Караль Фларыян Карыцк? ( 3 л?стапада 1702 , маёнт. Дз?трык?  ? 10 снежня 1789 , Рым ) ? буйны дезяч катал?цкага касцёла ? Ордэна езу?та? , п?сьменн?к, педагог.

Б?яграф?я [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

Навучанне ? пачатак педагаг?чнай дзейнасц? [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

Нарадз??ся ? шляхецкай сям’?. Сын Аляксандра и Тэрэсы, брат М?хала Карыцкага . 29 чэрвеня 1717  г. у В?льн? ?ступ?? у Таварыства ?суса . Прайшо?шы двухгадовае выпрабванне ? нав?цыяце , пад к?ра?н?цтвам прафесара Багуслава Г?зберта авалодва? педагаг?чным майстэрствам у наста?н?цкай сем?нары?, якая працавала ? Слуцк?м езу?цк?м калег?уме. У 1720?1723 гг. вывуча? ф?ласоф?ю ? Полацк?м езу?цк?м калег?уме , пасля чаго выклада? граматыку ? паэтыку ? езу?цк?х навучальных установах В?льн? ? Варшавы . З 1726 па 1730  гг. праходз?? курс тэалог?? ? Варшаве, дзе ? 1729  г. бы? высвечаны на ксяндза ^[2] .

Варша?ска-в?ленск? перыяд [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

?мкнучыся да адраджэння мастацтва красамо?ства, К. Ф. Карыцк? пача? у Варшаве выкладаць рыторыку (1730?1732). Польск? г?сторык Ян Альбертрандз? назва? яго ≪першым майстрам навук ? густу ? езу?цкай л?таратуры на Л?тве≫ ( польск. : ?pierwszym mistrzem nauk i gustu w literaturze jezuickiej na Litwie” ) ^[2] . У 1732 г. атрыма? у В?ленскай акадэм?? ступень маг?стра ф?ласоф?? ? вольных навук, ро?ную доктарскай ступен?, ? пасаду прафесара этык? (1732?1733) ^[2] . Выклада? рыторыку кл?рыкам-езу?там у наста?н?цкай сем?нары? (1733?1735) ? бы? прэфектам школ (1735?1736) у Слуцку. Некаторы час працава? прыдворным прапаведн?кам Радз?в?ла? . Прафесар ф?ласоф?? ? В?ленскай акадэм?? (1736?1739), Пасля пераезду ? Варшаву ? прафесар тэалог?? ? к?ра?н?к маральных дыскус?й (1739?1744), прапаведн?к ? прэфект б?бл?ятэк? (1744?1746) у мясцовым калег?уме ^[3] .

Кар’ера ? Таварыстве ?суса [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

У 1746  г. пераведзены ? Рым на пасаду польскага пен?тэнцыярыя ? баз?л?цы Св. Пятра , якую займа? на працягу 9 гадо? (1746?1755). Кал? ? 1755  г. пачалося стварэнне асобнай Польскай ас?стэнцы? Таварыства ?суса (А. ? буйнейшая арган?зацыйная адз?нка Ордэна езу?та? ; да 1756 г. тэрыторыя Рэчы Паспал?тай аднос?лася да Нямецкай ас?стэнцы? ^[4] ), бы? прызначаны сакратаром Тамаша Дун?на, першага Польскага ас?стэнта ? Рыме (1755?1758). У 1758 г. удзельн?ча? у Х?Х генеральнай кангрэгацы? Таварыства ?суса, на як?м бы? абраны новы галава ордэна ? Ларэнца Рычы ^[3] .

Пасля таго, як у 1758 г. з Л?то?скай прав?нцы? была вылучана асобная Мазавецкая прав?нцыя, К. Ф. Карыцк? бы? прызначаны спачатку Мазавецк?м в?цэ-прав?нцыялам (1758?1759), а потым ? прав?нцыялам (1759?1763). З 1763 па 1765  гг. ? рэктар Нясв?жскага езу?цкага калег?ума . У 1765 г. вярну?ся ? Рым, дзе заня? пасаду ас?стэнта (1765?1773) Ларэнца Рычы, генерала ордэна.

Паезу?цк? перыяд жыцця [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

Пасля апубл?кавання папам Кл?ментам XIV брэвэ Dominus ac Redemptor ? скасавання Таварыства ?суса ( 1773 ) К. Ф. Карыцк? разам з генералам апальнага ордэна ? ?ншым? ас?стэнтам? за супрацьдзеянне папскай вол? бы? зняволены ? замку Св. М?хала Анёла ? Рыме. Вызвалены ? лютым 1776  г., жы? на папск?м панс?ёне ? былым езу?цк?м Доме прафеса? у Рыме ^{[2] [3]} .

Апошн?я гады правё? у Рыме на пенс?ёне папы. Падтрымл?ва? сувяз? з езу?там? ? Рас?йскай ?мперы? , пераконва? ?х у законнасц? ?снавання ордэна. Выступа? супраць падпарадкавання езу?та? б?скупу С. Богуш-Сестранцэв?чу , заахвочва? ?х да стварэнне уласнай адм?н?страцыйнай арган?зацы? ^{[2] [5]} .

Творчасць [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

А?тар драматычнай пастано?к? для школьнага тэатра ? Rhetor Mediolanensis D. Augustinus in scenam inductus a rhetoribus Regii Coll. Varsaviensis SJ, Anno 1732 ? Dramat II, 1, nr 497 . Апубл?кава? шмат панег?рыка? у Auriflamma in Aurelii flamma enitescens, sub vexillo coronati Leopardi Nomini… Petri Kczewski, Palatinidae Mariaeburgensis… in Atheneo Regio Varsaviensi, 1727 . Пасля смерц? ?гнац?я Улодка выда? яго працу O naukach wyzwolonych ( 1780 ).

У б?бл?ятэцы Духо?най сем?нары? ? Кельцы у рукап?сах захо?ваецца некальк? тэалаг?чных трактата?, як?я адносяцца да часу яго выкладання ? Варшаве (1739?1744). У Гало?ным арх?ве старажытных акта? у Варшаве (AGAD) захавалася частка яго л?ставання з Радз?в?лам? ад 1758?1769 гг. Асаб?стыя л?сты К. Ф. Карыцкага ? Полацк да Стан?слава Чарнев?ча захо?ваюцца ? Рымск?м арх?ве Таварыства ?суса(ARSI) i Арх?ве Таварыства ?суса ? Кракаве (ATJKr) ^[6] .

Зноск?

Л?таратура [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

• Мараш Я. Н.  Ватикан и католическая церковь в Белоруссии. ― Мн., 1971.
• Паздняко?, В. Карыцк? Кароль Фларыян / В. Паздняко? // Электронная энцыклапедыя ≪Вял?кае княства Л?то?скае≫
• Судник С. Л?дск?я юб?ляры 2002 года // Л?дск? летап?сец. ? № 4. ? 2002.
• Энцыклапедыя г?сторы? Беларус? . У 6 т. Т. 4: Кадэты ? Ляшчэня / Рэдкал.: Г. П. Пашко? (гало?ны рэд.) ? ?нш.; Маст. Э. Э. Жакев?ч. ? Мн.  : БелЭн , 1997. ? 432 с. ? 10 000 экз.  ? ISBN 985-11-0041-2 . ― С. 132.
• Encyklopedia wiedzy o jezuitach na ziemiach Polski i Litwy 1564?1995 / oprac. L. Grzebie?   (польск.)  ( бел. . ? Krakow : Wyd-wo WAM, 1996. ? 882 s
• Krolikowska, A. Profesorowie jezuickich seminariow nauczycielskich od XVI do XVIII wieku. Słownik biograficzny. / A.Krolikowska. ? Krakow: Wydawnictwo Naukowe Akademii Ignatianum w Krakowie ? Wydawnictwo WAM, 2017. ? 188 s.