Аустриэ
(
Aустриэ Респyбликэ
;
джэр-бз.
Republik Osterreich
) ?
Курыт Еуропэм
хэт къэрал,
Еуропэ Зэгуэтым
хэт. Къалэ нэхъышъхьэр ? Венэ.
Къэралыр
Еуропэм
и кум хэт, И къэрал гъунэхэр ишъхъэрэм
Джэрмэным
,
Чехым
,
Слоуакым
ирок?уэ, къуэк?ып?эм
Межарейм
, ипшъэм
Слоуэным
, къуэхьэп?эм
Лихтэнштейм
,
Шуэцарым
.
Климатыр курыту щыт, ш?ып?эр къуэк?э-бгык?ыу. Ш?ып?у иубыдыр 83 883 км².
Джылэ дэсым и 94%
аустрэхэмрэ
джэрмэнхэмрэ
. Пэмык? лъэпкъц?ык?уэгъу бжыгъэ нэхъыбэ зи?эхэр:
венгырхэр
,
чеххэр
,
слоуэнхэр
,
хоруатхэр
. Джылу дэсу хъуар зэрыхъур (2023 гъэмк?э) 9.104.772 ц?ыху.
Аустрэр парламент республикэ. Иджырей конституциэ и?эр 1920 гъэм хахара.
Къэралым и тхьэмаду тетыр Президент федерал, илэсихк?э хахыр.
Хабзэдэгъэк? ?энат?эр палатит?у щыт, Федералыр зэхуэс, Федералымрэ Лъэпкъ хасэхэмрэ хэтху.
Тхьэмадэгъуэм и нэхъышъхьэр Федерал канцлерыра.
Аустрэр федерал республику щытхи администрациэмк?э ш?ып?э бгъууэ зэхок?ыр -
Бургенланд
,
Каринтиэ
,
К?агъ Аустрэ
,
Ипшъэ Аустрэ
,
Залцбург
,
Штириэ
,
Тирол
,
Форарлберг
,
Венэ
.
Иджырей Аустриэм и ш?ып?эм ц?ыхухэр ит?ысхьэн щык?адзар иджыри ди лъэхъэнэм ипэм щыгъуэ.
Пэсырейм Аустриэр
Урым империэм
хэтат.
- 1156 гъэм Аустриэр
Бовариэм
къыхок?ыр шъхьэхуит герцогхэку хуэду.
- 1276 гъэм щык?эдзауэ къэралым шъхьэщытыр
Габсбург
лъэпкъыр.
- 1529-мрэ 1683-мрэ Уэсмэн империэм и дзэм Веныр яубыдын мурад яшъыр, ауэ къадэхъукъым.
- 1687 гъэм Аустриэм
Мэжарейр
хагъыхьэ.
- XVIII лъэхъэнэм Аустриэм и ш?ып?эхэр куэду хохъуэ,
Галициэмрэ
Урымымрэ
я къэралхэр иубыду.
- 1804-1867 гъэхэм
Аустрэм империэ
, 1867-1918 -хэм
Аустрэ-Мэжарей
.
- 1914 гъэм Аустрэ-Мэжарейм зауэ ирет
Сербиэм
, абымк?э Япэрей дунейпсо зауэр иригъажьу. Зауэм темык?уа яуж къэралыр зэгохур иджырей гъунапкъэ и?эмк?э.
- 1938 гъэм
Джэрмэным
хагъыхьэ (Аншлус). 1945 гъэм зэгуэт дзэхэм хут яшъри, къыхагъэк?ыжь.
- 1945-1955 гъэхэм зэгуэт дзэхэм я оккупациэм к?эт. Хуитыныгъэр къыщиштэжьар 1955 гъэм, курыт статус и?эгъыным иц?эк?э.