De
Kredytkrisis
of
Bankekrisis
wie finansjele krisis dy't yn de simmer fan
2007
begun. It wie yn earsten in lokaal probleem yn de
Feriene Steaten
, in gefolch fan problemen yn de huzemerk dy't al tsien jier spilen, mar it is troch de ferbunens fan de wraldwide jildmerk oerslein nei oare parten fan de wrald.
Ynvestearders yn de Feriene Steaten hienen gjin betrouwen mear yn de wearde fan de hypoteken yn dat lan, dy't net safolle opsmiten as tocht wie. Yn it earstoan sieten allinnich finansjele ynstellings mei de kredytkrisis, mar sunt de ein fan 2008 binne ek bedriuwen en wurknimmers troffen. De sintrale banken, de
Jeropeeske Sintrale Bank
en de United States Federal Reserve, besykje de krisis del te bedzjen troch lieningen te jaan oan banken sadat de jildstream op gong bliuwt.
Nei it fallisemint fan de Lehman Brothers op
14 septimber
2008
kamen de Europeeske en Amerikaanske oerheden mei kapitale jildynjeksjes en plannen om de jildstream op gong te halden. Nei de tiid gongen yn
Yslan
trije banken fallyt, wat ta gefolch hie dat it sittende regear fuort moast en in nijen keazen waard. Nei ferrin fan tiid gongen de koersen fan de ynternasjonale hannelsbeursen rap omleech. Yn Grut-Brittanje, nettsjinsteande it pessimisme, ynvestearre it regear 500 miljard Pun yn de finansjele sektor en brukte it jild ek om finansjele ynstellings te nasjonalisearjen. Dernei folgen mear Europeeske lannen it foarbyld fan Grut-Brittanje. Yn East-Europeeske lannen as Poalen, Hongarije, Roemeenje en de Oekraine kaam de krisis oan troch lieningen dy't yn stabile wikselkoersen lykas de Switserske Frank ofsletten waarden. Doe't de East-Europeeske muntienheden minder wearde hienen, waard it beteljen fan dy lieningen in stik dreger.
[1]
Troch de panyk om de finansjele krisis sochten ynvestearders betrouberens yn goud funsen en muntienheden sa as de
Amerikaanske dollar
en de Japanske YEN, dy't troch ynwenners fan oare lannen as betroubere muntienheid beskoge waarden. Dy wikselkoerskrisis drige de ynternasjonale hannel en produksje te fersteuren. It Ynternasjonale Monetere Funs hie net alle middelen om de lannen mei in swakke muntienheid te stypjen. Boppedat besochten minsken ut lannen mei in swakke ekonomy har jild yn feilige funsen te dwaan, wertroch minder jild oer bleau foar lokale finansjele problemen.
De kredytkrisis haldt noch hieltyd oan en it ein is noch net yn sicht.
