George Washington
1. predsjednik Sjedinjenih Ameri?kih Dr?ava
Vrijeme na vlasti 30. april 1789 ? 4. mart 1797.
Nasljednik	John Adams
Vrhovni komandant Kontinentalne armije
Vrijeme na vlasti 19. juni 1775 ? 23. decembar 1783.
Nasljednik	Henry Knox
Rođenje	( 1732-02-22 ) 22. februar 1732. Popes Creek , Virgina , SAD
Smrt	14. decembar 1799 (1799-12-14) (67 godina) Mount Vernon , Virgina , SAD
Politi?ka stranka	-
Porodica
Supruga	Martha Dandridge Custis
Vjera	Deizam , Episkopalna crkva
Potpis

George Washington (22. februar 1732 ? 14. decembar 1799) bio je ameri?ki politi?ar i dr?avnik, prvi predsjednik Sjedinjenih Ameri?kih Dr?ava ( 1789 ? 1797 ), ^{[1] [2] [3]} vrhovni komandant Kontinentalne armije za vrijeme Ameri?kog rata za nezavisnost i jedan od O?eva osniva?a Sjedinjenih Ameri?kih Dr?ava . On je presjedavao konvencijom koja je izgradila trenutni Ustav Sjedinjenih Ameri?kih Dr?ava i za ?ivota je nazvan "otac nacije".

Zbog njegove sna?ne liderske sposobnosti, Washington je jednoglasno izabran za predsjednika u prva dva nacionalna izbora. On je nadgledao stvaranje jake, dobro finansirane nacionalne vlade koja je bila neutralna za vrijeme Francuskih revolucionarnih ratova , potisnuv?i Viski pobunu , osvojiv?i naklonost svih Amerikanaca. Za vrijeme njegovog mandata uspostavljeni su mnogi presedani, koji se i danas koriste, kao ?to su sistem kabineta , inauguralni govor i titula G. Predsjednik . Njegovim povla?enjem sa du?nosti nakon dva mandata uspostavljena je tradicija koja je bila neprekinuta do 1940. godine .

Rođen je u pokrajinskoj koloniji Virginiji . Njegova porodica je bila bogata i imala je planta?u duhana i robove koje je naslijedila, ali su njegovi pogledi na ropstvo evoluirali. U mladosti je postao vi?i britanski oficir kolonijalne policije u prvim fazama Francuskog i Indijanskog rata . Na Drugom Kontinentalnom kongresu 1775. godine Washington je izabran za zapovjednika glavne kontinentalne vojske u ameri?koj revoluciji. Washington je, kao komandant, protjerao Britance iz Bostona 1776. godine, ali je pora?en i zarobljen kasnije te godine, kada je izgubio New York. Nakon prelaska rijeke Delaware usred zime, porazio je Britance u dvije bitke i ponovo zauzeo New Jersey. Ova bitka je poznata kao bitka kod Trentona .

Njegova strategija je omogu?ila Kontinentalnim snagama da poraze dvije glavne britanske vojske u Saratogi 1777. godine i Yorktownu 1781. godine . Histori?ari hvale Washingtonov izbor generala, o?uvanje i komandu nad vojskom, koordinaciju sa Kongresom, sa dr?avnim guvernerima i njihovom policijom, za usmjeravanje pa?nje na zalihe, logistiku i obuku. U borbi je, međutim, Washington vi?e puta nadmudrio britanskog generala sa ve?om vojskom. Nakon pobjede 1783. godine, Washington je dao ostavku kao glavni zapovjednik, dokazuju?i svoje protivljenje diktaturi i njegovu predanost ameri?kom republikanizmu .

Washington je presjedavao Ustavnom Konvencijom 1787. godine, u kojoj je osmislio novi oblik savezne vlade za Sjedinjene Dr?ave. Nakon jednoglasnog izbora za predsjednika 1789. godine, radio je na tome da ujedini rivalske frakcije u novoj dr?avi. Podr?ao je program Aleksandra Hamiltona kako bi zadovoljio sve u?esnike, uspostavio je federalni i dr?avni nivo, uspostavio je stalno sjedi?te vlade, implementirao efikasan poreski sistem i stvorio nacionalnu banku. Kako bi izbjegao novi rat sa Velikom Britanijom, garantirao je deset godina mira i profitabilnu trgovinu potpisuju?i Jay sporazum 1795. godine, uprkos intenzivnom protivljenju Jeffersona. Iako je bio nestrana?ki politi?ar, nikada nije u?ao u Federalnu stranku , ali je u velikoj mjeri podr?avao njihovu politiku. Washingtonov opro?taj od politike je bio izraz republikansku vrline , upozoravaju?i ih na jednostra?je, regionalizam i u?e??e u stranim ratovima. Povukao se 1797. godine u svoj dom na planta?u u Mount Vernonu .

Dok je bio na vlasti, posebno se brinuo za o?uvanje slobode, smanjenje regionalnih napetosti i promociju duha ameri?kog nacionalizma. Nakon njegove smrti, pjevali su se hvalospjevi "prvi u ratu, prvi u miru, i prvi u srcima svojih zemljaka". Akademici i nau?nici ga dosljedno svrstavaju među tri najbolja predsjednika u ameri?koj historiji; upam?en je i prikazan na spomenicima, valuti i drugim posvetama do dana?njih dana.

Rani ?ivot [ uredi | uredi izvor ]

Ve? po samom svom porijeklu George Washington je bio dio privredne i kulturne elite dr?ave Vird?inije, koja je mahom bila sa?injena od posjednika planta?a i robovlasnika. Oba roditelja, Augustine Washington ( 1693 ? 1743 ) i Mary Ball ( 1708 ? 1789 ), bili su engleskog porijekla. Najprije je 1749 . bio uposlen kao geometar, i to između ostalog u dolini Shenandoah . Pedesetih godina 18. vijeka postaje nasljedstvom, ?enidbom i raznoraznim kupoprodajama zemlji?nih posjeda jedan od najbogatijih ljudi Vird?inije.

Rat sa Francuskom i "indijanski rat" [ uredi | uredi izvor ]

1754 . progla?en je brigadirom milicije dr?ave Vird?inije, kojom prilikom je izgradio jako mnogo utvrda na zapadnoj granici dr?ave i vodio pregovore sa Francuzima , koji su bili prodrli u dolinu rijeke Ohio . Napetosti iz ovih pregovora doveli su do rata od 1754 . do 1763 . godine između Francuske i indijanskih savezni?kih plemena protiv Britanaca ( engleski : French and Indian War ? u Evropi poznat kao Sedmogodi?nji rat ). Washington je prvo 1754 . u?estvovao u sukobu sa francuskim postrojbama u blizini dana?njeg Pittsburgha , gdje je porazio jednu francusku postrojbu, ali je kasnije zbog francuske premo?i bio okru?en u utvrdi "Fort Necessity" i bio prisiljen na kapitulaciju i bezuvjetno povla?enje.

Sljede?e godine je u?estvovao sa svojom milicijom kao pratnja tzv. Braddockove ekspedicije britanske vojske. Tokom bitke na Monongaheliji bila su pogođena sva tri konja na kojima je on jahao. U toj bici se pokazao izvrsnim zapovjednikom, jer je usprkos porazu uspio organizirati povla?enje snaga. Poslije toga organizira prvu regularnu ?etu u Vird?iniji koja u?estvuje u ratu, i postaje također i prvim zapovjednikom svih snaga u Dr?avama.

Kao zapovjednik uspje?no brani granice Vird?inije od Francuza, iako se pravi rat zapravo odvija u susjednim provincijama. 1758 . godine odigrao je klju?nu ulogu prilikom zauzimanja strate?ki va?ne utvrde Fort Duquesne (dana?nji Pittsburgh ). 1759 . godine napu?ta mjesto zapovjednika pukovnije i postaje zastupnik u predstavni?kom domu Vird?inije.

Između ratova [ uredi | uredi izvor ]

Jo? tokom rata George Washington se 1757 . godine o?enio sa Marthom Dandridge Custis, bogatom udovicom Daniela Parke Custisa, i pre?ao ?ivjeti na planta?i Mount Vernon. Kao zastupnik Vird?inije se istakao na prvom Kontinentalnom kongresu u Philadelphiji 5. septembra 1774 . godine, na kojemu su razmatrane zajedni?ke mjere protiv britanske kolonijalne politike, a na drugom Kongresu 10. maja 1775 . godine je postavljen za vrhovnog zapovjednika, jer je smatran najpovoljnijom li?nosti koja bi mogla povezati ju?ne i sjeverne ameri?ke kolonije.

Ameri?ki rat za nezavisnost [ uredi | uredi izvor ]

George Washington je zapovjedni?tvo nad Kontinentalnom vojskom preuzeo 3. jula 1775 . godine poslije sukoba sa Britancima kod Banker Hilla . Nakon ?to je uspje?no istjerao Britance iz Bostona , izgubio je bitku kod Long Islanda 1776 . godine i povukao se sa vojskom prema Valley Forge izvan uticaja Britanaca, kako bi se ponovno organizirao i odmorio snage.

25. decembra 1776 . godine Washington je uspje?no pre?ao rijeku Delaware River i nanio poraz Britancima kod Trentona , New Jersey , a nakon toga i 3. januara 1777 . godine kod Prestona , ?ime je uspio ponovno podignuti naru?eni moral kod vojnika Kontinentalne vojske.

Washington je zapovijedao trupama tokom revolucije i vezao britanske snage za centar zemlje, dok su general Gates i zapovjednik milicije Benedict Arnold izvojevali pobjedu protiv Britanaca u najzna?ajnijoj bici kod Saratoge 17. oktobra 1777 . godine, nakon ?ega je i Francuska priznala Sjedinjene Ameri?ke Dr?ave, a malo kasnije i ?panija i Holandija .

Uz pomo? Francuza pod zapovjedni?tvom markiza de Lafayette 19. oktobra 1781 . je pobijedio Britance pod vođstvom generala Cornwallisa u bici kod Yorktowna , ?to je ujedno i ozna?ilo i kraj rata. Tako je Britanija 30. novembra 1782 . godine potpisala primirje, a 3. septembra 1783 . godine i mir u Versaillesu i priznala nezavisnost Sjedinjenih Ameri?kih Dr?ava.

Predsjednik [ uredi | uredi izvor ]

Nakon rata ( 1787 . godine) vrlo aktivno u?estvuje u radu Kongresa i kao predsjednik Konvencije ujedinjenja mnogo doprinosi u stvaranju prvog ustava Sjedinjenih Ameri?kih Dr?ava. Kongres ga je zatim 4. februara 1789 . godine imenovao za prvog predsjednika Sjedinjenih Ameri?kih Dra?ava , a zatim ponovno i 1792 . godine. On je jedini predsjednik koji je do sada jednoglasno izglasan za predsjednika.

Washington je prvi sastanak predsjedni?kog kabineta odr?ao 25. februara 1793 . godine. Te?io je da se uklone razlike i nesloge između sjevernih i ju?nih dr?ava SAD-a, a u vanjskoj politici zauzeo je neutralan stav prema francuskim revolucionarnim ratovima, ?to je stvorilo veliku opoziciju prema njegovoj politici u SAD i on se zbog toga odbio kandidirati po tre?i put za predsjednika SAD-a 1796 . godine. Osim toga, 1791 . godine je uveo porez na potro?nju whiskeya . Ovaj porez je nai?ao na velike proteste, posebno u grani?nim podru?jima, pa je tako u julu 1794 . godine u Allegheny County , Pennsylvanija , izbila u historiji poznata tzv. " Whiskey revolucija ". Vrlo nepopularni tzv. Jay ugovor , po kojem je izbjegnut ponovni rat sa Velikom Britanijom, je također ozna?io period njegovog predsjednikovanja, nakon ?ega je on prvi put javno kritiziran da je Britancima u?inio velike ustupke.

Poslije svog predsjedni?kog mandata 1797 . godine Washington se povla?i iz politi?kog ?ivota. Sljede?e godine ga je tada?nji predsjednik John Adams , zbog mogu?e opasnosti novog rata protiv Britanaca, postavio za vrhovnog zapovjednika sa ?inom generala na ?elo vojske u svrhu zastra?ivanja Britanaca, pri ?emu je njegova uloga bila samo formalna.

Reference [ uredi | uredi izvor ]

Vanjski linkovi [ uredi | uredi izvor ]

Wikicitati imaju citate vezane za: George Washington

Commons ima datoteke na temu: George Washington

• First Inaugural Address (en)
• Second Inaugural Address (en)
• Farewell Address (en)
• Learning about George Washington (en)