Па?лу Фрэйрэ
(
парт.
:
Paulo Freire
,
19 верасня
1921
(
1921-09-19
)
[1]
[2]
[…]
,
Рэс?ф?
?
2 мая
1997
(
1997-05-02
)
[1]
[2]
[…]
,
Сан-Па?лу
) ? браз?льск?
пс?холаг
-
педагог
, тэарэтык
педагог?к?
. У сваёй ф?ласоф?? педагог?к? ён аб’ядна?
клас?чныя падыходы Платона
, сучасную
маркс?сцкую
крытыку ? тэорыю барацьбы з
калан?ял?змам
[4]
.
Ураджэнец сям’? сярэдняга дастатку з
Рэс?ф?
(штат
Пернамбуку
), Фрэйрэ спазна? голад ? галечу ? гады
эканам?чнага крыз?су 1930-х
, кал? цяжкае эканам?чнае станов?шча не дазваляла яму атрымаць па?нацэнную адукацыю. У
1931
годзе сям’я перабралася ?
Жабоатан-дус-Гуарарап?с
.
У
1943
годзе Фрэйрэ паступ?? ва Ун?верс?тэт Рэс?ф?. Хоць ён вучы?ся на юрыста, але шмат часу надава? вывучэнню
ф?ласоф??
(асабл?ва
фенаменалог??
) ? пс?халог?? мовы. Пасля выпуску ён вырашы? не працаваць па спецыяльнасц?, а ста? наста?н?кам
партугальскай мовы
? сярэдняй школе. У
1944
годзе ажан??ся з Эльзай Май? Костка дэ Ал?вейра, з якой разам працава? у школе ? выхава? пецярых дзяцей.
У
1946
годзе Фрэйрэ бы? прызначаны дырэктарам аддзела адукацы? ? культуры сацыяльнай службы штата Пернамбуку.
Свае ?дэ? аб ф?ласоф?? адукацы? ён выказа? у доктарскай дысертацы?, абароненай ва Ун?верс?тэце Рэс?ф? ?
1959
годзе. Там жа ён выклада? г?сторыю ? ф?ласоф?ю педагог?к?. У
1961
г. Фрэйрэ бы? прызначаны дырэктарам Дэпартамента культурнага разв?цця ва Ун?верс?тэце Рэс?ф?.
У
1962
годзе ён атрымл?вае магчымасць прымян?ць сваю тэорыю на практыцы ? навучае 300 неп?сьменных работн?ка? цукровых плантацый чытаць ? п?саць за 45 дзён. Пасля гэтага браз?льск? ?рад
левацэнтрысцкага
прэз?дэнта
Жуана Гуларта
?хваляе стварэнне тысяч падобных культурных гуртко? па ?сёй кра?не.
У
1964
годзе, пасля правага ваеннага перавароту,
дыктатура
забараняе ?х дзейнасць. Фрэйрэ, будучы
хрысц?янск?м сацыял?стам
, с?мпатызава?
Куб?нскай рэвалюцы?
?
левым
рухам у кра?не, бы? арыштаваны ? заключаны ? турму як ≪здрадн?к≫, дзе знаходз??ся 70 дзён. Пасля выгнання ? кароткачасовага знаходжання ?
Бал?в??
, Фрэйрэ 5 гадо? працуе ?
Чыл?
на мясцовы хрысц?янска-дэмакратычны ?рад ?
ХСА
пры
ААН
, у тым л?ку ? чыл?йск?м ?нстытуце аграрных рэформа? над праграмай адукацы? дарослых.
У
1967
годзе Фрэйрэ публ?куе сваю першую кн?гу ≪Адукацыя як практыка вол?≫. Яго самая вядомая кн?га ≪
Педагог?ка прыгнечаных
≫ упершыню апубл?каваная ?
Партугал??
?
1968
годзе. У
1970
годзе кн?га была перакладзеная на ?спанскую ? англ?йскую мовы. У самой Браз?л?? кн?га была выдадзена тольк? ?
1974
годзе ва ?мовах паслаблення а?тарытарнага рэжыму.
Правё?шы год у
Кембрыджы
(штат
Масачусэтс
), дзе ён выклада? у педагаг?чнай школе
Гарвардскага ?н?верс?тэта
, Фрэйрэ перабра?ся ?
Жэневу
(
Швейцарыя
), дзе бы? спецыяльным саветн?кам
Сусветнага савета цэрква?
у пытаннях адукацы?. Акрамя таго, ён кансультава? левыя рух?, як?я прыйшл? да ?лады ? былых партугальск?х калон?ях (у тым л?ку ?
Мазамб?ку
?
Гв?не?-Б?сау
), у гал?не стварэння адукацыйных с?стэм ? барацьбы з неп?сьменнасцю.
На радз?му Фрэйрэ змог вярнуцца тольк? ?
1980
годзе. Фрэйрэ ?ступ?? у
Партыю працо?ных
? адказва? за партыйную праграму л?кв?дацы? неп?сьменнасц? сярод дарослага насельн?цтва
Сан-Па?лу
з 1980 па 1986 год. Кал? ПП перамагла на мун?цыпальных выбарах
1988
года, Фрэйрэ бы? прызначаны сакратаром па адукацы? штата Сан-Па?лу.
Па?лу Фрэйрэ працава? у гал?не народнай адукацы? ? займа?ся ф?ласоф?яй адукацы?, што дазвол?ла аб’яднаць не тольк? клас?чныя падыходы Платона, але ? сучасную маркс?сцкую крытыку ? тэорыю барацьбы з калан?ял?змам. ≪Педагог?ку прыгнечаных≫ можна разглядаць як разв?ццё або адказ на кн?гу
Франца Фанона
≪Праклятыя заклеймённыя≫, у якой падкрэсл?ваецца неабходнасць забеспячэння карэннага насельн?цтва такой адукацыяй, якая будзе з’я?ляцца адначасова сучаснай (замест традыцыйнай, патрыярхальнай) ? антыкалан?яльнай (а не проста асалодаю культуры калан?затара?).
Сярод прадста?н?ко? розных ф?ласофск?х паз?цый, як?я па?плывал? на яго светапогляд, ён называ? наступныя ?мёны: ≪
Сартр
?
Мунье
,
Эрых Фром
?
Лу? Альтюсе
,
Артэга-?-Гасэт
?
Мао
,
Марц?н Лютэр К?нг
?
Чэ Гевара
,
Унамуна
?
Маркузэ
≫.
| |
---|
Сло?н?к? ? энцыклапеды?
| |
---|
Генеалог?я ? некрапал?стыка
| |
---|
|