З В?к?педы?, свабоднай энцыклапеды?
Суд
?
дзяржа?ны
орган з
суддзям?
, як? ажыцця?ляе
правасуддзе
? форме разгляду ? дазволы крым?нальных, адм?н?страцыйных, грамадзянск?х ? ?ншых
катэгорый
спра? ва ?стано?леным законам працэсуальнаму парадку канкрэтнай дзяржавы. Правасуддзе ажыцця?ляецца
суддзёй
з мэтай прымянення мер
дзяржа?нага
прымусу да асоб, як? парушыл? ?сталяваны
правапарадак
.
Суд ? адна з найстаражытнейшых форм улады.
- Царко?ны суд ? у прыватнасц? дзейнасць суда асвятляецца ? Святым П?санн? (
Б?бл??
), разглядаецца ? канс?сторы?
б?скупа
, як?я судзяць
паводле Закона Божага
адносна Святога П?сання (Б?бл??), па царко?ным канонам (Кодэкс Канона?). Л?чыцца найвышэйшы Духо?ны Суд ? Суд Госпада Бога.
- Свецк? суд ? суд судз?ць (група суддзя?), то ёсць,
выказвае сваё меркаванне
адносна тых ц? ?ншых учынка? людзей, адносна Кодэкса (Грамадзянскага, Крым?нальнага, Жыллёвага ? ?нш.). Як? ажыцця?ляе правасуддзе ? вынос?ць рашэнне ? судовых справах па Працэсуальнаму Кодэксу нацыянальнай дзяржавы.
- Без па?намоцтва?, пераноснае значэнне ≪суддзя≫ (
алегорыя
) ? пра
?ндыв?да
? соцыуме, як? мае суб’екты?нае меркаванне адносна чаго-небудзь ? каго-небудзь.
- ≪Трацейск? суд≫ ? як?я маюць у некаторай ступен? падобныя функцы? ? назвы, па сутнасц? таксама не я?ляюцца судам?.
- ≪Надзвычайны суд≫ ? строга кажучы, не я?ляецца судом, ствараецца ? выпадку экстраардынарных с?туацый ? дзяржа?нага перавароту, вайны, рэвалюцы?, надзвычайнага станов?шча ? г.д. Дзейнасць надзвычайных судо? нос?ць карны характар (напрыклад Суд
НКУС
≪пасяджэння тройк?≫) ??? не рэгламентаваны
працэсуальным правам
, без
адваката
? без прамых доказа? в?ны (без сведка?), справы разглядаюцца ? закрытых пасяджэннях (без журнал?ста? ? без сваяко?), рашэнн? не падлягаюць абскарджанню (у Апеляцыйны суд ? г.д.).
- ≪Заказны суд≫ ? марыянеткавае, дзейн?чаюць па загадзе адных пал?тычных л?дара? супраць ?ншых пал?тычных л?дара? у апаз?цы?, б?знесмена? супраць канкурэнта?, адной нацыянальнай або рэл?г?йнай групы для дыскрым?нацы? ?ншых, ? г.д.
- Суд Л?нча
;
- ≪Асабл?вы суд≫;
- Самасуд ? г.д.
- Дзяржа?ныя суд (публ?чны суд) ≪канстытуцыйны≫;
- агульны (1-й ?нстанцы?, 2-й ?нстанцы? ≪апеляцыйны≫, 3-й ?нстанцы? ≪касацыйны≫);
- ваенны (трыбунал, суд гонару, палявы суд);
- спецыял?заваны (≪
гаспадарчы
≫, ≪арб?тражны≫, ≪адм?н?страцыйны≫);
- народны (недзяржа?ны) або ≪прыватны суд≫ (прысяжных, народных засядацеля?, трацейск? суд, таварыск? суд).
У некаторых кра?нах ?снуюць таксама рэл?г?йныя суды (напрыклад
мусульманск?
суд ≪шарыяту≫), суды на аснове звычая?.
Ад судо? агульнай
юрысдыкцы?
адрозн?ваюць спецыял?заваныя суды, як?я разглядаюць адмысловыя катэгоры? спра?: мытныя, падатковыя, па працо?ных спрэчках, ювенальнай юстыцы? ? ?нш.
Адмысловая разнав?днасць судо? ? канстытуцыйныя суды, гало?най функцыяй як?х я?ляецца канстытуцыйны кантроль, адносна Канстытуцы?. У некаторых кра?нах канстытуцыйны суд л?чыцца асабл?вым органам кантролю ? не ?ваходз?ць у судовую с?стэму. А да прыкладу, асно?ны закон (Канстытуцыя) ? дзяржаве
?зра?ль
адсутн?чае, хоць
правапарадак
паспяхова ажыцця?ляецца згодна з ?зра?льск?х Кодэкса? ? пастановы Раб?ната (а?тарытэта наста?н?ка?
?уда?зму
).