Электрацягн?к
? разнав?днасць неа?таномнага
маторвагоннага рухомага састава
, як? атрымл?вае энерг?ю ад знешняй
кантактнай сетк?
з дапамогай
токапрыёмн?ка?
.
Электрацягн?к? шырока выкарысто?ваюцца ?
чыгуначным
прыгарадным ? бл?жн?м м?жгародн?м злучэнн?
, радзей ? як гарадск? цягн?к. У адрозненне ад ?ншых тыпа? цягарухомага саставу, яны здольныя хутка разганяцца ? тармаз?ць на каротк?х перагонах пам?ж станцыям?, адносна малашумныя ? не забруджваюць навакольнае асяроддзе, што вельм? важна ? густанаселеных раёнах. Таксама электрацягн?к? прымяняюцца ? высакахуткасным пасажырск?м злучэнн?.
Акрамя чыгунк?, электрацягн?к? выкарысто?ваюцца ?
метрапал?тэне
, а таксама на
манарэйкавым
транспарце
.
Электрацягн?к фармуецца з
маторных
(выконваючых функцыю цяг?) ?
прычапных
вагона?
. Прычапныя вагоны могуць утрымл?ваць абсталяванне, выконваючае дапаможныя функцы? ? напрыклад,
кампрэсары
(атрыманне
сц?снутага паветра
для
тармазной с?стэмы
, уздыму
токапрыёмн?ка?
, адчынення-зачынення дзвярэй, пне?макантактара? ? ?ншых с?стэм),
акумулятарныя батарэ?
, пера?тваральн?к? напружання ? г. д. Вагоны электрацягн?ка з
каб?нам? к?равання
называюцца
гала?ным?
. Пасажыры могуць размяшчацца ва ?с?х вагонах электрацягн?ка.
М?н?мальная саста?ная адз?нка камплектавання, якая ?трымл?вае ?весь комплекс абсталявання, называецца секцыяй.
У некаторых электрацягн?ках кожны вагон мае каб?ну к?равання ц? закрыты рэзерваваны пульт к?равання ? салоне ? можа быць выкарыстаны як гала?ны ? напрыклад, мног?я айчынныя электрацягн?к? метрапал?тэну, пачынаючы з
А
? канчаючы
Еж-3
, фармавал?ся тольк? з гала?ных вагона? з каб?нам? к?равання, большасць як?х выкарысто?валася ? якасц? прамежкавых.
Аднак ?снуюць электрацягн?к?, у як?х гала?ны вагон не прызначаны для перавозк?
пасажыра?
, фактычна так? вагон можна было б л?чыць
электравозам
, кал? б не канструкты?ная ?вязка з прамежкавым? вагонам? ? друг?м гала?ным вагонам (ц? хваставым вагонам з каб?най к?равання) электрацягн?ка.
Механ?чная частка вагона змяшчае куза?,
каляск?
,
ударна
-
цягавыя
прыборы ? тармазное абсталяванне. У адрозненне ад электравозных,
цягавыя электрарухав?к?
выкананы самавентылюемым? ? гэта значыць, ?х астуджэнне забяспечваецца вентылятарам?, што знаходзяцца непасрэдна на вос? электрарухав?ка, у той час як на
электравозах
выкарысто?ваюцца асобныя матор-вентылятары.
Уваход пасажыра? ажыцця?ляецца праз дзвярныя праёмы па баках. Большасць сучасных электрацягн?ко? маюць а?таматычныя дзверы, к?раванне як?м? ажыцця?ляецца з пульта машын?ста, самыя старыя электрацягн?к? ? цягн?к? вузкакалейных л?н?й могуць мець ручныя дзверы. Дзверы паводле канструкцы? могуць быць рассо?ным?, прыслонна-ссо?ным? ц? паваротным? ? прыводзяцца ? дзеянне пне?матычным ц? электрычным прывадам.
Электрацягн?к? атрымл?ваюць энерг?ю ад кантактнага проваду ц? кантактнай рэйк? з дапамогай токапрыёмн?ка?. Токапрыёмн?к? могуць размяшчацца як на маторных, так ? на прычапных вагонах, у апошн?м выпадку с?лкаванне перадаецца ? маторны вагон праз м?жвагонныя электрычныя кабел?. Найбольш распа?сюджаным в?дам токаз’ёму з’я?ляецца верхн? токаз’ём з падвешанага над чыгуначнай л?н?яй электрычнага кабелю.
У
СССР
першыя электрацягн?к? пачал? эксплуатавацца ?
1926
годзе на л?н??
Баку ? Сабунчы ? Сураханы
(пастаянны ток, напружанне 1200 В).
26 жн??ня
1929
пача?ся рух электрацягн?ко?
серы?
С
на л?н??
Масква
?
Мыц?шчы
(пастаянны ток, напружанне 1500 В). З 1937 па 1958 гг. савецк?я электрацягн?к? серы?
С
працавал? як на напружанн? 1500 В, так ? на 3000 В, пераключэнне электраабсталявання на ?ншае напружанне праходз?ла на станцыях стыкавання. У 1950-х гг. амаль усе электрацягн?к? пастаяннага току
серы?
С
з напружання 1500 В был? пераведзены на напружанне 3000 В. Электрацягн?к? ? асно?ным складал?ся з трох вагона? ? двух гала?ных прычапных ? аднаго маторнага прамежкавага, частка цягн?ко? складалася з двух (маторнага ? прычапнога) вагона?. Цягн?к? магл? эксплуатавацца па
с?стэме мног?х адз?нак
, зб?раючыся ? шасц?вагонныя ? дзевяц?вагонныя саставы. Дзверы гэтых цягн?ко? адчынял?ся ?ручную ? мел? ? большасц? сваёй выхад на н?зк?я платформы, а некаторая частка ? тольк? на высок?я. Пазней была выпушчана даследчая партыя электрацягн?ко?
СН
, у як?х упершыню был? прыменены а?таматычныя вонкавыя дзверы.
У далейшым у СССР усе электрацягн?к? выпуска?
Рыжск? вагонабуда?н?чы завод
у супрацо?н?цтве з
Рыжск?м электрамашынабуда?н?чым
?
Кал?н?нск?м вагонабуда?н?чым
заводам? (усе цягн?к? серы? ЭР). Яны пачал? выпускацца з канца 1950-х гадо? замест электрацягн?ко? серы? С. Выпуск пача?ся з
ЭР1
?
ЭР2
на 3000 В пастаяннага току, а крыху пазней ? ЭР7 ? ЭР9 для пераменнага току
25 000 кВ
, як? тады пача? укараняцца.
У 1990-х гадах пасля распаду СССР вытворчасць электрацягн?ко? была перададзена на Дзем?ха?ск? ? Таржокск? заводы. У Дзем?хава бы? пачаты выпуск электрацягн?ко? серы? ЭД: пастаяннага току сямейства
ЭД2Т
/
ЭД4
? пераменнага току ЭД9 з мадыф?кацыям? розных ?ндэкса?, гэта был? мадыф?кацы? ЭР2Т ? ЭР9Т з крыху падо?жаным? вагонам? ? тамбурам?, новай формай лабавой частк?. У Таржку пачаты выпуск цягн?ко? ЭТ, асно?ным? мадэлям? стал?
ЭТ2
?
ЭТ2М
, канструкты?на заснаваныя на
ЭР2Т
.
З 2007 года на Таржокск?м заводзе выпускаецца чатырохвагонны дызель-электрацягн?к ДТ1. На неэлектрыф?каваных участках цягавыя электрарухав?к? с?лкуюцца ад дзвюх дызель-генератарных установак, на ?частках, электрыф?каваных на пастаянным напружанн? 3 кВ, атрымл?ваюць с?лкаванне ад кантактнага проваду. Дызель-генератары размяшчаюцца пад кузавам гала?ных вагона?, на маторным вагоне (з токапрыёмн?кам) устано?лены каляск? з цягавым? электрарухав?кам?, адз?н з вагона? ? прычапны.
З часо? першага к?насеанса брато? Люм’ер ? па сённяшн? дзень зняты ? пэ?ным ракурсе цягн?к, як? рухаецца ? кадры, застаецца дастаткова выразным ? распа?сюджаным элементам к?но.