Javo

El Vikipedio, la libera enciklopedio
?i tiu artikolo temas pri insulo. Por lingvo rigardu la pa?on Java lingvo . Por programlingvo legu la artikolon Java (programlingvo) . Por reta programlingvo disponeblas la pa?o JavaScript . Koncerne aliajn signifojn aliru la apartigilon Java (apartigilo) .
Javo
indonezie   Jawa

Meze maldekstre la vulkano Bromo. En la fono dekstre la plej alta monto de Javo, la vulkano Semeru. Malfone dekstre la Batok
Meze maldekstre la vulkano Bromo . En la fono dekstre la plej alta monto de Javo, la vulkano Semeru . Malfone dekstre la Batok
insulo
Akvejo Hinda oceano
Insularo Grandaj Sundaj Insuloj
Geografia situo 8°  S , 111°  O (mapo) -7.5 111.25 3676 Koordinatoj: 8°  S , 111°  O (mapo) f1
Situo de Javo
Situo de Javo

Map

Longo 1 062 km f2
Lar?o 199 km f3
Areo 126 700 km² f4
Plej alta loko Semeru
3 676  m f5
Lo?antaro 130 000 000
1 026 lo?./km²
?efa loko Jakarta
v ? d ? r
Mapeto de Sumatro, Javo kaj Borneo

Javo ( indonezie   Jawa , [?ava]) estas la ?efa insulo de Indonezio . ?i havas areon de 132 000 km² kaj 114 milionojn da lo?antoj, kaj estas unu el la plej dense lo?ataj insuloj de Indonezio, kun 864 homoj por km² kaj la 13a plej granda insulo en la mondo . Sur Javo estas la indonezia ?efurbo ?akarto .

Priskribo [ redakti | redakti fonton ]

Javo apartenas al la Sundaj Insuloj kaj trovi?as en insula ?eno kun Sumatro nordokcidente kaj Balio oriente. Nordoriente estas Borneo (Kalimantan) . Sude estas la Kristnaska Insulo (administrata de A?stralio ).

Administre Javo dividi?as en kvar provincojn:

  • Jawa Barat (Okcidenta Javo)
  • Jawa Tengah (Centra Javo)
  • Jawa Timur (Orienta Javo)
  • Yogyakarta [jogjakarta], a?tonoma princlando

La ?efurbo ?akarto ne apartenas al iu provinco, sed estas administrata de la registaro.

Biogeografie Javo trovi?as en la sundalanda-filipina ekoprovinco de la orientalisa ekozono la? la tipologio de la Monda Natur-Fonduso (WWF), en speciala biogeografia regiono nomata Sunda Lando .

Semeru a? Monto Semeru (indonezie: Gunung Semeru) estas aktiva vulkano en Orienta Javo. La nomo "Semeru" devenas de a? Monto Meruo, sankta monto en religioj kiel Hinduismo, a? Sumeru, la lo?ejo de dioj. Kun alteco de 3 676 metrojn super marnivelo, Monto Semeru havas la plej superan montpinton en la insulo Javo.

Historio [ redakti | redakti fonton ]

La?longe de la tempopaso multaj kulturoj kaj regnoj disvasti?is sur la insulo ekzemple la Sultanlando Demak sur la norda marbordo kaj la Sultanlando Bantam en okcidenta Javo kaj suda Sumatro .

Lo?antaro [ redakti | redakti fonton ]

Kun proksimume 100 milionoj da personoj, la Javanoj formas la plej grandan etnan grupon en Indonezio. Ili lo?as ?efe en la centraj ?is orientaj partoj de la insulo.

Javo kaj Esperanto [ redakti | redakti fonton ]

En la kvina kanto de la verko de Abel Montagut nome Poemo de Utnoa okazas asembleo de la Gobanoj (eksterteranoj). Tie oni akceptas, ke oni plikura?igu la malfortigitan Utnoan (nome la ?efrolulo Noa ) pere de la drogo ano?do . Inna malsupreniras kaj liveras ?in al Noa. Je ties efiko aperas anta? li la poeto Valmikio kiu montras al li la enormajn atingojn de la estonta homaro, se li sukcesas savi ?in, nome, en Azio, el ?ina Murego al insulo Srilanko . Jen kiel oni montras la insulon Javon:

Poste voja?as suden al la insulo Javana,
Borobuduron vidas, kun sepnivela teraso,
dense skulptitajn ?tupojn al la stupao precipa
majeste levi?antajn ?is obelisko severa. [1]

Vidu anka? [ redakti | redakti fonton ]

Referencoj [ redakti | redakti fonton ]

  1. Abel Montagut , Poemo de Utnoa . Pro Esperanto. Vieno, 1993. ISBN 3-85182-007-X . 225 p., p. 113.