El Vikipedio, la libera enciklopedio
La
Bataloj de Isonzo
(1915?17; (
germane
Isonzoschlachten
,
itale
Battaglie dell'Isonzo
,
hungare
Isonzoi csatak
) okazis dum la
unua mondmilito
. Sume temis pri 12 bataloj apud rivero
So?a
, en orienta fronto de
Italio
.
Iam batalejo, nun
muzeo
?e Isonzo
La riveron So?a apudas en tiu regiono krutaj montoj, kie la a?stra-hungara armeo elkonstruis defendajn liniojn anta? la militdeklaro de Italio (
23-an de majo
1915
). Generalo
Luigi Cadorna
ekigis la unua italan atakon la 23-an de junio. La itala armeo provis trairi la riveron dum 14 tagoj, sensukcese.
La italoj atakis denove inter 18-a de julio ?is 10-a de a?gusto, de la 18-a de oktobro ?is 4-a de novembro kaj de 10-a de novembro ?is 14-a de decembro. Ili sukcesis trarompi nur ?e ?irka?o de Caporetto.
La au?tra-hungara armeo povis defendi la militan pozicion kaj inter la 11-a kaj la 16-a de marto 1916, Cadorna denove atakis, denove sensukcese.
La sesa atako (6?17-a de a?gusto 1916) alportis la unuajn sukcesojn por la italoj, kiuj okupis la urbon
Gorizia-Gorz
. En la sekvaj tri atakoj (14?17-a de septembro, 10?12-a de oktobro kaj 1?4-a de novembro) la italoj ne atingis trarompon ?e la altebena?o de la Karst-montaro.
La deka batalo okazis de 12-a de majo ?is 8-a de junio 1917 kaj en tio Cadorna atakis en du pozicioj de la fronto. La itala amreo okupis alta?on Kuk kaj detruis la defendajn poziciojn en la suda frontoparto.
Inter la 18-a de a?gusto kaj 12-a de septembro, la italoj malrapide repu?is la a?strajn-hungarajn fortojn. La germanoj timis la kolapson de la fronto, pro kio ili sendis fortigon. La germanaj-a?straj fortoj startigis ofensivon la 24-an de oktobro kaj posttagmeze la italoj jam fu?is ofte for?etante la armilojn. La
Centraj potencoj
trairis la riveron kaj
okupis Caporetto-n
.
Multaj italaj fortoj retiri?is al la rivero Piave, kie okazis la 7-a de novembro la plej granda malvenko de la itala armeo, sed la frontolinio rigidi?is.
- Stefan Kurz:
Die 7cm-Gebirgskanone M.99 Nr. 169 des Heeresgeschichtlichen Museums. Ein ?Ortler-Geschutz“ am Isonzo.
In:
Viribus Unitis. Jahresbericht 2018 des Heeresgeschichtlichen Museums.
Wien 2019,
ISBN 978-3-902551-85-6
, p. 33?55.
- Mark Thompson:
?The White War“: Life and Death on the Italian Front, 1915?1919.
Faber & Faber, London 2008,
ISBN 978-0-571-22333-6
.
- Vasja Klavora:
Blaukreuz. Die Isonzofront Flitsch/Bovec 1915?1917.
Hermagoras/Mohorjeva, Klagenfurt 1993,
ISBN 3-85013-287-0
.
- Miro ?im?i?:
Die Schlachten am Isonzo. 888 Tage Krieg im Karst in Fotos, Karten und Berichten.
Leopold Stocker Verlag, Graz 2003,
ISBN 3-7020-0947-7
.
- Ingomar Pust:
Die steinerne Front. Auf den Spuren des Gebirgskrieges in den Julischen Alpen ? vom Isonzo zur Piave.
Leopold Stocker Verlag, Graz 2005,
ISBN 3-7020-1095-5
.
- Alexis Mehtidis:
Italian and Austro-Hungarian Military Aviation On the Italian Front In World War I.
General Data, dua eldono 2008,
ISBN 978-0-9776072-4-2
- Marija Juri? Pahor:
Das Gedachtnis des Krieges. Die Isonzofront in der Erinnerungsliteratur von Soldaten und Zivilisten.
Hermagoras/Mohorjeva, Klagenfurt 2017.
- Recenzo de Erwin Kostler:
Das Gedachtnis des Krieges.
?e:
Zwischenwelt
.
35/3, novembro 2018, ISSN 1606-4321, p. 68-69
