De
oblast Tsjeljabinsk
(
Russysk
: Челябинская область,
Tsjeljabinskaja oblast
) is in
bestjoerlike ienheid
yn de
Russyske Federaasje
. It bestjoerlike sintrum is de
sted mei deselde namme
.
Sicht fan de Nugusj-berch op de Zjuratkulmar
De oblast grinzget oan
Kazachstan
yn it sudeasten, de oblast
Oarenburch
yn it suden,
Basjkortostan
yn it westen, de oblast
Sverdlovsk
yn it noarden en de oblast
Koergan
yn it easten.
Wat it lanskip oanbelanget hat de oblast in grut ferskaat. It eastlike diel fan de oblast leit yn de sudlike Oeral en it westlike diel foarmet it begjin fan it West-Sibearyske Leechlan. Njonken leechlan en heuveleftige flaktes hat it ek bergen. It heechste punt is de Nugusj-berch mei 1.406 meter. Yn de bergen lizze ferskillende
sky
-gebieten. Der binne 348 rivieren langer as 10 km; werfan 17 langer as 100 km. San rivieren dy't troch de oblast streame binne langer as 200 km: de
Miass
, de
Uj
, de
Oeral
, de
Ai
, de
Ufa
, de Uvelka, en de Gumbeika.
Yn de oblast lizze 3.748 marren en markes, dy't fral yn it noardlike en eastlike diel lizze. In soad marren lykas de Toergojak-, Zjuratkul- en Itkulmar hawwe namme fanwegen it skjinne wetter en meitsje toerisme mooglik.
Troch de oblast rint de grins fan Europa en Aazje. Sudlik fan Zlatust stiet op de berchkaam Oeraltau oan de M5 in stiennen monumint mei op de iene kant de namme 'Europa en de oare kant 'Aazje'. De steden Zlatust, Katav-Ivanovsk en Satka lizze yn Europa, Tsjeljabinsk, Troitsk en Miass yn Aazje. De sted Magnitogorsk leit yn beide wralddielen.
It klimaat is kontinintaal mei kalde winters en waarme simmers.
Eartiids wennen
Basjkieren
yn it gebiet. Hja libben der iuwen under Mongoalsk bewald.
Sunt de 16e iuw hearde it gebiet by it tsaristyske Ruslan, mar pas yn de iere 18e iuw setten de earste Slaven harren der nei wenjen. Yn septimber 1736 stifte de Tataarske kolonel Kutlu-Mohammed Tevkelev (1674-1766; russifisearre namme: Aleksei Ivanovitsj Tevkelev), op de rjochter igge fan de Miass it fort fan Tsjeljabinsk. By in grutte opstan fan de Basjkieren yn de jierren 1735-1740 weefde hy tige wreed of mei it ferset, werby't in soad Basjkierske doarpen platbaarnd en tuzenen minsken fermoarde waarden.
Tsjeljabinsk
Yn 1737 waard de provinsje Iset stifte, werfan't Tsjeljabinsk sunt 1743 de haadsted wie. Fan 1744 oant 1919 foel de provinsje Iset mei de provinsje Ufa under it guvernemint Oarenburch. Op 27 augustus waard it guvernemint Tsjeljabinsk oprjochte, dat lykwols mar oant 3 novimber 1923 bestie en doe oergyng yn de oblast Oeral. Op 17 jannewaris 1934 waard dy oblast opdield en unstie de hjoeddeiske oblast Tsjeljabinsk. Op 6 febrewaris 1943 waard in diel ofskuord foar de oprjochting fan de oblast Koergan en sunt binne de grinzen net mear feroare.
Spoar fan de meteoritenstoarm yn 2013
Nei de oanlis fan it Trans-Sibearyske spoar yn de twadde helte fan de 19e iuw woeks it ynwennertal hurd.
Op de freedtemoarn fan 15 febrewaris 2013 sloech om 09:15 oere in meteoritestoarm op de oblast del. Mear as tuzen minsken rekken ferwune. It dak fan in gebou fan in sinkfabryk yn Tsjeljabinsk stoartte nei meteoritehagel yn. De meteoritestoarm is mei ofbylden en filmmateriaal goed dokumintearre; teminsten seis steden waarden troffen, mei fral in soad skea oan de dakken.
De oblast hat in hege yndustriele produksje. Metallurgy nimt it wichtichste plak yn. Fierder is der masinebou en metaalbewurking. De oblast is ryk oan grunskatten lykas izer, koper, nikkel, sink, magnesyt en brunkoal. Yn it gebiet binne ek in soad wapenfabriken. Yn de tiid fan de Sovjet-Uny wie de oblast derom net frij tagonklik.
Himelfeartkatedraal, Tsjeljabinsk
De oblast is ien fan de tichtstbefolke gebieten fan de Oeral. De grutste befolkingsgroepen binne neffens de folkstelling fan 2010 Russen (83,8%), Tataren (5,36%) en Basjkieren (4,81%). De grutste religy fan it gebiet is de russysk-otterdoksy. Dernjonken is der ek in islamityske minderheid.
| Jier
|
1926
|
1939
|
1959
|
1970
|
1979
|
1989
|
2002
|
2022
|
| Ynwenners
|
1.052.000
|
1.729.000
|
2.979.000
|
3.289.000
|
3.439.000
|
3.626.000
|
3.603.300
|
3.418.606
|
Guverneursgebou fan de oblast
De oblast is yn 27 rajons en 16 stedsdistrikten underferdield. Fjouwer fan de stedsdistrikten binne saneamde sletten steden.
Meiinoar binne der yn de oblast 30 steden en 13 plakken mei in stedsk karakter.
| Boarnen, noaten en/as referinsjes:
|
|
Dizze side is alhiel of foar in part in oersetting fan de Dutsktalige Wikipedyside; sjoch foar de bewurkingsskiednis:
de:Oblast Tscheljabinsk
- Ynwennertallen binne ofkomstich fan it Russysktalige lemma, oproppen op 30 augustus 2022
|