B' e
creag-eolaiche
Sasannach a bha ann an
Charles Lapworth
.
Rugadh e san
2mh den t-Sultain
1842
ann am Faringdon ann am Berkshire (an-diugh Oxfordshire).
Fhuair Lapworth foghlam ann an
Culham Diocesan Training College
faisg air Abingdon airson a bhith na neach-teagaisg. An uair sin ghluais e do
na Criochan
far an do rinn e rannsachadh air fosailean nam beathaichean. Le mapadh mionaideach agus le modh-gabhail ur-ghnathach de sgrudadh air fosailean sonraichte bha Lapworth a' sealltainn nach b' e direach aon sreath-leanmhainn tiugh de chreag Siluriananch ann ach gun deach sin a chruthachadh le moran fhillidhean tana a bha air am pasgadh a-rithist is a-rithist. Tha e ainmeil air sgath na h-obrach le fosailean gu h-araidh le graptolites, a bha beo aig amannan sonraichte. Le sin bha e a' moladh gu bheil na creagan eadar na creagan Cambrach ann an ceann a tuath
na Cuimrigh
agus an fheadhainn Silurianach ann an ceann a deas na Cuimrigh a buntainn do dh'uine gheolasach ur: an t-am Ordobhaiseach.
Ann an 1869 phos e Janet Sanderson, nighean a' mhaighstir-sgoile anns
a' Gheal Ath
agus bhon uair sin bha e airson fuireach anns an sgire seo. Bha e fhein na mhaighstir-sgoile fad 11 bhliadhna ann an sgoil na h-Eaglais Easbaigich anns a' Gheal Ath. An uair sin chaidh e air ais don oilthigh gus clach-eolas ionnsachadh agus thoisich e ag obair mar neach-cuideachaidh ann am Madras College ann an
Cill Rimhinn
,
Fiobha
. Ann an 1881 b' e esan a’ chiad ollamh airson clach-eolas ann am Mason's College, (an-diugh
Oilthigh Bhirmingham
) far an robh e a' teagasg gus an do leig e a dhreuchd dheth.
Chuir e seachad uine faisg air
Diuranais
le mapadh na
Gaidhealtachd
[1]
.
B' e esan a' chiad fear a chruthaich an teoiridh chonnspaideach gun robh na creagan na bu sine nan laige air mullach nan creagan na b' oige. Bha e a' beachdachadh gum b' e pasgadh iom-fhillte a b' adhbhar. Chaidh an teoiridh a dhearbhadh le
Ben Peach
agus
John Horne
leis an obair a rinn iad air iar-thuath na Gaidhealtachd.
Chaidh a thaghadh mar bhall den Chomann Rioghail ann an 1888 agus fhuair e
Royal Medal
ann an 1891
[2]
. Ann an 1899 fhuair e an
Wollaston Medal
, an duais a b' airde den
Geological Society of London
air sgath na h-obrach aige air a' Ghaidhealtachd agus ann am Monadh a Deas. 'S ann air Lapworth a tha an loch eigheadail "Lake Lapworth" air ainmeachadh.
Chaochail e san
13mh dhen Mhart
1920
ann am
Birmingham
. Tha taigh-tasgaidh Lapworth ann am Oilthigh Bhirmingham le tasglann de na rannsachaidhean a rinn e
[3]
.
- ↑
Dealbh de mhapa Lapworth ann an Diuranais
Oilthigh Bhirmingham
- ↑
Comann Rioghail
- ↑
Taigh-tasgaidh Lapworth