Β?κτωρ Σαριγιανν?δη?
?νομα στη μητρικ? γλ?σσα	Виктор Иванович Сарианиди (Ρωσικ?), Β?κτωρ Σαρηγιανν?δη? (Ελληνικ?) και Wiktor Sarianidi (Τουρκμενικ?)
Γ?ννηση	23 Σεπτεμβρ?ου 1929 Τασκ?νδη , Σοβιετικ? ?νωση
Θ?νατο?	22 Δεκεμβρ?ου 2013 (84 ετ?ν) Μ?σχα , Ρωσ?α
Υπηκο?τητα	?νωση Σοβιετικ?ν Σοσιαλιστικ?ν Δημοκρατι?ν , Ρωσ?α και Ελλ?δα
Σπουδ??	Κρατικ? Πανεπιστ?μιο Κεντρικ?? Ασ?α? (1952), Master (1961) και διδακτορικ? (1975) στο Ινστιτο?το Αρχαιολογ?α? τη? Ρωσικ?? Ακαδημ?α? Επιστημ?ν
Γνωστ?? για	Ανασκαφικ? ?ργο στη Βακτριαν? ( Τ?λια Τεπ? ) και τη Μαργιαν?
Βραβε?σει?	μετ?λλιο "Βετερ?νο? τη? εργασ?α?" , μετ?λιο για την 850η επ?τειο τη? Μ?σχα? , Χρυσ?? Σταυρ?? του Τ?γματο? τη? Τιμ?? (Ιανου?ριο? 2002) και d:Q30894224
Ιστοσελ?δα
http://www.margiana.su/
Επιστημονικ? σταδιοδρομ?α
Ερευνητικ?? τομ?α?	αρχαιολογ?α
Ιδι?τητα	ανθρωπολ?γο? , αρχαιολ?γο? και προ?στορικ??
Διδακτορικ?? καθηγητ??	Vadim Masson
Ακαδημα?κ?? τ?τλο?	Διδ?κτωρ των Επιστημ?ν στην Ιστορ?α
δεδομ?να ( π   ?   σ   ?   ε )

Ο Β?κτωρ Σαριγιανν?δη? ? Σαρηγιανν?δη? ( Ви?ктор Ива?нович Сариани?ди , 23 Σεπτεμβρ?ου 1929 - 22 Δεκεμβρ?ου 2013 ) ?ταν ποντιακ?? καταγωγ?? ?λληνα? αρχαιολ?γο?. Γενν?θηκε το 1929 στην Τασκ?νδη του Ουζμπεκιστ?ν και π?θανε στι? 22 Δεκεμβρ?ου 2013 στη Μ?σχα . Κ?ρδισε τη διεθν? αναγν?ριση για το ανασκαφικ? του ?ργο στο Αφγανιστ?ν , ?που ανακ?λυψε την αρχα?α νεκρ?πολη και τον θησαυρ? του Τ?λια Τεπ? , και στο Τουρκμενιστ?ν .

Βιογραφ?α [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Γενν?θηκε στην Τασκ?νδη, στι? 23 Σεπτεμβρ?ου 1929. Γονε?? του ?ταν οι ποντιακ?? καταγωγ?? ^[1] ?λληνε? Ιω?ννη? και Αθην? Σαριγιανν?δη, οι οπο?οι ε?χαν μεταφερθε? απ? τη Γι?λτα στο Ουζμπεκιστ?ν ^[2] . Σπο?δασε στο Κρατικ? Πανεπιστ?μιο Κεντρικ?? Ασ?α? στην Τασκ?νδη, απ' ?που αποφο?τησε το 1952 εν? Το 1961 π?ρε το Master Αρχαιολογ?α? Εγγ?? και Μ?ση? Ανατολ?? απ? το Ινστιτο?το Αρχαιολογ?α? τη? Ρωσικ?? Ακαδημ?α? Επιστημ?ν στη Μ?σχα. Το 1975, με την εργασ?α του Το Αφγανιστ?ν στην Εποχ? του Χαλκο? και την Εποχ? του Σιδ?ρου, ανακηρ?χθηκε διδ?κτωρ τη? Ιστορικ?? Επιστ?μη? τη? Ρωσικ?? Ακαδημ?α? Επιστημ?ν ^[3] . Απ? το 1955 μ?χρι το τ?λο? τη? ζω?? του εργαζ?ταν στο Ινστιτο?το Αρχαιολογ?α? τη? Ρωσικ?? Ακαδημ?α? Επιστημ?ν. ^[4]

?γινε παγκοσμ?ω? γνωστ?? απ? τι? ανασκαφ?? του στον αρχαιολογικ? χ?ρο Τ?λια Τεπ? στο Αφγανιστ?ν , το 1978, στα πρ?θυρα τη? σοβιετικ?? εισβολ?? και του εμφυλ?ου πολ?μου που επακολο?θησε. Εκε? ανακ?λυψε νεκρ?πολη, σε τ?μβο που περιλ?μβανε ?ξι τ?φου? (π?ντε γυναικ?ν και εν?? ?νδρα), με εξαιρετικ? πλο?σια κοσμ?ματα (περ?που 20.000 χρυσ? αντικε?μενα), τα οπο?α χρονολογο?νται στον 1ο αι?να π.Χ. Τα ευρ?ματα αυτ? εκτ?θονταν στο αρχαιολογικ? μουσε?ο τη? Καμπο?λ μ?χρι το ξ?σπασμα του εμφυλ?ου και την κατ?ληψη τη? εξουσ?α? απ? του? Ταλιμπ?ν . Απ? τ?τε θεωρο?νταν οριστικ? χαμ?να, για να ξαναβρεθο?ν το 2003. Ο Σαριγιανν?δη? επ?ση? αν?σκαψε και ?λλε? αρχαιολογικ?? θ?σει? τη? Βακτριαν?? .

?λλη πολ? σημαντικ? του δραστηρι?τητα ?ταν η ανασκαφ? σειρ?? κυκλικ?ν οχυρωμ?νων θ?σεων, τη? εποχ?? του Χαλκο? , στην ?αση Ντασλ? (Dashli) του βορε?ου Αφγανιστ?ν, στα σ?νορα με το Τουρκμενιστ?ν. Εκε? βρ?κε στοιχε?α πολ? εκλεπτυσμ?νου πολιτισμο? ?πω? εκτ?σει? με αρδευ?μενα περιβ?λια και καλλι?ργειε? δημητριακ?ν δ?πλα σε καλ? διαρρυθμισμ?νε? π?λει?. Με τα ευρ?ματα αυτ? ο Σαριγιανν?δη? διαδραμ?τισε μ?γιστο ρ?λο στη διε?ρυνση των γν?σεων μα? για τον Πολιτισμ? του ?ξου . ^[4] Ο πολιτισμ?? αυτ?? αναπτ?χθηκε στην περιοχ? τη? αρχα?α? Μαργιαν?? (σημ. Τουρκμενιστ?ν), στην κοιλ?δα του ποταμ? ?ξου (σημ. Αμο? Ντ?ρια ) και εκε? ?που σ?μερα βρ?σκεται η ?ρημο? Καρακο?μ .

Ο ?διο? εχει αναφ?ρει σε συν?ντευξ? του πω?, αν και μ?χρι τ?τε πιστευ?ταν πω? η ?ρημο? Καρακο?μ ?ταν ακατο?κητη, ανακ?λυψε εκε? αυτ? που ο ?διο? αποκαλε? τον π?μπτο πολιτισμ? του κ?σμου (μετ? του? αρχα?ου? πολιτισμο?? τη? Κ?να?, τη? Ινδ?α? , τη? Αιγ?πτου και τη? Μεσοποταμ?α? ), φ?ρνοντα? στο φω? επτ? ναο?? και ?να εντυπωσιακ? αν?κτορο. Κατ? τον Σαριγιανν?δη, ο πολιτισμ?? τη? Κεντρικ?? Ασ?α? ?ταν μια μικρ? Μεσοποταμ?α. ^[1]

Με τι? ανασκαφ?? του στο Γκονο?ρ Τεπ? (Gonur Tepe), θ?ση τη? εποχ?? του Χαλκο? επ?ση? στο Τουρκμενιστ?ν, ?φερε στο φω? αν?κτορο και βωμο?? με ενδε?ξει? πυρολατρε?α? (προφαν?? σχετικ?? με τον Ζωροαστρισμ? ) κατ? την τ?λεση τη? οπο?α? γιν?ταν χρ?ση ναρκωτικ?? ουσ?α? κατασκευασμ?νη? απ? ?πιο , κ?νναβη και εφ?δρα . ^[4]

?χει χαρακτηριστε? ≪ποιητ?? τη? αρχαιολογ?α?≫ και αναδειχθε? σε ηρωικ? μορφ? για τον ποντιακ? Ελληνισμ?, καθ?? το ?ργο του ταυτ?στηκε με την πορε?α του Μεγ?λου Αλεξ?νδρου στα β?θη τη? Ανατολ?? ^[1] .

?λαβε την ελληνικ? υπηκο?τητα το 1997. ?χοντα? ?δη προβλ?ματα υγε?α? με τα π?δια του, αιτ?θηκε στο ελληνικ? Υπουργε?ο Πολιτισμο? τη σ?νταξη που τ?τε διν?ταν σε παλιννοστο?ντε? ?λληνε? επιστ?μονε?. Ωστ?σο η α?τησ? του δεν ?γινε δεκτ? και μ?νο μετ? απ? αρκετ? χρ?νια ο Σαριγιαν?δη? ?λαβε μικρ? οικονομικ? εν?σχυση, ?ψου? 192 ευρ? μηνια?ω?, με τη μορφ? σ?νταξη? Ο.Γ.Α. ^[5]

?ταν πατ?ρα? τρι?ν κοριτσι?ν ^[4] .

Τιμητικ?? διακρ?σει? [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Ο Β?κτωρ Σαριγιανν?δη? ?χει λ?βει τι? παρακ?τω τιμητικ?? διακρ?σει?: ^[3]

• Επ?τιμο μ?λο? τη? Ελληνικ?? Ανθρωπολογικ?? Εταιρ?α?
• Επ?τιμο μ?λο? τη? Αμερικανικ?? Εταιρ?α? Επιστημ?ν
• Ισ?τιμο μ?λο? τη? Ομοσπονδ?α? Δημοσιογρ?φων Ρωσ?α?
• Χρυσ?? Σταυρ?? του Τ?γματο? τη? Τιμ?? τη? Ελληνικ?? Δημοκρατ?α? (Ιανου?ριο? 2002)
• Αν?τατη Τιμητικ? Δι?κριση ≪Μαχτουμκουλ?≫ τη? Δημοκρατ?α? του Τουρκμενιστ?ν (2001)
• Πρεσβευτ?? Ελληνισμο? (1998)
• ?χει τιμηθε? απ? το Πανεπιστ?μιο Ιωανν?νων (2000). Επ?ση? ?λαβε δεκ?δε? ?λλε? τιμητικ?? διακρ?σει? απ? ελλαδικ? και ομογενειακ? σωματε?α και οργαν?σει?.

Συγγραφικ? ?ργο [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Ο Σαριγιανν?δη? συν?γραψε 20 βιβλ?α στα ρωσικ?, τα οπο?α ?χουν μεταφραστε? στα αγγλικ?, γερμανικ?, ιαπωνικ? και ελληνικ?. Π?νω απ? 200 ?ρθρα του ?χουν δημοσιευτε? σε ?γκυρα διεθν? επιστημονικ? περιοδικ? ^[6] μερικ? εκ των οπο?ων ε?ναι τα παρακ?τω:

• Βασιλικο? τ?φοι στη Βακτριαν? , Αφο? Κυριακ?δη Α.Ε., Θεσσαλον?κη, 1995, ISBN 978-960-343-324-8
• Margiana and Protozoroastrism , εκδ?σει? ΚΑΠΟΝ, Αθ?να, 1998, ISBN 960-7254-61-9
• Margush: Ancient Oriental Kingdom in the Old Delta of the Murgab River , Ashkhabat 2002
• Gonur depe ? City of Kings and Gods , Ashkhabat 2006
• Necropolis of Gonur , εκδ?σει? ΚΑΠΟΝ, Αθ?να, 2006, ISBN 978-960-7037-85-5
• Ζωροαστρισμ??: Η ν?α πατρ?δα τη? παλαι?? θρησκε?α?, Αφο? Κυριακ?δη Α.Ε., Θσσαλον?κη, 2008, ISBN 978-960-467-078-9

Παραπομπ?? [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Εξωτερικο? σ?νδεσμοι [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

• Ντοκιμαντ?ρ για τον Σαριγιανν?δη, στην ΕΤ3 , Youtube
• Black sands (trailer) . Ντοκιμαντ?ρ του Αναστ?ση Αγαθο? για τα ευρ?ματα του Σαρηγιανν?δη στην ?ρημο Καρακο?μ, Youtube. ( Αγγλικ? )
• Εφημερ?δα ?θνο? για τα ψηφιδωτ? 5000 ετ?ν ^{[ νεκρ?? σ?νδεσμο? ]}