| Proton
|
 2 i fynu, 1 i lawr
|
| Adeiledd y proton yn cynnwys cwarciau
|
| Nodweddion
|
|
Dosbarthiad
:
Baryon
Cyfansoddiad
: 2 i fynu, 1 i lawr
Teulu
: Fermion
Grwp
:
Cwarc
Rhyngweithiad
: Disgyrchedd, Electromagnetedd, Gwan, Cryf
Gwrthgronyn
: Antiproton
Damcaniaethiad
:
William Prout
(1815)
Darganfyddwyd
:
Ernest Rutherford
(1919)
Symbol(au)
: p, p+, N+
Mas
: 1.672621637(83)×10?27 kg
938.272013(23) MeV/c2 1.00727646677(10) u [1]
Hyd oes cymedrig
: >2.1×1029 blwyddyn (sefydlog)
Cerrynt Trydanol
: +1 e.
1.602176487(40) × 10
?19
C[1]
Radiws y cerrynt
: 0.875(7) fm
Moment y deupol trydanol
: <5.4×10
?24
e cm
Polareiddedd Trydanol
: 1.20(6)×10
?3
fm3
Moment Magnetig
: 2.792847351(28) μN
Polareiddiedd Magnetig
: 1.9(5)×10
?4
fm3
Sbin
: 1?2
Isosbin
: 1?2
Paredd
: +1
Cyddwysedig
: I(JP) = 1?2(1?2+)
|
Yn
Ffiseg
, mae
proton
yn
ronyn isatomig
gyda
gwefr drydanol
o un
uned sylfaenol
positif (1.602 × 10
?19
coulomb). Mae Proton yn cael ei ffeindio o fewm niwclysau atommau ac mae'n hefyd yn sefydlog ar ben ei hyn fel ion
hydrogen
H+. Cyfansoddwyd y proton can 3 gronyn isatomig yn cynnwys dau cwarc i fynu a un cwarc i lawr.
Ernest Rutherford
yw'r ffisegydd a darganfyddwyd y proton. Sylwodd Rutherford a'r nodweddion y proton yn 1918.
