Εθισμ??
ε?ναι μια συμπεριφορ? που χαρακτηρ?ζεται απ? εξ?ρτηση σε μια συγκεκριμ?νη δραστηρι?τητα αλλ? και σε ουσ?ε?. Προκαλε?ται απ?
κ?πνισμα
,
ναρκωτικ?
,
αλκο?λ
,
τζ?γο?
,
διαδ?κτυο
κλπ. Υπ?ρχουν πολλ? στ?δια εθισμο?. Ο εθισμ?? καθ?? εξελ?σσεται γ?νεται τρ?πο? ζω??. Δισεκατομμ?ρια ?νθρωποι ζουν παγιδευμ?νοι σε κ?ποιον απ? του? πολλο?? εθισμο??.
Στην ουσ?α σ?μερα αντιμετωπ?ζεται ω? εθισμ?? σχεδ?ν κ?θε συν?θεια που ακολουθε?ται εκτ?? μ?τρου απ? ?να ?τομο το οπο?ο γνωρ?ζει ?τι δυσκολε?εται ? αδυνατε? να την κατευν?σει και πολ? περισσ?τερο να τη? δ?σει ?να τ?λο?.
Η εξ?ρτηση υποδηλ?νεται απ? την παρουσ?α τρι?ν τουλ?χιστον απ? τα παρακ?τω συμπτ?ματα:
- ?ντονη επιθυμ?α χρ?ση? τη? ουσ?α?
- Αν?πτυξη ανοχ?? στη χρ?ση τη? ουσ?α?
- Παρουσ?α στερητικο? συνδρ?μου με τη με?ωση ? τη διακοπ? τη? χρ?ση? τη? ουσ?α?
- Αν?λωση σημαντικο? χρ?νου γ?ρω απ? τη συμπεριφορ? χρ?ση?
- Εγκατ?λειψη σημαντικ?ν δραστηριοτ?των κοινωνικ?ν, επαγγελματικ?ν ? ψυχαγωγικ?ν, λ?γω τη? χρ?ση?.
Εμμον? στη χρ?ση τη? ουσ?α?, παρ? το γεγον?? ?τι προκαλε? στο χρ?στη σoβαρ? σωματικ? ? ψυχολογικ? προβλ?ματα και δυσλειτουργ?ε? σε κ?ριου? τομε?? τη? ζω?? του. Ο εθισμ?νο? συνεχ?ζει τη χρ?ση των ουσι?ν ? την καταναγκαστικ? συμπεριφορ?, παρ?λα τα επιβλαβ? επακ?λουθα και προσπαθε? να αποφε?γει συστηματικ? την υπευθυν?τητα και την πραγματικ?τητα, εν? τε?νει να απομον?νει τον εαυτ? του απ? του? ?λλου? λ?γω τη? ενοχ?? και του π?νου.
Εξ?ρτηση απ? ουσ?ε? ε?ναι η κατ?σταση απ?λυτου εθισμο?, κατ? την οπο?α ?να? ?νθρωπο? κυριαρχε?ται απ? την ?ντονη αν?γκη λ?ψη? τη? ουσ?α?. Η σωματικ? εξ?ρτηση εμφαν?ζεται ?ταν το σ?μα του ?χει προσαρμοστε? στην ουσ?α και αναπτ?σσει συμπτ?ματα μ?λι? σταματ?σει τη χρ?ση (στερητικ? σ?νδρομο).
Η ψυχολογικ? εξ?ρτηση εμφαν?ζεται ?ταν ο ?νθρωπο? ?χει αν?γκη απ? τη χρ?ση τη? ουσ?α? για να νι?σει καλ?, να δι?ξει το ?γχο? ? την ψυχικ? π?εση ? απλ? για να νι?θει φυσιολογικ?? και να αντεπεξ?ρχεται στι? απαιτ?σει? τη? καθημεριν?? ζω??. Η ψυχολογικ? εξ?ρτηση, σε σ?γκριση με τη σωματικ?, ε?ναι πιο σημαντικ? και ε?ναι αυτ? που απαιτε? πολ? περισσ?τερο χρ?νο για να αντιμετωπιστε?. Δεν δημιουργο?ν ?λε? οι ουσ?ε? και τι? δυο μορφ?? εξ?ρτηση?.
Ο ?νθρωπο? μπορε? να αναπτ?ξει συμπεριφορ?? εξ?ρτηση? ?χι μ?νο με τι? ουσ?ε?. Εξαρτητικ?? μπορε? να ε?ναι και οι σχ?σει? του με ?λλου? ανθρ?που?, με μ?λη τη? οικογ?νει?? του, με τη δουλει? του, το φαγητ?, τα τυχερ? παιχν?δια, τον ηλεκτρονικ? υπολογιστ?.
?ταν ερχ?μαστε στη ζω? και κατ? τα πρ?τα χρ?νια, βι?νουμε καταστ?σει? εξ?ρτηση? που ε?ναι λειτουργικ?? και εξυπηρετο?ν αν?γκε? τη? δεδομ?νη? ηλικιακ?? φ?ση?. ?χει σημασ?α κατ? το μεγ?λωμ? του το ?τομο να ?χει τη δυνατ?τητα να καλλιεργ?σει και να αναπτ?ξει χαρακτηριστικ? που θα του επιτρ?ψουν να ζει αυτ?νομα και να δημιουργε? λειτουργικ?? σχ?σει?, οι οπο?ε? εμπερι?χουν την αλληλεξ?ρτηση αλλ? ?χι την απ?λυτη εξ?ρτηση.
Ποιοι ε?ναι οι λ?γοι που οδηγο?ν στη χρ?ση και στην εξ?ρτηση;
Η χρ?ση ναρκωτικ?ν ? η κατ?χρησ? του? απ? ?να ?τομο ? μια ομ?δα ανθρ?πων σπ?νια ε?ναι αποτ?λεσμα εν?? μ?νο αιτιολογικο? παρ?γοντα. Η εξ?ρτηση δεν εμφαν?ζεται ξαφνικ? στη ζω? εν?? ανθρ?που. Οι παρ?γοντε? που συντελο?ν και δημιουργο?ν προ?ποθ?σει? για την εμφ?νισ? τη? αναπτ?σσονται τι? περισσ?τερε? φορ?? κατ? την παιδικ? ηλικ?α.
Στην ηλικ?α αυτ? μπα?νουν οι πρ?τε? β?σει? για τη δημιουργ?α αξι?ν, αρχ?ν και στ?σεων. Συμβα?νουν ραγδα?ε? αλλαγ?? και οι επιδρ?σει? που δ?χεται σ’ αυτ? την ηλικ?α το παιδ? ε?ναι καθοριστικ?? για τη μετ?πειτα εξ?λιξ? του. Αυτ? η περ?οδο? καθορ?ζεται ?μεσα απ? την οικογ?νεια, το σχολε?ο αλλ? και απ? το ευρ?τερο κοινωνικ? περιβ?λλον.
?ρευνε? δε?χνουν ?τι για την εμφ?νιση τη? χρ?ση?, κατ?χρηση? και εξ?ρτηση? απ? ουσ?ε? συμβ?λλουν πολλο? και σ?νθετοι παρ?γοντε? που αλληλεπιδρο?ν. Διακρ?νονται σε τρει? βασικ?? κατηγορ?ε? (ο βαθμ?? συμμετοχ?? τη? καθεμι?? ε?ναι διαφορετικ?? σε κ?θε περ?πτωση):
- Το οικογενειακ?, κοινωνικ? και πολιτιστικ? περιβ?λλον στο οπο?ο ζει το ?τομο
- Οι βιολογικο? παρ?γοντε? και η προσωπικ?τητα του ατ?μου
- Η δρ?ση τη? ουσ?α?
K?ποιοι απ? του? επιβαρυντικο?? παρ?γοντε?
- Η ανοχ? απ?ναντι στη χρ?ση ουσι?ν
- Η διαθεσιμ?τητα των ουσι?ν
- Ο κοινωνικ?? αποκλεισμ??
- Η αποξ?νωση
- Η ?λλειψη υποστηρικτικ?ν κοινωνικ?ν δομ?ν
- Ο καταναλωτικ?? τρ?πο? ζω??
- Η ?ντονη π?εση και το ?γχο?
- Η ?λλειψη ευκαιρι?ν επαγγελματικ?? απασχ?ληση?
- Η παρ?α με χρ?στε? ουσι?ν
- Το χαοτικ? οικογενειακ? περιβ?λλον
- Η χρ?ση και κατ?χρηση ουσι?ν απ? του? γονε??
- Η ?λλειψη συναισθηματικ?ν δεσμ?ν στην οικογ?νεια
- Η β?α, η παραμ?ληση, οι υπ?ρμετρε? οικογενειακ?? συγκρο?σει?
- Η αναποτελεσματικ? επ?βλεψη απ? του? γονε??
- Οι υπ?ρμετρε? και μη ρεαλιστικ?? προσδοκ?ε?
- Ο ψυχικ?? π?νο?
- Η μοναξι?
- Η χαμηλ? αυτοεκτ?μηση
- Η ?λλειψη ορ?ων
- Η προσωπικ? αβεβαι?τητα ω? προ? τι? αξ?ε?, του? στ?χου?, και τι? προτεραι?τητε?
- Η ?λλειψη δεξιοτ?των ζω?? (λ?ψη? αποφ?σεων, αυτοελ?γχου, υπευθυν?τητα?, αντ?σταση?, διεκδ?κηση? κ.?.)
- Η ?λλειψη επικοινων?α?
- Η αδυναμ?α διαχε?ριση? ?ντονων συναισθημ?των και μαται?σεων
- Η πολ? ?ντονη παρορμητικ?τητα
- Η αν?α, η πλ?ξη
- Η αναζ?τηση διαρκο?? ευτυχ?α? και ευχαρ?στηση?
- Η αρχικ? χρ?ση ουσι?ν κατ? την προεφηβε?α
- Η σχολικ? αποτυχ?α σε σταθερ? β?ση
- Η πρ?ωρη αντικοινωνικ? συμπεριφορ?
K?ποιοι προστατευτικο? παρ?γοντε?
- Προσωπικ?? δεξι?τητε? του ατ?μου (αυτοπεπο?θηση-αυτοεκτ?μηση, αυτο?λεγχο?, αναγν?ριση, ?κφραση και διαχε?ριση ?ντονων συναισθημ?των, στοχοθ?τηση κ.λπ.)
- Κοινωνικ?? δεξι?τητε? του ατ?μου (επικοινων?α, συνεργασ?α, αντ?σταση, υπευθυν?τητα, επ?λυση προβλημ?των, κριτικ? σκ?ψη και λ?ψη αποφ?σεων, κοινωνικ? ευαισθησ?α κ.λπ.)
- Ασφ?λεια και σταθερ?τητα
- Συναισθηματικ? σταθερ?τητα
- Εν?λικε? και συνομ?λικοι φ?λοι: θετικ? πρ?τυπα ζω??
- Σταθερο? οικογενειακο? δεσμο?
- Υποστηρικτικ? δ?κτυα γ?ρω απ? το ?τομο και την οικογ?νεια
- ?παρξη στ?χων και ιδανικ?ν που δ?νουν ?ραμα για τη ζω?
- Ισχυρο? δεσμο? με του? θεσμο?? κοινωνικοπο?ηση?, ?πω? η οικογ?νεια, το σχολε?ο
- Δυνατ?τητε? ?νταξη? και ενσωμ?τωση?
- Δ?σμευση στο σχολε?ο
- Σχολικ? επιτυχ?α και συμμετοχ? στα σχολικ? δρ?μενα
- Ευκαιρ?ε? για συμμετοχ? των ν?ων σε δραστηρι?τητε? τη? τοπικ?? κοιν?τητα?
- Οικονομικ? και κοινωνικ? σταθερ?τητα
- Μειωμ?νη πρ?σβαση στι? ουσ?ε?
Ο εθισμ?? στον τζ?γο ε?ναι μεγ?λο ζ?τημα στον κ?σμο των τυχερ?ν παιχνιδι?ν. Πολλο? πα?κτε? αδυνατο?ν να κρατ?σουν το παιχν?δι του? σε υγι? επ?πεδα. Αρκετο? ?μιλοι καζ?νο προσφ?ρουν επιλογ?? και εργαλε?α υπε?θυνου στοιχηματισμο?. Τ?τοια εργαλε?α ε?ναι τα εξ??:
- Αυτοαποκλεισμ??
- ?ρια κατ?θεση?
- ?ρια απ?λεια?
- ?ρια στοιχηματισμο?
- ?ρια δι?ρκεια? συνεδρ?α?
- ?ρια μεγ?θου? πονταρ?σματο?
- ?λεγχοι πραγματικ?τητα?
- Κλε?σιμο λογαριασμο?
- Αποκλεισμ?? απ? καζ?νο
Το
ΚΕΘΕΑ
(Κ?ντρο Θεραπε?α? Εξαρτημ?νων Ατ?μων) ε?ναι αυτοδιοικο?μενο νομικ? πρ?σωπο ιδιωτικο? δικα?ου μη κερδοσκοπικο? χαρακτ?ρα και λειτουργε? απ? το 1983, με την ?δρυση τη? ΙΘΑΚΗΣ, τη? πρ?τη? ελληνικ?? θεραπευτικ?? κοιν?τητα? (ειδικ? νομοθετικ? ρ?θμιση με Ν.1729/1987).
Εξυπηρετε? καθημεριν? περ?που 3.000 ?τομα, χρ?στε? και μ?λη οικογενει?ν, σε ?να δ?κτυο περισσ?τερων απ? 90 μον?δων σε διαφορετικ?? περιοχ?? τη? χ?ρα?.
Οι δραστηρι?τητ?? του αφορο?ν επ?ση? του? τομε?? πρωτογενο?? πρ?ληψη?, εκπα?δευση? και ?ρευνα?. Ε?ναι σ?μβουλο? οργανισμ?? του Οικονομικο? και Κοινωνικο? Συμβουλ?ου του ΟΗΕ (ECOSOC) σε θ?ματα
ναρκωτικ?ν
, και ?να? απ? του? βασικο?? φορε?? εφαρμογ?? του Εθνικο? Σχεδ?ου Δρ?ση? για την Αντιμετ?πιση τη? Εξ?ρτηση? απ? Ουσ?ε?.