , важен индустриски, сообра?аен и туристички центар
Евпатори?а 106.840 65 1.644 поважно пристаниште, железничка клучка и одморалиштен град
?алта 78.040 17,37 4.493 едно од на?знача?ните одморалишта во Крим
Феодоси?а 69.786 35,2 1.983 пристаништен и одморалиштен град
?анко? 35.700 26 1.373 важна железничка клучка со индустриски подрач?а
Красноперекопск 29.700 22 1.319 индустриски град
Алушта 28.418 одморалиштен град
Бахчисара? 26.482 престолнина на некогашното Кримско ханство
Арм?анск 22.468 индустриски град

Демографи?а [ уреди | уреди извор ]

Удел на Русите во разните реони на Крим според пописот во 2014 г.

Според пописот од 2001 г. Крим имал 2.033.700 жители. [17] Ме?утоа, во 2013 г. населението се намалило на 1.967.119 жители.

Етничкиот состав е следниов: [18]

Стопанство [ уреди | уреди извор ]

На?голема улога во стопанството на Крим играат туризмот и зем?оделството , но има и индустриски капацитети, претежно на северот на републиката. Познача?ни индустриски капацитети има во ?анко? , Красноперекопск и Арм?анск .

На?знача?ни стопански гранки се прехранбената, хемиската, машинската, металопреработувачката и енергетската индустри?а. [14] Од нив, 60% отпа?а на производството на прехранбени стоки. Посто?ат преку 290 покрупни производни претпри?ати?а и над 1000 малостопанственици. [14]

Зем?оделството е на?застапено со житарки , раноградинарски култури и винарството , особено во подрач?ата на ?алта и Масандра . Поскромно развиени се говедарството , живинарството и овчарството . [14] На полуостровот се експлоатираат и минерали како сол , порфир , варовник и железна руда (околу Керч ). [20]

Енергетика [ уреди | уреди извор ]

Републиката исто така има неколку нао?алишта на земен гас (копнени и подводни), спроведени со гасовод во мрежата на Украина. [21] [22] Копнените се нао?аат во Црноморскиот реон и општината ?анко? , а подводните се ка? западниот брег на Црното Море и североисточниот брег на Азовското. [23]

Инфраструктура [ уреди | уреди извор ]

Троле?бус во Симферопол
Жичницата во ?алта
?авен превоз

Практично секое населено место на Крим е поврзано со другите со автобус. Полуостровот има и на?дога (96 км) троле?буска лини?а на светот (? Кримски троле?бус “), ко?а води од Симферопол до ?алта. [24]

Железничкиот сообра?а? во Крим се одвива по следниве линии: Арм?анск ?Керч (со преод за Феодоси?а) и Мелитопол ?Севастопол (со преод за Евпатори?а), поврзува??и го полуостровот со Украина.

Автопати
Морски превоз

?алта, Феодоси?а , Керч , Севастопол , Черноморское и Евпатори?а се ме?усебно поврзани со пловни линии.

Туризам [ уреди | уреди извор ]

Туризмот во Крим почнал масовно да се развива во втората половина на XIX век, со разво?от на железничкиот сообра?а?. Во XX век се изградени бро?ни дворци, вили и дачи. На полуостровот има пове?е зна?ачни знаменитости кои привлекуваат многу туристи. На?посетувани одморалишни места на ?ужниот брег се ?алта и Алушта, Евпатори?а и Саки на западниот и Феодоси?а и Судак на ?угоисточниот.

Од особено значе?е е разновидноста на природните предели во Крим, каде се сре?аваат планински венци, висорамнини, тревести предели и пештери. Во Саки има лековита кал, а Евпатори?а има плажи со на?чист кварцен песок. [25]

Според National Geographic , Крим се котирал ме?у 20-те на?пожелни туристички одредишта во 2013 г. [26]

Поврзано [ уреди | уреди извор ]

Наводи [ уреди | уреди извор ]

  1. ↑ ?Путин потпиша низа закони за повторното обединува?е на Крим и Севастопол со Руси?а“ . Архивирано од изворникот на 2014-03-22 . Посетено на 2014-03-21 .
  2. ↑ Президент Российской Федерации. Указ №849 от 13 мая 2000 г. ≪О полномочном представителе Президента Российской Федерации в федеральном округе≫. Вступил в силу 13 мая 2000 г. Опубликован: "Собрание законодательства РФ", No. 20, ст. 2112, 15 мая 2000 г. (President of the Russian Federation. Decree #849 од May 13, 2000 ?On the Plenipotentiary Representative of the President of the Russian Federation in a Federal District“. Стапил на сила May 13, 2000).
  3. ↑ Госстандарт Российской Федерации. №ОК 024-95 27 декабря 1995 г. ≪Общероссийский классификатор экономических регионов. 2. Экономические районы≫, в ред. Изменения №5/2001 ОКЭР. ( Gosstandart of the Russian Federation. #OK 024-95 December 27, 1995 ?Russian Classification of Economic Regions. 2. Economic Regions“, по измените на Amendment #5/2001 OKER. ).
  4. ↑ ?Сведения о наличии и распределении земель в Российской Федерации на 01.01.2019 (в разрезе субъектов Российской Федерации)“ . Federal Service for State Registration, Cadastre and Cartography . Архивирано од изворникот на 9 February 2022 . Посетено на 29 August 2023 .
  5. ↑ ?26. Численность постоянного населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2018 года“ . Федерална служба за државна статистика . Посетено на 23 ?ануари 2019 .
  6. ↑ ?Об исчислении времени“ . Официальный интернет-портал правовой информации (руски). 3 June 2011 . Посетено на 19 January 2019 .
  7. ↑ Official throughout the Russian Federation according to Article 68.1 of the Constitution of Russia .
  8. ↑ ?Kremlin: Crimea and Sevastopol are now part of Russia, not Ukraine“ . CNN. 18 March 2014 . Посетено на 18 March 2014 .
  9. ↑ Александар Турчинов (20 март 2014). ?Декларац?я "Про боротьбу за зв?льнення Укра?ни" (Деклараци?а ?За борбата за ослободува?е на Украина")“ . Дума на Украина . Посетено на 24 април 2014 .
  10. ↑ "Подарунок Хрущова". Як Укра?на в?дбудувала Крим | ?сторична правда
  11. ↑ ?Парламентот на Крим донесе одлука за припо?ува?е кон Руси?а - Нова Македони?а“ . Нова Македони?а . 6 март 2014 . Посетено на 6 март 2014 . [ мртва врска ]
  12. ↑ ?Пове?е од 90 отсто од жителите на Крим се из?асниле за присоединува?е кон Руси?а - Нова Македони?а“ . Нова Македони?а . 16 март 2014 . Посетено на 17 март 2014 . [ мртва врска ]
  13. ↑ ?архивски примерок“ . Архивирано од изворникот на 2014-03-18 . Посетено на 2014-03-19 .
  14. ↑ 14,0 14,1 14,2 14,3 14,4 ?Autonomous Republic of Crimea ? Information card“ . Cabinet of Ministers of Ukraine . Посетено на February 22, 2007 .
  15. ↑ Ziad, Waleed; Laryssa Chomiak (February 20, 2007). ?A lesson in stifling violent extremism“ . CS Monitor . Посетено на March 26, 2007 .
  16. ↑ ?Infobox card ? Avtonomna Respublika Krym“ . Врховна рада на Украина . Архивирано од изворникот на 2007-10-01 . Посетено на February 23, 2007 . (украински)
  17. ↑ ?Подрач?а на Украина / Автономна Република Крим“ . Сеукраински попис 2001 . Посетено на December 16, 2006 .
  18. ↑ ?Општи резултати од пописот / Национален состав на населението“ . Сеукраински попис 2001 . Посетено на December 16, 2006 .
  19. ↑ Во податоците не е вброен Севастопол , биде??и претставува посебна административна единица.
  20. ↑ Bealby, John T. (1911). Encyclopædia Britannica Eleventh Edition . Cambridge University Press. стр. 449.
  21. ↑ Gloystein, Henning (7 март 2014). ?Ukraine's Black Sea gas ambitions seen at risk over Crimea“ . Reuters. Архивирано од изворникот на 2015-09-24 . Посетено на 7 март 2014 .
  22. ↑ ?East European Gas Analysis ? Ukrainian Gas Pipelines“ . Eegas.com. 2013-02-09 . Посетено на 2014-03-08 .
  23. ↑ ?Ukraine crisis in maps“ . BBC. 5 март 2014 . Посетено на 7 март 2014 .
  24. ↑ ?The longest trolleybus line in the world!“ . blacksea-crimea.com . Архивирано од изворникот на 2014-01-03 . Посетено на January 15, 2007 .
  25. ↑ ?Crimea Travel Guide“ . CrimeaTravel . Посетено на 2012-12-25 .
  26. ↑ Best Trips 2013 Crimea Архивирано на 30 ноември 2012 г. , National Geographic Society

Надворешни врски [ уреди | уреди извор ]

Реони
Грб на Крим
Општини
Градови
Обласни
Реонски
Републики
Краеви
Области
Амурска   · Архангелска   · Астраха?ска   · Белгородска   · Бр?анска   · Владимирска   · Волгоградска   · Вологодска   · Воронешка   · Ивановска   · Иркутска   · ?арославска   · Калининградска   · Калушка   · Кемеровска   · Кировска   · Костромска   · Курганска   · Курска   · Ленинградска   · Липецка   · Магаданска   · Московска   · Мурманска   · Нижегородска   · Новгородска   · Новосибирска   · Омска   · Оренбуршка   · Орловска   · Пензенска   · Псковска   · Ростовска   · Р?аза?ска   · Самарска   · Саратовска   · Сахалинска   · Свердловска   · Смоленска   · Тамбовска   · Тверска   · Томска   · Тулска   · Т?уме?ска   · У??ановска   · Че?абинска
Федерални градови
Автономни области
Автономни окрузи
Преземено од ? https://mk.wikipedia.org/w/index.php?title=Република_Крим&oldid=5117819 “