El Vikipedio, la libera enciklopedio
...fotita de
satelito
La
Manika Markolo
a?
"Maniko"
(
angle
The English Channel
[ði ??ŋgl?? ??æn?l],
france
La Manche
[la ma??]) disigas la
britan insulon
de la kohera
e?ropa
landmaso kaj ligas la
Nordan Maron
kun la
Atlantika Oceano
. ?i situas inter
Francio
kaj
Belgio
sudflanke kaj
Britio
nordflanke. La nomon ?i ricevis pro sia formo simila al
maniko
. En la
markolo
trovi?as
insuloj
, kiuj apartenas al
Britio
, la
Manikinsuloj
kaj insulo
Wight
. La plej granda
rivero
, kiu enfluas la markolon, estas
Sejno
. Konataj
urboj
?e la bordoj de
"Maniko"
estas
Le Havre
,
Calais
kaj
Cherbourg
(en Francio),
Southampton
,
Dover
kaj
Plymouth
(en Britio).
Fine de la lasta
glacia epoko
la Norda Maro estis granda
nesalakva lago
, kiu apud la hodia?a
Maniko
elfluis en la Atlantikon, kaj la Britaj Insuloj estis atingeblaj perpiede de la kontinenta E?ropo. Anta? ?irka? 8500 jaroj, la kanalo esti?is pro ek
erozio
de la grundo, kaj poste plivasti?is pro la efikoj de la marfluoj.
Dum la mezepoko la kanalo estis kaj ligo kaj limo inter la kontinento kaj Britio, kaj ofte i?is objekto de militaj konfliktoj.
En la
20-a jarcento
la
Maniko
i?is grava ?ipvojo inter la Norda Maro kaj la Atlantiko; nuntempe 300-400 ?ipoj trapasas ?in ?iutage.
Ekde
1994
la tiel nomata
E?rotunelo
sub la kanalo ligas Brition al la fervoja reto de la e?ropa kontinento.
Pram?ipoj
veturas inter la plej gravaj urboj amba?flankaj. Gravaj pram?ipaj konektoj estas inter
Dover
kaj
Calais
, inter
Ouistreham
kaj
Portsmouth
, inter
Cherbourg
kaj
Portsmouth
kaj inter
Vlissingen
kaj
Sheerness
.
?iutage 400 ?is 500 ?ipoj veturas en la Manika Markolo ? pro tiu densa trafiko ree okazas ?ipaj kolizioj: ekzemple en la jaro
2000
sinkis la
kargo?ipo
?Ievoli Sun“ kun la ?ar?o de venenaj kemia?oj; la a?totransporta ?ipo
Trikolor
post kolizio sinkis en la jaro
2002
, kaj sekve pliaj ?ipoj koliziis kun la
vrako
. Bon?ance ?is nun ne okazis ekologia katastrofo pro kolizio de ?ipoj transportantaj kemia?ojn a?
nafton
.
