Z Wikipedije, swobodneje encyklopedije
Harry S. Truman (1945)
Trumanowe podpismo
Harry S. Truman
(*
8. meje
1884
w
Lamar
,
Missouri
; †
26. decembra
1972
w
Kansas City
, Missouri) b?
US-ameriski
politikar
Demokratiskeje strony
, kotry? b? wot
1945
do
1953
z 33. prezidentom Zjedno?enych statow. Do toho b? w l??e 1945 skrotka z wiceprezidentom pod
Rooseveltom
a wot 1935 do 1945 zastupjer Missourija w US-ameriskim sena?e.
Truman pochad?e?e ze skromnych wobstejnos?ow, wobd??le?e so 1918/19 jako wojak w
Pr?njej sw?towej wojnje
a zastupi po zwr???enju swojich p?edewza?elskich aktiwitow spo?atk 1920tych l?t do regionalneje politiki. Wot 1935 b? z ?łonom ameriskeho senata. Jako p?edsyda wub?rka za produkciju bronjow za ?as
Druheje sw?toweje wojny
nabywa znatos? na nacionalnej runinje a nastupi p?i prezidentowych wolbach 1944 hromad?e z Rooseveltom jako kandidat za wiceprezidenta. Jako tajki amt?rowa?e jeno? wot januara do apryla 1945, hdy? p?ewza po smjer?i Roosevelta zastojnstwo prezidenta.
Mjeztym zo
N?mska
hi?o ?tyri tyd?enje po tym kapitulowa?e, bu wojna w
Aziji
hakle po zasad?enju jadroweju bombow nad japanskimaj m?stomaj
Hiro?ima
a
Nagasaki
skon?ena. Jako prezident wobd??le?e so Truman na
Podstupimskej konferency
. Po koncu wojny p?ib?ra?e napjatos? mjez nowymaj supermocomaj, kotra? wjed?e?e do
?zymneje wojny“
mjez zapadom pod wjednistwom Zjedno?enych statow a wuchodnym blokom po boku
Sowjetskeho zwjazka
. Trumanowa wotmołwa na tute wuwi?e b? politika ?zaha?enja“
komunizma
, tak mjenowany
containment
. Wot 1948 podp?rowachu Zjedno?ene staty z
Marshallowym planom
zapadoeuropske staty, mjeztym zo d??łachu dale na wuwiwanju atomowych bronjow.
Prezidentowe wolby 1948 zdoby Truman njejapcy p?e?iwo wu?adowarjej
Thomasej Deweyjej
. Politiski konflikt z wuchodnym blokom so dale p?iwot?owa?e a wudyri w l??e 1950 jako
Korejska wojna
, pr?nja
zastupjerska wojna
w konflik?e mjez zapadom a wuchodom.
W nut?kownej politice planowa?e Truman pod hesłom
Fair Deal
wutwarjenje Rooseveltoweho socialneho stata, ?to? so pak dla spje?owanja konserwatiwnych mocow w kongresu njeporad?i. W l??e 1948 zahaji so nimo toho wotstronjenje rasoweho d??lenja w ameriskim wojsku. P?i wolbach 1952 hi?o njenastupi. Z nasl?dnikom sta so demokratiski kandidat a byw?i general
Dwight D. Eisenhower
.
Truman zemr? 1972 w starobje 88 l?t a bu w Kansas City pochowany.
