Depost la instalo de
UEA
en
Roterdamo
,
Nederlando
,
Biblioteko Hector Hodler
en la Centra Oficejo de UEA ludas la rolon de la Biblioteko de UEA, kun aldono de la plej novaj materialoj.
EdE-B
La
Biblioteko de UEA
en
?enevo
estis la anta?anto de la
Biblioteko Hector Hodler
. Siatempe, ?i estis la plej ampleksa
biblioteko
pri
Esperanto
. ?i apartenas al la
Universala Esperanto-Asocio
(UEA) kaj estas parte speco de dokumentiga fonto por la oficejo de UEA, la redakcio de
Esperanto
kaj pli vaste por la
Esperantistoj
, kiuj deziras informi?i serioze pri ia detalo de la libraro de Esperanto.
Iam, anta? la fondo de UEA, la
Svisa Esperanto-Societo
(SES) starigis bibliotekon. ?in administris tre zorge du personoj: s-ro Schmid, filo de konata svisa esperantisto
Jakob Schmid
, en
Bern
, kaj
Eduard Stettler
, la
prezidanto
de UEA. La biblioteko konsistis el kelkcent numeroj, plej parte binditaj
libroj
. Eduard Stettler veninta al ?enevo por libervole labori en la oficejo de UEA prizorgis la bibliotekon. La Svisa Societo tamen ne tre interesi?is pri tiu ?i biblioteko kaj estis nefacile trovi iun, kiu da?rigus la prizorgon. Por forigi balaston la SES cedis la bibliotekon al
Hector Hodler
, kontra? pago de modesta sumo.
La tiama Centra Oficejo kun siaj sep oficistoj tamen ne havis la tempon nek intereson pri la da?rigo de la afero. Venis en
1913
nova oficisto,
Hans Jakob
, kiu okupi?is en sia libera tempo kaj da?rigis kompletigi la tiam ankora? tre modestan kolekton. ?i apartenis fakte ja al la posedanto de la gazeto
Esperanto
, kiu transdonis la librojn ricevatajn por recenzo donace. Modesta kredito permesis akiri interesajn verkojn kaj de tempo al tempo iuj samideanoj donacis sian bibliotekon al ?i. Hector Hodler testamente donacis la bibliotekon al UEA (
1920
).
La statuto de UEA mencias la administradon sub Artikolo kiu diras
"50. La Biblioteko de UEA kolektas ?iujn konservindajn Esperant-lingvajn presa?ojn, kaj interesajn verkojn en kaj pri lingvoj internaciaj. ?i akiras ilin la?eble el redakciaj ekzempleroj, donaco kaj inter?an?oj. Por la biblioteko kaj por materialo de Esperanto-ekspozicioj estu rezervata modesta kredito en la bud?eto. Tiom kiom la Centra Oficejo povas okupi?i pri bibliotekaj aferoj, la aktivaj membroj rajtas pruntepreni materialon kaj librojn la? fiksitaj kondi?oj."
La sistemo la? kiu estas ordigata la biblioteko, estas tre simpla, plene respondanta al praktika bezono. Starigis ?in Ed. Stettler kaj el kelkjara sperto kompletigis la bibliotekisto de UEA.
La tuta materialo estas klasigata en 8 klasoj.
1. Helplingvo: (H) entenas propagandilojn, lernolibrojn kaj vortarojn naciajn-internaciajn, entute la lernadon.
2 Literaturo kaj Arto: (L) entenas la tutan beletristikon, tradukan kaj originalan. Subdivido: Poezio kaj muziko.
3. Scienco kaj Tekniko: (S) entenas sciencajn verkojn en tre lar?a kompreno, plie teknika?ojn.
4. Perioda?oj: (P) entenas la Esperanto-gazetaron. Fako por perioda?oj ne-esperantaj sed kun esperanta angulo a? aldono.
5 Oficiala?oj: (O) entenas statutojn, dokumentarojn, raportojn de naciaj kaj internaciaj organiza?oj esperantaj, tiom kiom ili estas publikaj kaj riceveblaj.
6. Uzado de E: (U) estas nova klaso, kiu entenas dokumentojn pri la praktika uzado de la lingvo (komerco, turismo, ktp.)
7. Aliaj mondlingvoj: (X) estas la klaso, kiu reunuigas ?ion pri tutmondaj lingvoj. Dokumentoj pri 150 sistemoj de L. I. iafoje fragmentoj, sed plejofte anka? gramatiko.
8. Diversa?oj: (D) kio ne trovas lokon en la aliaj klasoj, estas klasigata sub D.
Al la ok klasoj respondas ok koloroj: H (verda), L (blua), S (vinru?a), P (ruga), O (flava), U (rozkolora), X (blanka), D (ora). La etikedoj kun numeroj estas en tiuj koloroj, kio evitas mal?ustan lokigon, precipe de la binditaj libroj.
La konservon de la libroj oni organizis tiel, ke ?io, kio ne estas bindita (kaj ne bindigebla parte pro la altaj kostoj) estu en kartonaj kestoj, la? sistemo de la Nacia Biblioteko Svisa. La kestoj ekzistas en tri modeloj, malgranda, normala kaj grandega.
La ordigo de la slipoj okazas la? plej simpla maniero, pro evito de laborforto ?iam mankanta por tio. Principe ?io iras la? la a?toro, ne la? la tradukinto. Do verkon de Moliere oni ser?u sub tiu nomo kaj ne sub tradukinto. Aparte de la ser?-sliparo ekzistas alia, tiu de la esperantaj verkistoj, kio estas speco de repertuaro kaj kie estas notita ?io pri-esperantaj a?toroj.
Je la fino de 1932 la biblioteko enregistrigis 7900 numerojn. Deprenante proksimume 1500 por Esperanto-gazetoj, ?. 500 klaso X kaj 500 por oficiala?oj, restas por la efektiva literatura (instrua, beletristika kaj scienca) proks. 5900 verkoj. Tio estas konservata en grandegaj belaj mur?rankoj, en 700 kartonaj kestoj fermitaj. La biblioteka ?ambro en 1934 trovi?is en la ?eneva Turo de l' Insulo, kvarangula ?ambrego, kvaza? farita por tiu ?i celo.
La Biblioteko de UEA estas la ka?zo de la kreo de Bibliografia Servo de UEA, kies tasko estas la sistema kolektado de ?iuj verkoj en Esperanto kaj helpo al la personoj sin interesantaj pri nia literaturo. La jara raporto de UEA mencias tiun agadon. La Bibliografia Servo anka? akiras, inter?an?as kaj donace akceptas verkojn pri ?io, kio tu?as Esperanton kaj ?enerale la demandon pri Lingvo Internacia.
E. AGRICOLA.