Eskoziako lehen ministroa
(
Eskozieraz
:
heid meinister o Scotland
;
Eskoziako gaeleraz
:
priomh mhinistear na h-Alba)
Eskoziako
gobernuburua eta Eskoziako Zigilu Handiaren edukitzailea da. Lehen ministroa Eskoziako Kabineteko burua da, eta Eskoziako Gobernuaren politika formulatzeko, garatzeko eta aurkezteko arduradun nagusia da.
[1]
Lehen ministroaren beste eginkizun batzuk dira Eskozia ofizialki sustatzea eta ordezkatzea, bai
Erresuma Batuaren
barnean bai atzerrian.
[1]
Eskoziako Parlamentuko
kideek aukeratzen dute Lehen Ministroa, eta formalki,
Erresuma Batuko
erreginak
izendatzen du. Lehen Ministroak Eskoziako Gobernuko Kabineteko kideak eta ministroak eta Eskoziako zuzenbideko funtzionarioak ere izendatzen ditu. Eskoziako Gobernuko buru den aldetik, lehen ministroa Eskoziako Parlamentuaren aurrean erantzule zuzena da bere ekintzengatik eta, oro har, gobernuaren ekintzengatik.
Gaur egun,
Eskoziako Alderdi Nazionaleko
Humza Yousaf
da Eskoziako lehen ministroa,
2023
ko
martxoaren 29
tik.
1997ko erreferendumaren ostean, Eskoziako hautesleek adostasuna emanda,
Erresuma Batuko Parlamentuak
eta
Tony Blair
lehen ministroaren gobernuak,
Eskoziako Parlamentua
eta
Eskoziako Exekutiboa
(gerora Eskoziako Gobernua) ezarri zituen.
Eskoziako Parlamentu zaharra bertan behera geratu zen
Britania Handiko
Parlamentua sortu ostean, 1707ko Batasun Aktak indarrean sartzean.
XX. mendean
, Erresuma Batuak
desentralizazio
prozesu bat hasi zuen, Eskozian Parlamentua eta Exekutiboa berrezarriz, eta prozesu honen bidez, Eskoziak autogobernua eskuratu zuen, neurri batean, bere barne-arazoetan, hala nola, osasunean, hezkuntzan eta justizian.
[2]
Autogobernuaren aldeko mugimendua
1970eko hamarkadan
hasi zen,
Erresuma Batuko Gobernuak
Kontituzioari buruzko Batzorde Erreala sortzean, eta
1978
ko Eskoziako Legearen ezarpenarekin batera. Lege honen bidez, Eskoziak 'Lehen Idazkari' baten zuzenduko zuen exekutibo autonomo bat ezarriko zen, baina legea inplementatuko zuen erreferendumak porrot egin ostean, 1978ko proiektua baztertu egin zen, 1998ra arte.
[3]
Desentralizazioaren ondorioz, Eskozia gobernatzen zen eran aldaketa administratibo eta legislatiboak burutu ziren, Lehen Ministroaren kargua sortuz, Eskoziako Gobernuaren burua izateko. Ingelesez, "
first minister
" terminoa erabiltzen da,
Kanadako
probintzietako,
Australiako
estatuetako eta
Hegoafrikako
probintzietako burutzat erabiltzen den "
premier
" hitzaren antzera.
[4]
Desentralizazioaren aurretik, Eskoziako gobernuaren eskumenak Erresuma Batuko Gobernuaren Eskoziarako Sailaren esku zeuden,
1885
. urtetik. Saila Eskoziarako Estatu-Idazkariaren esku dago, baina
1998
. urtetik Eskoziarako Sailak eginkizun murriztu bat dauka, haren eskumenak Eskoziako erakundeen esku baitaude.
[5]
Eskoziako Alderdi Laborista
Eskoziako Alderdi Nazionala
Erretratua
|
Izena
(Jaiotza?Heriotza)
|
Legegintzaldia
|
Hauteskundeak
|
Hasiera
|
Amaiera
|
Denbora
|
1
|
|
Donald Dewar
(1937-2000)
†
|
1999ko
maiatzaren 13a
|
2000ko
urriaren 11a
|
&
Adierazpen errorea: Hitz ezezaguna "urte"
Adierazpen errorea: Hitz ezezaguna "urte"
Adierazpen errorea: Hitz ezezaguna "urte"
Adierazpen errorea: Hitz ezezaguna "urte"
Adierazpen errorea: Hitz ezezaguna "urte"
Adierazpen errorea: Hitz ezezaguna "urte"
Adierazpen errorea: Hitz ezezaguna "urte"
Adierazpen errorea: Hitz ezezaguna "urte"
Adierazpen errorea: Hitz ezezaguna "urte"
Adierazpen errorea: Hitz ezezaguna "urte"
Adierazpen errorea: Hitz ezezaguna "urte"
Adierazpen errorea: Hitz ezezaguna "urte"
Adierazpen errorea: Hitz ezezaguna "urte"
Adierazpen errorea: Hitz ezezaguna "urte"
Adierazpen errorea: Hitz ezezaguna "urte"
Adierazpen errorea: Hitz ezezaguna "urte"
.
Adierazpen errorea: Hitz ezezaguna "urte"
1 urte eta
&0000000000000151.000000
151 egun
|
1999
|
Denboraldi honetan, Jim Wallace Lehen Ministrordeak bitarteko gisa jardun zuen.
|
2
|
|
Henry McLeish
(1948-an jaioa)
|
2000ko
urriaren 26a
|
2001eko
azaroaren 8a
|
&
Adierazpen errorea: Hitz ezezaguna "urte"
Adierazpen errorea: Hitz ezezaguna "urte"
Adierazpen errorea: Hitz ezezaguna "urte"
Adierazpen errorea: Hitz ezezaguna "urte"
Adierazpen errorea: Hitz ezezaguna "urte"
Adierazpen errorea: Hitz ezezaguna "urte"
Adierazpen errorea: Hitz ezezaguna "urte"
Adierazpen errorea: Hitz ezezaguna "urte"
Adierazpen errorea: Hitz ezezaguna "urte"
Adierazpen errorea: Hitz ezezaguna "urte"
Adierazpen errorea: Hitz ezezaguna "urte"
Adierazpen errorea: Hitz ezezaguna "urte"
Adierazpen errorea: Hitz ezezaguna "urte"
Adierazpen errorea: Hitz ezezaguna "urte"
Adierazpen errorea: Hitz ezezaguna "urte"
Adierazpen errorea: Hitz ezezaguna "urte"
.
Adierazpen errorea: Hitz ezezaguna "urte"
1 urte eta
&0000000000000013.000000
13 egun
|
Denboraldi honetan, Jim Wallace Lehen Ministrordeak bitarteko gisa jardun zuen.
|
3
|
|
Jack McConnell
(1960-an jaioa)
|
2001eko
azaroaren 22a
|
2003ko
maiatzaren 15a
|
&
Adierazpen errorea: Hitz ezezaguna "urte"
Adierazpen errorea: Hitz ezezaguna "urte"
Adierazpen errorea: Hitz ezezaguna "urte"
Adierazpen errorea: Hitz ezezaguna "urte"
Adierazpen errorea: Hitz ezezaguna "urte"
Adierazpen errorea: Hitz ezezaguna "urte"
Adierazpen errorea: Hitz ezezaguna "urte"
Adierazpen errorea: Hitz ezezaguna "urte"
Adierazpen errorea: Hitz ezezaguna "urte"
Adierazpen errorea: Hitz ezezaguna "urte"
Adierazpen errorea: Hitz ezezaguna "urte"
Adierazpen errorea: Hitz ezezaguna "urte"
Adierazpen errorea: Hitz ezezaguna "urte"
Adierazpen errorea: Hitz ezezaguna "urte"
Adierazpen errorea: Hitz ezezaguna "urte"
Adierazpen errorea: Hitz ezezaguna "urte"
.
Adierazpen errorea: Hitz ezezaguna "urte"
5 urte eta
&0000000000000175.000000
175 egun
|
2003ko
maiatzaren 15a
|
2007ko
maiatzaren 16a
|
2003
|
4
|
|
Alex Salmond
(1954-an jaioa)
|
2007ko
maiatzaren 16a
|
2011ko
maiatzaren 18a
|
&
Adierazpen errorea: Hitz ezezaguna "urte"
Adierazpen errorea: Hitz ezezaguna "urte"
Adierazpen errorea: Hitz ezezaguna "urte"
Adierazpen errorea: Hitz ezezaguna "urte"
Adierazpen errorea: Hitz ezezaguna "urte"
Adierazpen errorea: Hitz ezezaguna "urte"
Adierazpen errorea: Hitz ezezaguna "urte"
Adierazpen errorea: Hitz ezezaguna "urte"
Adierazpen errorea: Hitz ezezaguna "urte"
Adierazpen errorea: Hitz ezezaguna "urte"
Adierazpen errorea: Hitz ezezaguna "urte"
Adierazpen errorea: Hitz ezezaguna "urte"
Adierazpen errorea: Hitz ezezaguna "urte"
Adierazpen errorea: Hitz ezezaguna "urte"
Adierazpen errorea: Hitz ezezaguna "urte"
Adierazpen errorea: Hitz ezezaguna "urte"
.
Adierazpen errorea: Hitz ezezaguna "urte"
7 urte eta
&0000000000000187.000000
187 egun
|
2007
|
2011ko
maiatzaren 18a
|
2014ko
azaroaren 19a
|
2011
|
5
|
|
Nicola Sturgeon
(1970-ean jaioa)
|
2014ko
azaroaren 20a
|
2016ko
maiatzaren 17a
|
&
Adierazpen errorea: Hitz ezezaguna "urte"
Adierazpen errorea: Hitz ezezaguna "urte"
Adierazpen errorea: Hitz ezezaguna "urte"
Adierazpen errorea: Hitz ezezaguna "urte"
Adierazpen errorea: Hitz ezezaguna "urte"
Adierazpen errorea: Hitz ezezaguna "urte"
Adierazpen errorea: Hitz ezezaguna "urte"
Adierazpen errorea: Hitz ezezaguna "urte"
Adierazpen errorea: Hitz ezezaguna "urte"
Adierazpen errorea: Hitz ezezaguna "urte"
Adierazpen errorea: Hitz ezezaguna "urte"
Adierazpen errorea: Hitz ezezaguna "urte"
Adierazpen errorea: Hitz ezezaguna "urte"
Adierazpen errorea: Hitz ezezaguna "urte"
Adierazpen errorea: Hitz ezezaguna "urte"
Adierazpen errorea: Hitz ezezaguna "urte"
.
Adierazpen errorea: Hitz ezezaguna "urte"
8 urte eta
&0000000000000129.000000
129 egun
|
2016ko
maiatzaren 17a
|
2021eko
maiatzaren 18a
|
2016
|
2021eko
maiatzaren 18a
|
2023ko
martxoaren 29a
|
2021
|
6
|
|
Humza Yousaf
(1985-ean jaioa)
|
2023ko
martxoaren 29a
|
2024ko
maiatzaren 7a
|
&
Adierazpen errorea: Hitz ezezaguna "urte"
Adierazpen errorea: Hitz ezezaguna "urte"
Adierazpen errorea: Hitz ezezaguna "urte"
Adierazpen errorea: Hitz ezezaguna "urte"
Adierazpen errorea: Hitz ezezaguna "urte"
Adierazpen errorea: Hitz ezezaguna "urte"
Adierazpen errorea: Hitz ezezaguna "urte"
Adierazpen errorea: Hitz ezezaguna "urte"
Adierazpen errorea: Hitz ezezaguna "urte"
Adierazpen errorea: Hitz ezezaguna "urte"
Adierazpen errorea: Hitz ezezaguna "urte"
Adierazpen errorea: Hitz ezezaguna "urte"
Adierazpen errorea: Hitz ezezaguna "urte"
Adierazpen errorea: Hitz ezezaguna "urte"
Adierazpen errorea: Hitz ezezaguna "urte"
Adierazpen errorea: Hitz ezezaguna "urte"
.
Adierazpen errorea: Hitz ezezaguna "urte"
1 urte eta
&0000000000000039.000000
39 egun
|
7
|
|
John Swinney
(1964-an jaioa)
|
2024ko
maiatzaren 8a
|
Karguan
|
&
Adierazpen errorea: Hitz ezezaguna "urte"
Adierazpen errorea: Hitz ezezaguna "urte"
Adierazpen errorea: Hitz ezezaguna "urte"
Adierazpen errorea: Hitz ezezaguna "urte"
Adierazpen errorea: Hitz ezezaguna "urte"
Adierazpen errorea: Hitz ezezaguna "urte"
Adierazpen errorea: Hitz ezezaguna "urte"
Adierazpen errorea: Hitz ezezaguna "urte"
Adierazpen errorea: Hitz ezezaguna "urte"
Adierazpen errorea: Hitz ezezaguna "urte"
Adierazpen errorea: Hitz ezezaguna "urte"
Adierazpen errorea: Hitz ezezaguna "urte"
Adierazpen errorea: Hitz ezezaguna "urte"
Adierazpen errorea: Hitz ezezaguna "urte"
Adierazpen errorea: Hitz ezezaguna "urte"
Adierazpen errorea: Hitz ezezaguna "urte"
.
Adierazpen errorea: Hitz ezezaguna "urte"
0 urte eta
&0000000000000007.000000
7 egun
|