Вили?ам III

Од Википеди?а ? слободната енциклопеди?а
Вили?ам III
Colour oil painting of William
Портрет од Годфри Кнелер, 1690 година
Крал на Англи?а, Шкотска и Ирска
На престол 1689 ? 8 март 1702
Крунисува?е 11 април 1689
Претходник ?е?мс II
Наследник Ана
Комонарх Мари?а II (1689?1694)
Штатхалтер на Холанди?а, Зеланд, Утрехт, Гулдерс и Оверисел
На престол 4 ?ули 1672 ? 8 март 1702
Принц од Ора?е
На престол 4 ноември 1650
8 март 1702
Претходник Вилем II
Роден(а) 4 ноември 1650
Хаг, Холандска Република
Починал(а) 8 март 1702 (на 51 г.)
Кесингтонска палата , Мидлсекс, Кралство Англи?а
Почивалиште 12 април 1702
Вестминстерска опати?а , лондон
Сопружник Мари?а II  ( в.   1677 ; починала 1694 )
Полно име
Вили?ам Хенри
холандски : Willem Hendrik
Династи?а
Татко Вилем II Орански
Ма?ка Мари?а Хенриета Ст?уарт
Вероисповед Протестант
Потпис Вилијам III's signature

Вили?ам III (англиски: William Henry ; холандски: Willem Hendrik, Prins van Oranje ; 4 ноември 1650 година – 8 март 1702 година), познат и како Вили?ам Орански ― суверен орански принц, од 1670-тите властодржец (штатхаутер) на грофовиите Холанди?а, Зеланд, Утрехт, Гулдерс и Оверисел во Холандска Република и крал на Англи?а, Ирска и Шкотска од 1689 година до неговата смрт во 1702 година. Како крал на Шкотска, то? е познат како Вили?ам II . [1] Неговата победа во битката ка? Бо?н во 1690 година ?а одбележуваат ирските унионисти, кои истакнуваат портокалови бои во негова чест. То? владеел со Британи?а заедно со неговата сопруга и прва братучетка, кралицата Мари?а II .

Вили?ам Хенри Орански е роден на 4 ноември 1650 год. во Хаг , Холандска Република [2] , како единствено дете на Мери Хенриета Ст?уарт и оранскиот принц Вилем II. Неговата ма?ка била на?стара ?ерка на кралот Чарлс I од Англи?а, Шкотска и Ирска и сестра на кралот Чарлс II и кралот ?е?мс II од Англи?а.

Рани години [ уреди | уреди извор ]

Ра?а?е и семе?ство [ уреди | уреди извор ]

Portrait of Mary, Princess Royal, in a yellow gown and William II in a black suit
Родителите на Вили?ам, Вили?ам II Орански и принцезата Мери Ст?уарт, 1647 година

Вили?ам Хенри Орански е роден на 4 ноември 1650 год. во Хаг , Холандска Република [2] , како единствено дете на Мери Хенриета Ст?уарт и оранскиот принц Вилем II. Неговата ма?ка била на?стара ?ерка на кралот Чарлс I од Англи?а, Шкотска и Ирска и сестра на кралот Чарлс II и кралот ?е?мс II од Англи?а .

Осум дена пред ра?а?ето на Вили?ам, татко му умрел од сипаници ; и така Вили?ам од моментот на неговото ра?а?е бил суверен принц од Ора?е. [3]

Детство и образование [ уреди | уреди извор ]

Ма?ката на Вили?ам покажувала малку интерес за сво?от син, понекогаш отсуствувала со години и секогаш намерно се држела настрана од холандското општество. [4] Образованието на Вили?ам прво било предадено во рацете на неколку холандски гувернанти, некои со англиско потекло. [5] [6] Од април 1656 година, калвинистичкиот проповедник Корнелис Тригланд го подучувал за реформираната религи?а . [5]

Од 1659 година, Вили?ам седум години го посетувал Универзитетот во Ла?ден. [7]

?охан де Вит и неговиот ву?ко Корнелис де Граф ги притиснале Холандските Држави да ?а преземат одговорноста за образованието на Вили?ам и да се погрижат да се здобие со вештини да управува со идна - иако неодредена - државна функци?а; државите презеле акци?а на 25 септември 1660 година. [8] На 23 декември 1660 година, кога Вили?ам имал десет години, ма?ка му умрела од сипаници во палатата Ва?тхол , Лондон. [8] Во сво?от тестамент, Мери побарала Чарлс да се грижи за интересите на Вили?ам, а Чарлс побарал од холандските држави да не се мешаат во тоа. [9] Холандските држави дале согласност на 30 септември 1661 година. [10] Истата година, Зу?леншта?н почнал да работи за Чарлс и го натерал на Вили?ам да му пишува писма на сво?от ву?ко и да бара да му помогне еден ден да стане штатхалтер. [11]

Рана кариера [ уреди | уреди извор ]

Суспензи?а на штатхалтерството [ уреди | уреди извор ]

portrait of a man dressed all in black, looking left
?охан де Вит го презел образованието на Вили?ам во 1666 година.

По смртта на татко му, поголемиот дел од провинциите не назначиле нов штатхалтер. По бара?е на Оливер Кромвел , во Вестминстерскиот договор , со ко? завршила Првата англо-холандска во?на , бил додаден анекс со ко? од Холанди?а се барало да го донесе Актот за елиминаци?а, ко? ? забранувал на провинци?ата Холанди?а да назначи штатхалтер од Оранската династи?а. [12] По Ст?уартската реставраци?а, актот бил прогласен за невалиден биде??и Англискиот Комонвелт (со ко? бил склучен договорот) пове?е не постоел. [13] Во 1660 година, Мери и Амали?а се обиделе да убедат неколку провинциски држави да го признаат Вили?ам за нивен иден штатхалтер, но на почетокот сите тие одбиле. [13]

Во 1667 година, кога Вили?ам III требало да наполни 18 години, Оранжистичката парти?а повторно се обидела да го донесе на власт обезбедува??и обезбедува??и му позиции на штатхалтер и генерал-капетан . За да го спречи вра?а?ето на вли?анието на Оранската династи?а, де Вит на пензионерот од Харлем , Гаспар Фагел, му дозволил да ги наведе холандските држави да усво?ат Вечен едикт . [14] Едиктот предвидувал дека генерал-капетанот или генерал-адмиралот на Холанди?а не може истовремено да биде штатхалтер во ниту една провинци?а. [14] И покра? тоа, поддржувачите на Вили?ам барале начини да го подобрат неговиот престиж и, на 19 септември 1668 година, Зеландскиот совет го назначил за прв благородник . [15] За да ?а добие оваа чест, Вили?ам морал да го избегне вниманието на неговите државни тутори и та?но да отпатува за Миделбург . [15] Еден месец подоцна, Амали?а му дозволила на Вилхелм сам да управува со неговиот двор и го прогласила за полнолетен. [16]

Покраината Холанди?а, како упориште на републиканците, во март 1670 година ?а укинала функци?ата штатхалтер, а примерот го следеле уште четири провинции. [14] Де Вит барал од секо? регент (член на градскиот совет) во Холанди?а да положи заклетва за поддршка на едиктот; сите освен еден прифатиле. [14] Вили?ам сето ова го гледал како пораз, но всушност бил компромис: Де Вит претпочитал целосно да го игнорира принцот, но сега неговото евентуално издигнува?е на функци?а врховен армиски командант беше имплицитно. [17] Де Вит го признал Вили?ам за член на Холандскиот државен совет , ко? тогаш бил тело кое го контролирало воениот бу?ет. [18] На 31 ма? 1670 година Вили?ам станал член на советот со целосни гласачки права, и покра? обидите на Де Вит да ?а ограничи неговата улога на советник. [19]

Конфликт со републиканците [ уреди | уреди извор ]

Во ноември 1670 година, Вили?ам добил дозвола да отпатува во Англи?а за да го убеди Чарлс да врати барем дел од 2.797.859 гулдени кои Ст?уартите им ги должеле на Оранската династи?а. [20] Чарлс не можел да плати, но Вили?ам се согласил да го намали долгот на 1.800.000 гулдени. [20] Чарлс дознал дека неговиот внук е посветен калвинист и холандски патриот и ?а преиспитал сво?ата желба да му го покаже Та?ниот договор од Довер со Франци?а, за уништува?е на Холандската Република и за поставува?е на Вили?ам како ?суверен“ на една холандска држава. [20] Покра? различните политички погледи, Вили?ам увидел дека неговиот животен стил се разликува од то? на неговите чичковци Чарлс и ?е?мс, кои биле пове?е посветени на пие?е, коцка?е и на ?убовници. [21]

Следната година, станало ?асно дека Републиката е пред закана од англо-француски напад. [22] Поради заканата, Државите Гелдерланд , и покра? неговата младост и неискуство сакале Вили?ам што е можно поскоро да биде назначен за генерал-капетан на арми?ата на холандските држави. [23] На 15 декември 1671 година, Државите од Утрехт офици?ално го поддржале ова. [24] На 19 ?ануари 1672 година, Холандските Држави дале контрапредлог: да се назначи Вили?ам за само една кампа?а. [25] Принцот го одбил ова и на 25 февруари бил постигнат компромис: назначува?е за едно лето, а по неговиот 22-ри роденден да биде посто?ано назначен. [25]

Во ?ануари 1672 година, Вили?ам му напишал та?но писмо на Чарлс, бара??и од неговиот ву?ко да ?а искористи ситуаци?ата и да изврши притисок врз државите да го назначат Вили?ам за штатхалтер. [26] За возврат, Вили?ам ?е ?а припои Републиката кон Англи?а и ?е им служи на интересите на Чарлс онолку колку што дозволуваат неговата ?чест и ло?алност поради оваа држава“. [26] Чарлс не презел ништо по предлогот и ги продолжил своите воени планови со сво?от француски со?узник.

Штатхалтер на Холанди?а [ уреди | уреди извор ]

За Холандската Република, 1672 била катастрофална година затоа што во Француско-холандската во?на и Третата англо-холандска во?на , Холанди?а била нападната од Франци?а и не?зините со?узници: Англи?а, Минстер и Келн . Иако по битката ка? Солебе? англо-француската флота била онеспособена, во ?уни француската арми?а брзо ги зазела провинциите Гелдерланд и Утрехт. На 14 ?уни, Вили?ам со остатоците од неговата копнена во?ска се повлекол во Холанди?а, каде што на 8 ?уни Државите наредиле поплавува?е на холандската водна лини?а. [27] Лу? XIV од Франци?а , верувал дека во?ната завршила и започнал преговори за да извлече што е можно поголема сума пари од Холан?аните. [28] Присуството на голема француска во?ска во срцето на Републиката предизвикало општа паника, а народот се свртел против Де Вит и неговите со?узници. [28]

На 4 ?ули, Со?узот на Холанди?а го назначил Вили?ам за штатхалтер, а то? положил заклетва пет дена подоцна. [29] Следниот ден, специ?ален пратеник од Чарлс II, Лорд Арлингтон, се сретнал со Вили?ам во Нивербруг и го претставил предлогот од Чарлс. Ако Вили?ам капитулира пред Англи?а и Франци?а, Чарлс ?е го направи Вили?ам суверен принц од Холанди?а, наместо штатхалтер (обичен државен службеник). [30] Кога Вили?ам одбил, Арлингтон се заканил дека Вили?ам ?е биде сведок на кра?от на постое?ето на Републиката. [30] На 7 ?ули, поплавите прекинале и натамошното напредува?е на француската арми?а било ефективно блокирано. На 16 ?ули, Зеланд му го понудил штатхалтерство на Вили?ам. [29]

На 15 август, Вили?ам об?авил писмо од Чарлс, во кое англискиот крал из?авил дека во?увал поради притисоците од фракци?ата на Де Вит. [31] По ова Де Вит и неговиот брат Корнелис биле брутално убиени од цивилна милици?а во Хаг на 20 август. [31] Потоа, Вили?ам заменил многу холандски регенти со свои следбеници. [32]

Иако соучесништвото на Вили?ам во линчот не било докажано, познато е дека то? спречил да се изведат на суд поттикнувачите на убиството, па дури и наградил некои од нив: Хендрик Верхоф со пари, а други како ?ан ван Банхем и ?ан Кифит - со високи позиции. Ова му наштетило на неговиот углед, како и неговите подоцнежни казнени акции во Шкотска, познати во истори?ата како Масакр во Гленко.

Вили?ам продолжил да се бори против осво?увачите од Англи?а и Франци?а, здружува??и се со Шпани?а и Бранденбург . Во ноември 1672 година, то? ?а однел сво?ата во?ска во Мастрихт за да ги загрози француските линии за снабдува?е. [33] До 1673 година, ситуаци?ата во Холанди?а дополнително се подобрила. Иако Лу? го презеде Мастрихт, а нападот на Вили?ам против Шарлроа не успеа, поручникот-адмирал Мишиел де Ру?тер три пати ?а поразил англо-француската флота. Во август, Холан?аните, Шпани?а и императорот Леополд, поддржани од други германски држави, се договори?а за антифранцуската али?анса на Хаг, на ко?а во октомври му се придружи Чарлс IV од Лорен .  Во септември, решителната одбрана на ?он Морис од Насау-Зиген и Ханс Вилем ван Аилва на северот на Холандската Република конечно ги принуди трупите на Минстер и Келн да се повлечат, додека Вили?ам ?а премина холандската водна лини?а и повторно го зазеде Наарден . Во ноември, холандско-шпанска во?ска од 30.000 сили, под команда на Вили?ам, марширала во зем?ата на епископите од Минстер и Келн. Холандските трупи се одмаздиле и извршиле многу ?верства. Заедно со 35.000 царски во?ници, тие потоа го освои?а Бон, важно списание во долгите логистички линии ме?у Франци?а и Холандската Република. Француската позици?а во Холанди?а станала неодржлива и Луис бил принуден да ги евакуира француските трупи. Ова длабоко го шокираше Луис и то? се повлече во Сен Жермен каде нико?, освен неколку интимни, не смееше да го вознемирува. Следната година само Грав и Мастрихт останаа во француски раце. [34]

Во текот на овие години, Вили?ам покажал извонредни способности како владетел, и силен карактер во тешките години на републиканската влада. Со енергични мерки, младиот владетел ?а прекинал француската офанзива, а потоа формирал коалици?а со Бранденбург, Австри?а и Шпани?а, со чи?а помош изво?увал голем бро? победи, по што Англи?а се повлекла од во?ната (1674).

Брак [ уреди | уреди извор ]

Portrait of Mary with brown hair and in a blue-and-gray dress
Вили?ам се оженил со сво?ата прва братучедка, идната кралица Мари?а II , во 1677 година.

За време на во?ната со Франци?а, Вили?ам се обидел да ?а подобри сво?ата позици?а со тоа што во 1677 година се ожени со неговата прва братучетка Мари?а , ?ерка на во?водата од ?орк, подоцна англискиот крал ?е?мс II. Венчавката се одржала на 4 ноември 1677 година. [35] Мери забременила набргу по бракот, но абортирала. По уште едно боледува?е подоцна во 1678 година, таа никогаш пове?е не забременила. [36]

Тензии со Франци?а, интриги со Англи?а [ уреди | уреди извор ]

Во 1678 година, Лу? XIV побарал мир со Холандската Република. [37] И покра? ова, тензиите продолжиле: Вили?ам бил сомничав кон Лу?, и сметал дека францускиот крал сака ? универзално кралство “ над Европа. Нантскиот едикт од 1685 година, предизвикал наплив на бегалци хугеноти во Републиката. [38] Ова го навело Вили?ам III да се приклучи на различни антифранцуски со?узи, ме?у кои и Аугсбуршката лига (антифранцуска коалици?а во ко?а биле вклучуваше Светото Римско Царство , Шведска, Шпани?а и неколку германски држави) од 1686 година. [39]

По неговиот брак во ноември 1677 година, Вили?ам станал силен кандидат за англискиот престол ако неговиот свекор (и ву?ко) ?е?мс биде исклучен поради неговиот католицизам. Вили?ам та?но ги навел државните генерали да му испратат на Чарлс молба да спречи католици да го наследат, без експлицитно именува?е на ?е?мс. [40] Вили?ам негирал секаква вмешаност. [40]

Во 1685 година, по смртта на англискиот крал Чарлс II, ко? немал легитимни деца, тронот на Англи?а и Шкотска го презел неговиот помлад брат ?е?мс II, ву?ко и свекор на Вили?ам Орански. само неколку месеци по крунисува?ето, ?е?мс, ко? отворено ?а проповедал католичката вера, почнал да води политика ко?а предизвикала кра?но незадоволство ка? протестантското мнозинство (според проценките, католиците сочинувале околу 2-3% од населението на Англи?а). Под изговор дека се бори против ситни бунтови, кралот создал посто?ана во?ска, чи?а големина брзо пораснала на 40.000 во?ници и ?а вооружил со мо?на артилери?а, а предност при регрутира?е во?ници им била дадена на католиците од Ирска. Во ноември 1685 година, бил распуштен Парламентот и не се состанал повторно во текот на целиот период на владее?е на ?е?мс II. Одредено време, противниците на ?е?мс II се надевале дека кралот ко? бил во поодминати години наскоро ?е почине, и ?е го наследи неговата ?ерка Мари?а ко?а била протестантка. Но, во 1688 година, на 55-годишниот ?е?мс II неочекувано му се родил син и ово? настан послужи како поттик за државниот удар. Противниците на кралот (ториевците и виговците) стапиле во та?на опозици?а. Многу армиски офицери, одлучиле да разговараат со опци?ата за смена на ?тиранинот-папист“ и на престолот во Англи?а да ?а доведат холандската дво?ка - Мари?а и Вили?ам. Во тоа време, Вили?ам имал неколку посети на Англи?а и таму стекнал голема популарност.

Славна револуци?а [ уреди | уреди извор ]

Главна стати?а: Славна револуци?а

Инвази?а на Англи?а [ уреди | уреди извор ]

Вили?ам прво се спротивставил на можноста за инвази?а, но пове?ето историчари денес се согласуваат дека во април 1688 година то? почнал да собира експедициски сили, биде??и било многу ?асно дека Франци?а ?е биде зафатена со кампа?ите во Германи?а и Итали?а, и нема да може да ?а нападне Холанди?а додека трупите на Вили?ам се во Британи?а. [41] Во ?уни, седум истакнати англиски политичари кои ?а претставувале радикалната опозици?а напишале та?на покана до Вили?ам, во ко?а го уверувале дека 19 од 20 Англичани ?е бидат многу сре?ни со државен удар по ко? на чело на Англи?а ?е застане протестантски крал. Адмирал Херберт, преправен во морнар, ?а однел пораката до Хаг. [42]

Вили?ам чекал неколку месеци, во страв дека Лу? XIV ?е испрати во?ници во Холанди?а, но францускиот крал избрал да ?а нападне Германи?а. Ова било пресудно за почеток на операци?ата. [43] Со холандска во?ска, Вили?ам на 5 ноември 1688 година пристигнал во Бриксам во ?угозападна Англи?а. [44] Приврзаниците на ?е?мс почнале да бегаат речиси веднаш по пристигнува?ето на Вили?ам, а вли?ателни благородници од целата зем?а ?а из?авиле сво?ата поддршка за напа?ачот. [45]

?е?мс прво се обидел да му се спротивстави на Вили?ам, но видел дека сето тоа ?е биде залудно. [45] То? испратил претставници да преговараат со Вили?ам, но на 11 декември се обидел да побегне и попатно го фрлил Големиот печат во Темза . [46] Група рибари го откриле и го вратиле во Лондон.. [46] Во вториот обид за бегство на 23 декември му било дозволено да замине за Франци?а. [46] Вили?ам е последниот човек ко? успешно ?а нападнал Англи?а. [47]

Крал на Англи?а и Шкотска [ уреди | уреди извор ]

Портрет ко? му се припишува на Томас Маре?, в. 1690 година

На 22 ?ануари 1689 година се состанал Конвенцискиот парламент во Англи?а, за да разговара за начинот на де?ствува?е по бегството на ?е?мс. [48] Вили?ам се чувствувал несигурен за сво?ата позици?а; иако неговата сопруга била пред него во лини?ата на наследува?е на тронот, то? сакал самиот да владее како крал, а не како сопруг на кралицата. [49] Единствен преседан на заедничка монархи?а во Англи?а се случил во 16 век, кога кралицата Мари?а I се омажила за Филип од Шпани?а . [50] Филип бил крал до смртта на неговата сопруга. Вили?ам, пак, барал то? да остане крал и по смртта на неговата сопруга. [51] Кога мнозинството ториевци ? предложиле да ?а прогласат за единствен владетел, Вили?ам се заканил дека веднаш ?е ?а напушти зем?ата. Исто така, Мари?а, останала ло?ална на сво?от сопруг, и го одбила предлогот. [52]

Круната не му била понудена на малолетниот син на ?е?мс, ко? во нормални околности би бил наследник, туку на Вили?ам и Мари?а како заеднички суверени. [49]

На 11 април 1689 година Вили?ам и Мари?а заедно биле крунисани во Вестминстерската опати?а . [53]

Вили?ам, исто така, ?а свикал Конвенци?ата во Шкотска, ко?а се состанала на 14 март 1689 година. На 11 април, денот на англиското крунисува?е на Вили?ам и Мари?а, Конвенци?ата об?авила дека ?е?мс пове?е не е крал на Шкотска. [54] На Вили?ам и на Мари?а им била понудена шкотската круна; тие прифатиле на 11 ма?. [55]

Владее?е со Мари?а II [ уреди | уреди извор ]

?акобитски отпор [ уреди | уреди извор ]

Иако на?големиот дел од населението во Британи?а ги прифатиле Вили?ам и Мери како суверени, многумина одбиле да го признаат нивното право на тронот, и верувале во божественото право на кралевите (сметале дека власта на монархот произлегува директно од Бога). Во текот на следните 57 години ?акобитите вршеле притисок за реставраци?а на ?е?мс и неговите наследници.

Ирска била контролирана од римокатолиците ло?ални на ?е?мс, а француско-ирски ?акобити заедно со француска во?ска во март 1689 година пристигнале од Франци?а за да се приклучат на во?ната во Ирска и да го разби?ат протестантскиот отпор при опсадата на Дери . [56] Вили?ам во ?ули ?а испратил сво?ата морнарица во градот, а во август пристигнала и неговата во?ска. Вили?ам лично интервенирал за со сво?ата во?ска да го победи ?е?мс во битката ка? Бо?н на 1 ?ули 1690 година, по што ?е?мс побегнал во Франци?а. [57]

На 3 октомври 1691 година била потпишана капитулаци?а - Договорот од Лимерик . Ирските протестанти сe уште го слават денот како празник и го почитуваат Вили?ам Орански како херо?. Портокаловата бо?а (семе?на бо?а на династи?ата Ора?е) на знамето на Ирска е симбол на протестантите.

И во шкотска имало низа ?акобитски востани?а, каде што виконтот Данди собрал во?ска и на 27 ?ули 1689 година во битката ка? Килиекранки изво?ува победа, но погинал во битката. Еден месец подоцна шкотските камеронски сили по битката ка? Данкелд го задушиле востанието. [58] Вили?ам на шкотските кланови кои учествуваа во бунтот им понудил помилува?е, под услов да потпишат во одреден рок да потпишат верност кон него, а неговата влада во Шкотска го казнила одложува?ето на потпишува?ето со масакрот на Гленко од 1692 година, ко? ?а озлогласил ?акобитската пропаганда биде??и Вили?ам ?а потпишал наредбата. [59] [60]

Во?на во Европа [ уреди | уреди извор ]

Вили?ам за време на неговата Деветгодишна во?на (1688?1697) против Франци?а, секо?а пролет ?а напуштал Англи?а и се вра?ал секо?а есен. [61] Англи?а се приклучила на Аугсбуршката лига ко?а потоа станала позната како Голема али?анса . [62] Додека Вили?ам се борел, неговата сопруга, Мари?а II, управувала со кралството, но постапувала по негов совет. Секогаш кога се вра?ал во Англи?а, Мари?а безрезервно му ?а отстапувала сво?ата мо?, нешто што траело до кра?от на животот на Мари?а. [63]

Откако англо-холандската флота ?а поразила француската флота во Ла Хог во 1692 година, со?узниците имале контрола врз морето до кра?от на во?ната. [64] Истовремено, Големата али?анса трпела порази во Европа, а Вили?ам го загубил Намур во Шпански Ниски Зем?и во 1692 година. [65] Ненаде?ниот напад врз Французите под команда на во?водата од Луксембург ка? Стенкерке бил одбиен и Французите ги поразиле со?узниците во битката ка? Ланден во 1693 година. Сепак, Вили?ам во овие битки успеал да им нанесе штета на Французите по што немало следни големи француски офанзиви. [66] Следната година Вили?ам повторно го зазел Ху?. Во 1695, со?узниците повторно го зазеле Намур од Французите. Тврдината се сметала за една од на?силните тврдини во Европа и осво?ува?ето било голем удар за угледот на Лу? XIV. [66]

Економска криза [ уреди | уреди извор ]

Владее?ето на Вили?ам довело до брза инфлаци?а во Англи?а, што предизвикало голем глад по 1693 година. [67] Деветгодишната во?на ?а уништила англиската поморска тргови?а и довела до дво?но зголемува?е на даноците. [67] Ова заедно со лошото управува?е на владата предизвикало валутна криза 1695-1697 година и пад на неодамна создадената Банка на Англи?а. [67]

Последни години [ уреди | уреди извор ]

Мари?а II умрела од сипаници на 28 декември 1694 година, а Вили?ам III продолжил да владее сам. [68] И покра? тоа што го прифатил англиканизмот , популарноста на Вили?ам во Англи?а опаднала за време на неговото владее?е како единствен монарх. [69]

Мир со Франци?а [ уреди | уреди извор ]

Во 1696 година, холандската територи?а Дренте го прогласила Вили?ам сво? државен штатхалтер. Истата година, ?акобитите планирале атентат да го уби?ат Вили?ам III за да го вратат ?е?мс на англискиот трон, но не успеале. Во согласност со Договорот од Ри?сви?к (20 септември 1697), со ко? завршила Деветгодишната во?на , францускиот крал Лу? XIV го признал Вили?ам III за крал на Англи?а и се обврзал да не му дава дополнителна помош на ?е?мс II. [70] Така нема??и поддршка од француската династи?а по 1697 година, ?акобитите ве?е не биле сериозна закана за владее?ето на Вили?ам.

Англиски кралски наследник [ уреди | уреди извор ]

Вили?ам и Мари?а немале деца, и било сигурно дека то? нема да се прежени. Сестрата на Мари?а, Ана, родила многу деца, но сите починале во детството. Смртта на не?зиното последно живо дете (принцот Вили?ам, во?водата од Глостер) во 1700 година ?а ставило Ана како единствена личност ко?а може да го наследи тронот. [71] Затоа што се ?авила можност за возобновува?е на лозата на ?е?мс II на англискиот престол, англискиот парламент го усвоил Законот за населува?е 1701 година, ко? предвидувал дека ако Ана умре без да остави наследник, а Вили?ам ако не остави наследник во неко? следен брак, Круната ?е ? биде предадена на една далечна роднина, Софи?а, електорка од Хановер (внука на ?е?мс I ) и на не?зините протестантски наследници. [72]

Смрт [ уреди | уреди извор ]

Во 1702 година, Вили?ам починал од пневмони?а , компликаци?а од скршена клучна коска по пад од неговиот ко?. Вили?ам бил погребан во Вестминстерската опати?а заедно со неговата сопруга. [73] Неговата снаа и братучетка, Ана , станала кралица на Англи?а, Шкотска и Ирска.

Поврзано [ уреди | уреди извор ]

Наводи [ уреди | уреди извор ]

  1. ↑ ?Act of Union 1707, the Revolution in Scotland“ . UK Parliament. Архивирано од изворникот на 15 June 2008 . Посетено на 8 August 2008 .
  2. ↑ 2,0 2,1 Claydon, p. 9
  3. ↑ Claydon, p. 14
  4. ↑ Van der Kiste, pp. 5?6; Troost, p. 27
  5. ↑ 5,0 5,1 Troost, pp. 34?37
  6. ↑ Rosalind K. Marshall, 'Mackenzie, Anna, countess of Balcarres and countess of Argyll (c.1621?1707)', Oxford Dictionary of National Biography, Oxford University Press, 2004; online edn, Oct 2006 accessed 29 Nov 2014
  7. ↑ Troost, pp. 37?40
  8. ↑ 8,0 8,1 Troost, p. 43
  9. ↑ Troost, pp. 43?44
  10. ↑ Troost, p. 44
  11. ↑ Troost, p. 49
  12. ↑ Troost, pp. 29?30
  13. ↑ 13,0 13,1 Troost, p. 41
  14. ↑ 14,0 14,1 14,2 14,3 Troost, pp. 52?53
  15. ↑ 15,0 15,1 Van der Kiste, pp. 16?17
  16. ↑ Troost, p. 57
  17. ↑ Troost, pp. 53?54
  18. ↑ Troost, p. 59
  19. ↑ Troost, p. 60
  20. ↑ 20,0 20,1 20,2 Troost, pp. 62?64
  21. ↑ Van der Kiste, pp. 18?20
  22. ↑ Troost, p. 64
  23. ↑ Troost, p. 65
  24. ↑ Troost, p. 66
  25. ↑ 25,0 25,1 Troost, p. 67
  26. ↑ 26,0 26,1 Troost, pp. 65?66
  27. ↑ Troost, p. 74
  28. ↑ 28,0 28,1 Troost, pp. 78?83
  29. ↑ 29,0 29,1 Troost, p. 76
  30. ↑ 30,0 30,1 Troost, pp. 80?81
  31. ↑ 31,0 31,1 Troost, pp. 85?86
  32. ↑ Troost, pp. 89?90
  33. ↑ Troost, p. 122
  34. ↑ Panhuysen 2009 .
  35. ↑ Van der Kiste, p. 47
  36. ↑ Chapman, pp. 86?93
  37. ↑ Troost, pp. 141?145
  38. ↑ Troost, pp. 153?156
  39. ↑ Troost, pp. 156?163
  40. ↑ 40,0 40,1 Troost, pp. 152?153
  41. ↑ e.g. Troost, p. 190; Claydon, Tony (May 2008). ?William III and II (1650?1702)“ . Оксфордски речник на национални биографии (online. изд.). Oxford University Press. doi : 10.1093/ref:odnb/29450 . CS1-одржува?е: ref=harv ( link ) (бара Претплата или членство во британска ?авна библиотека .) (Subscription required)
  42. ↑ Troost, p. 191
  43. ↑ Troost, pp. 193?196
  44. ↑ Troost, pp. 200?203; van der Kiste, pp. 102?103
  45. ↑ 45,0 45,1 Troost, pp. 204?205
  46. ↑ 46,0 46,1 46,2 Troost, pp. 205?207
  47. ↑ Israel, Jonathan (2003). The Dutch role in the Glorious Revolution . Cambridge University Press. стр. 105. ISBN   0-521-39075-3 .
  48. ↑ Davies, pp. 614?615
  49. ↑ 49,0 49,1 Troost, pp. 207?210
  50. ↑ Davies, p. 469; Israel, p. 136
  51. ↑ Van der Kiste, pp. 107?108
  52. ↑ Troost, p. 209
  53. ↑ Troost, pp. 219?220
  54. ↑ Troost, pp. 266?268
  55. ↑ Davies, pp. 614?615. William was "William II" of Scotland, for there was only one previous Scottish king named William .
  56. ↑ ?The Siege of Derry (1688?1689)“ . Посетено на 10 November 2009 .
  57. ↑ ?The Battle of the Boyne (1689?1690)“ . Посетено на 10 November 2009 .
  58. ↑ Troost, pp. 270?273
  59. ↑ Troost, pp. 274?275
  60. ↑ ?BBC ? History ? Scottish History ? Restoration and Revolution (II)“ . The Making of the Union . Посетено на 9 November 2009 .
  61. ↑ Troost, pp. 239?241; van der Zee, pp. 368?369
  62. ↑ Troost, pp. 241?246
  63. ↑ Van der Kiste, pp. 150?158
  64. ↑ Troost, pp. 281?283
  65. ↑ Troost, pp. 244?246
  66. ↑ 66,0 66,1 Van Nimwegen 2020 .
  67. ↑ 67,0 67,1 67,2 Waddell, Brodie (2023). ?The Economic Crisis of the 1690s in England“. The Historical Journal (англиски). 66 (2): 281?302. doi : 10.1017/S0018246X22000309 . ISSN   0018-246X .
  68. ↑ Van der Kiste, pp. 179?180
  69. ↑ Van der Kiste, pp. 186?192; Troost, pp. 226?237
  70. ↑ Troost, p. 251
  71. ↑ Troost, p. 234
  72. ↑ Troost, p. 235
  73. ↑ ?William III“ . Westminster Abbey Official site. Архивирано од изворникот на 6 January 2008 . Посетено на 8 August 2008 .

Библиографи?а [ уреди | уреди извор ]

Надворешни врски [ уреди | уреди извор ]

Кралство
Англи?а
886?1066
Кралство
Англи?а
1066?1649
Државна заедница
Англи?а, Шкотска и Ирска
1653?1659
Кралство
Англи?а
1660?1707
1 Заедно со Велика Британи?а . 2 Исто така владетел на Ирска . 3 Исто така владетел на Шкотска . 4 Лорд-протектор .
Дискутабилните или спорните владетели се со коси букви
Нормативна контрола
Преземено од ? https://mk.wikipedia.org/w/index.php?title=Вили?ам_III&oldid=5125570 “