Vo?a muziko
a?
akapela muziko
[1]
(
a cappella
) estas muziko sen instrumenta akompanado. La termino
a cappella
venas el la itala
kiel ?e kapelo
; la termino estis ka?zita de la malmultnombrigo ?e uzado de
muzikinstrumentoj
en kristanaj pre?ejoj ekde la enkonduko de la
Gregoria ?anto
?is sufi?e ene de la
mezepoko
.
La muziko a cappella uzatas ofte en templa muziko. La gregoria ?anto estas la plej klara ekzemplo de muziko a cappella, same kiel la plej parto de la vo?a muziko religia de la
renesanco
. La
madrigalo
, estis anka? formo de ?anto a cappella, ?is kiam komence de la
baroko
oni aldonis diversajn instrumentojn. La Ami?oj, la plej parto de la organizoj de la katolika eklezio kaj la orientaj ortodoksoj (?efe rusoj kaj aliaj slavaj grupoj) estas religiaj organizoj kiuj estas konataj por realigi la diservojn sen muzika akompanado. La sakra
harpo
, tipo de "popola"
religia muziko
, estas anka? stilo de ?anto a cappella. Dum la 80-aj jaroj parole pri tia ?i muziko sukcesis inter la religiaj grupoj la uzado de vo?aj grupoj kiel distra?o. Inter la restarigitaj grupoj de
Usono
(La eklezioj de Kristo) Keith Lancaster formis grupon nomita la? antonomazio (
acappella
). Inter la adventistoj estas fama la grupo
Take 6
.
La muziko a cappella eksukcesis en la
1980aj jaroj
kaj en la
1990aj jaroj
, helpite de la sukceso de kantoj de artistoj kiel
Bobby McFerrin
,
Die Prinzen
,
Rockapella
kaj la
Boyz II Men
.
La aran?ado de la
populara muziko
por malgrandaj ensembloj a cappella inkludas ?enerale unu vo?on kiu kantas la ?efan melodion, kiu estas nomita
vo?a
, duan kiu kantas super linio de baso, kaj kiu markas la ritmon, kiu estas nomita
baso
, kaj la restajn vo?ojn kiuj kontribuas al akompanado forme de
akordo
, kiu estas nomita
?oro
. Tamen, multaj grupoj a cappella nuntempaj adoptis aliajn metodojn, inkludante polifonion kaj la
beatbox
, kiu konsistas en ritmoskatolo produktita per bu?o.
Danke al tiu metodo ekzistas nuntempe diversaj stiloj a cappella, inter ili nur en Latinameriko
salso
,
merengo
,
bossa nova
, balado,
kuba sono
,
ritmenbluso
(R&B),
gospelo
,
?azo
kaj
regeo
.
Tiuj stiloj povas esti prezentataj tute a cappella, kaj multaj grupoj kiel
Vocal Sampling, Undivided, Test-a-t
, kantas la stilojn supre menciitajn.
Akapela muziko
estas
muziko
por nuraj
kantvo?oj
, sendepende ?u tiuj estas solaj a? ?oraj kantvo?oj. ?i rezignas pri
instrumenta
akompano
.
Soloensembloj povas esti
a? e? ensebloj kun pli ol ok vocoj. Soloensembloj povas formi unu, du a? pli ?oretojn, kiuj samtempe
koncertas
.
Anka? ?oroj kantas akapele, kaj anka? ili povas kanti plur?ore (vd.
Giovanni Gabrieli
). Ekzistas diversaj ?orspecoj depende de la sekso a? a?o de la kantantoj:
- miksitaj ?oroj, kiuj konsistas el
sopranaj
kaj
aldaj
(inaj, knabaj a? knabinaj) resp.
tenoraj
kaj
basoj
(viraj)
vo?oj
.
- inaj ?oroj, konsistaj nur el sopranaj kaj aldaj vo?oj
- viraj ?oroj, konsistaj nur el tenoraj kaj basaj, eble anka? el
falsetaj
, kiuj kantas la aldvo?on.
- la? a?o:
infanaj
, specife nur
knabaj
kaj malpli ofte nur knabinaj, kaj
junulaj ?oroj
.
Koruso
(de)
Facile kanteblaj kantoj el diversaj kulturoj
por kanti kaj kunkanti kiel la komuna gepatra lingvo de la koro
(de)
Kantopa?o de StimmVolk.ch