Jutta Hipp
Persona informo
Naski?o	4-an de februaro 1925 ( 1925-02-04 ) en Leipzig ,   Germanio
Morto	7-an de aprilo 2003 ( 2003-04-07 ) (78-jara?a) en Sunnyside, Kvinzo
Lingvoj	germana
?tataneco	Germanio
Okupo
Okupo	?azpianisto ? pentristo ? desegnisto ? fotisto ? dezajnisto
v ? d ? r

Jutta Hipp (naski?is la 4-an de februaro 1925 en Lepsiko ; mortis la 7-an de aprilo 2003 en Novjorko ) estis germana ?azpianistino , pentristino kaj fasonisto .

Vivo kaj verkado [ redakti | redakti fonton ]

Hipp lernis pianludon jam infana?e. En la a?o de dek kvar ?i unuafoje a?dis ?azon kaj estis dum la milito membro de amatora ?azbando, kun kiu ?i estante studentino de la artakademio koncertis en Hot Club Leipzig , kontra?le?a ?azklubejo. ^[1] Post sia fu?o al okcidenta Germanujo ?i komencis ekde 1951 muziki profesie kun la bando de Freddie Brocksieper en Munkeno kaj Bavarujo en usonajn militistoklubejoj, poste en la bandeto New Jazz Stars de Hans Koller , kiu anka? akompanis Dizion Gillespie kaj alproprigis al si la lingva?oj de malpasia ?azo . En 1952 ?i translo?i?is al Frankfurto ?e Majno kaj direktis ekde 1953 ?is 1955 la Kvinopon Jutta Hipp , al kiu komence apartenis Emil Mangelsdorff, Joki Freund, Hans Kresse kaj Karl Sanner. Per ?i tiu instrumentistaro la bando koncertis dum la unua Germana ?azfestivalo de 1953 kaj anka? verkis la albumon New Faces - New Sounds from Germany por usona diskeldonejo. ^[2] En 1953 ?i okupis je la Podium-Jazz-Referendumo la unuan rangon inter la germanaj ?azpianistoj. Anka? kun sia venonta bando el 1954/5, al kiu apartenis Attila Zoller , ?i konfirmis sian famon esti la ?unua ?azsinjorino de E?ropo“. En 1954 ?i muzikis dum la Germana ?azfestivalo kun Albert Mangelsdorff kaj Zoller, sed anka? je improvizadkunsido kun Hugo Strasser.
En 1955 ?i gastkoncertis kun sia kvaropo en Svedujo, kie ?i anka? surdiskigis kun Lars Gullin, ^[3] kaj translo?i?is post koncertvoja?o tra Jugoslavio kun J. Freund kaj Carlo Bohlander la? oferto de Leonard Feather , kiu estis a?dinta ?in en 1954 je Duisburg kaj estis entuziasma pri ?ian ludo, en Usonon . ^[4] Tie ?i komence estis sukcesa. ?i ricevis kiel unua e?ropa ?azmuzikisto (kaj kiel dua blankula muzikisto entute) kontrakton de Blue Note Records , por kiu ?i en 1956 verkis tri albumoj je propra nomo ^[5] . En 1956 li muzikis la? perado de Feather anstata? Marian McPartland , kiu estis koncertvoja?anta, duonan jaron en la novjorka kluborestoracio Hickory House triope kun Peter Ind kaj Ed Thigpen. ?ia ludo fari?is pli malmilda kaj pli pela. Anka? en 1956 ?i koncertis je la ?azfestivalo de Newport . Mallonge poste ?i kunmuzikis anka? kun Charles Mingus . ^[6]

Ankora? en 1956 ekestis tamen priartaj kvereloj kun Feather, parte ka?zitaj per tio, ke ?i ne volis allasi interventojn en sian muzikan reperturaron. ^[7] Post tio ?i ne plu surdiskigis kaj havis nur malmultajn prezentadojn en pli malgrandaj klubejoj en Novjorko kaj sur Long Island. Proksimume 1957 ?i koncertvoja?is kun saksofonisto Jesse Powell en la sudaj sub?tatoj, kio la? ?i estis la muzika supro de ?ia kariero. ^[8] ?ar la situacio por ?azmuzikistoj malboni?is fine de la 1950-aj jaroj, ?i akceptis laboron kiel kudristo en vestofabriko en Kvinzo . ^[9] ?is 1960 je tio ?i anka? prezentis semajnfine kiel ?azmuzikisto, transiris poste tamen plene al sia unua ?ato desegnado kaj fasonado. Unu ka?zo estis anka? problemoj pro alkoholo, parte rezultante el tio, ke ?i per ?i tiu subprenmis sian egan anta?koncertan timon. ^[10] . Anta?prezenta timo anka? estis la ka?zo por ?i prefero, koncerti en pli malgrandaj ?azklubejoj.

Dum la 1940-aj jaroj ?i estis studinta grafikon kaj fasonadon ?e la Altlernejo de Grafiko kaj Librarto en Lepsiko. Hipp precipe ?atis la pentradon de akvareloj. ?iaj motivoj etendi?is ekde la strata vivo en Kvinso kaj ?iaj favorataj pla?oj sur Long Island ?is bestoportretoj. Ekspoziciojn de siaj bildoj ?i havis ekzemple en 1980 kaj 2000 en kulturdomo ?Langston Hughes“ en Corona je Novjorko. Hipp, kiu anka? estis konata pro sia rapidspriteco, anka? desegnis karikaturojn pri aliaj ?azmuzikistoj kaj verkis poemojn pri ili. Jazz Podium publikigis kelkaj el ?i tiuj. Hipp anka? estis lerta pupfaristo kaj ?i translasis kelkajn el siaj pupoj al la Muzeo de la Urbo Novjorko. ?ar ?i post sia adia?o disde la ?azmuziko ne plu tu?is la pianon, multaj el siaj konatoj e? ne sciis pri sia ?azmuzikista pasinteco, ?is kiam ili eksciis pri tio el la nekrologoj.

?i restis tamen ligita al ?azo kaj fotis nelacigeble en malgrandaj ?azklubejoj en Kvinzo . La fotojn ?i sendis anka? al amikoj kaj al ?azrevuoj en Germanujo. Hipp ofte diris en leteroj al amikoj, ke vera ?azo estas pli bone trovebla en malgrandaj klubejoj, en kiuj ?i a?das multajn muzikistojn, al kiuj mankis la venkokapablo por eminenti?i. Hipp estis gefian?i?inta en 1944 kun frapinstrumnetisto "Teddie" Frohwalt Neubert, geedzi?is tamen neniam kaj mortis pro pankreata kancero sia apartmento in Kvinzo.

?i estis praonklino de ?urnalistino Johanna Adorjan.

La? decido de la Lepsika urboparlamento ekde 2011 unu strato de ?ia naski?urbo nomi?as Jutta-Hipp-Weg . ^[11]

Muzika klasifikado [ redakti | redakti fonton ]

Kiel pianisto Hipp radikis en la svinga tradicio kaj la? propraj eldiroj influita de Count Basie , Teddy Wilson , sed anka? de Fats Waller. Je la ekesto de bibopo meze de la 1940-aj jaroj ?i orienti?is je Bud Powell . ?i pli rifuze perceptis, ke multaj muzikistoj, recenzistoj kaj entuziasmuloj komence de la 1950-aj jaroj a?dis malpasia-?azajn influojn de Lennie Tristano en ?ia ludo. ^[12] En pli malfruaj jaroj ?i tamen esprimis sian admiron por la malmolbopo de Horace Silver , kiun ?i renkontis proksimume 1956 en Novjorko. Je la supro de sia kariero kiel ?azpianisto (kiu foje anka? komponis) ?i estis trovinta novan stilon, kiu klare distingi?is de la vaste etendi?aj melodiaj arkoj kaj de la ludo enprenanta per siaj ornama?oj la e?ropan altkulturan muzikon ?is la translo?i?o al Novjorko. ?La energio, kiu provizis ?ian ludmanieron de malpasia ?azo per ardo, nun klare aperis.“ ^[13] ?i konsekvence rifuzis eksteran premon, kiu pelus ?in en alian direkton. ?ia famo kiel ?azpianisto akirita en la 1950-aj jaroj (per kiu ?i en E?ropo ankora? longe post tio estis unika apera?o) tamen estis nerompita je ?iaj okcidentgermanaj entuziasmuloj ankora? jardekojn pli malfruajn. ?i mem ne revenis e? nur vizite al Germanujo post post sia translo?i?o.

Diskaro [ redakti | redakti fonton ]

• New Faces - New Sounds From Germany (1954) ^[14]
• Cool Dogs And Two Oranges (1954 resp. 1980) ^[15]
• La sonregistra?oj de la ?azfestivalo je Frankfurto aperis ?e Brunswick kaj post kiel CD Box Bear Family 15430
• Various Artists Cool Jazz made in Germany (1954)
• At the Hickory House (Vol. 1 & 2) (Blue Note, 1956)
• Jutta Hipp With Zoot Sims (Blue Note, 1956)

Eksteraj ligiloj [ redakti | redakti fonton ]

• Nekrologo en Die Welt de la 12-a de aprilo 2003
• Nekrologo en jazzzeitung.de
• Artikolo pri malpasia ?azo el Germanujo
• Artikolo pri Hipp Arkivigite je 2013-12-07 per la retarkivo Wayback Machine en Jazz Podium
• Artikolo pri Jutta Hipp spiegel.de
• Portreto en tageszeitung

Portalo pri Muziko

Literaturo [ redakti | redakti fonton ]

• Thomas Breitwieser: Jutta Hipp, First Lady of German Jazz. In: Gunna Wendt Die Jazz-Frauen. Luchterhand-Verlag, Hamburg 1992, S. 52?59.
• Katja von Schuttenbach: Jutta Hipp: Painter, Pianist and Poet. Master Thesis 2006

Referencoj [ redakti | redakti fonton ]