Фэрдынанд Нойрайтэр

Фэрдынанд Нойрайтэр
	Фэрдынанд Нойрайтэр
Дата нараджэньня	15 жн??ня 1928
Месца нараджэньня	Рыга , Латв?йская Рэспубл?ка [d] ;
Дата сьмерц?	31 сьнежня 2007 (79 гадо?)
Месца сьмерц?	Зальцбург , А?стрыя ;
Занятак	слав?ст , кашуб?ст , перакладн?к , мовазнавец , г?сторык л?таратуры
Навуковая сфэра	мовазна?ства , г?сторыя л?таратуры [d] ? Kashubian literature [d]
Узнагароды

Фэрдынанд Нойрайтэр ( па-нямецку : Ferdinand Neureiter ; 15 чэрвеня 1928 , Рыга ? 31 сьнежня 2007 , Зальцбург ) ? а?стрыйск? мовазнавец, перакладчык ? г?сторык кашубскай л?таратуры.

Б?яграф?я [ рэдагаваць | рэдагаваць крын?цу ]

З 1937 году жы? у А?стры? . У 1946 годзе скончы? клясычную г?мназ?ю. Вывуча? ангельскую ? раманск?я мовы, а з канца 1950?х ? польскую, беларускую, укра?нскую, акты?на ц?кав??ся кашубскай культурнай спадчынай. З 1959 па 1969 гг. выклада? ≪Культуру менш значных народа? Э?ропы≫ у Зальцбурск?м народным вячэрн?м ун?вэрсытэце, як? ?ключа? у тым л?ку курс г?сторы? беларускай л?таратуры. У 1978 г. апубл?кава? па?нямецку ≪Г?сторыю кашубскай л?таратуры≫ (у 1982 г. выйшла па?польску).

Бы?шы на Беласточчыне ? пачатку 80?х, пазнаём??ся з Сакратам Янов?чам . У л?стападзе 1981 г. беластоцк? тыднёв?к ≪ Н?ва ≫ надрукава? ?нтэрв?ю з Ф. Нойрайтэрам Сакрата Янов?ча. Пазьней а?стрыйск? навуковец наведа? Беларускую б?бл?ятэку ? Лёндане . Выда? дапаможн?к для нямецкамо?ных студэнта? ≪Беларуская анталёг?я: Хрэстаматыя па беларускай л?таратуры (зь нямецк?м? перакладам?)≫ (Мюнхэн, 1983), як? ?ключы? творы сарака беларуск?х п?сьменьн?ка? Х?Х?ХХ стагодзьдзя?. У дапаможн?ку беларуская л?таратура была пададзеная ? яе цэласьц?, без падзелу на савецкую ? несавецкую (был? ?ключаныя, напрыклад, творы Алеся Гаруна , Каз?мера Сваяка , Натальл? Арсеньневай , Ларысы Ген?юш , Алеся Барскага , Сакрата Янов?ча). Усяго ? анталёг?? зьмешчаныя семдзясят восем перакладзеных Ф. Нойрайтэрам верша?, пятнаццаць праза?чных уры?ка? ? чатыры фрагмэнты з драматычных твора?. Варта нагадаць, што гэтая праца раб?лася ?ва ?мовах адсутнасьц? якога?небудзь паважнага беларуска?нямецкага сло?н?ка.

Апубл?кава? некальк? артыкула? пра Беларусь ? беларускую культуру: ≪Янка Купала ? паэт зь Беларус?≫, ≪Беларусь ? папялушка Э?ропы≫. Перакла? на нямецкую мову раман Ю. Попк? ≪Сьвец?ць у тумане≫ (1985), працу Р. Астро?скага ≪Беларусь з Х па XVI стагодзьдзе≫ (1986), прадмову да беларуска?нямецкага выданьня ≪Слова аб паходзе ?гаравым≫ (1987), зборн?к артыкула? ≪Выток? беларускай нацы? ? культуры≫ (1988). Фэрдынанд Нойрайтэр неаднойчы друкава?ся ? выданьнях М?жнароднай асацыяцы? беларус?ста? (Беларус?ка?1, Беларус?ка?16, Беларус?ка?18).

У апошня гады жыцьця акты?на супрацо?н?ча? зь беластоцк?м выданьнем ≪Год беларуск? ? Annus Albaruthenicus≫. У 3 нумары выданьня за 2002 год апубл?каваны па?нямецку артыкул Ф. Нойрайтэра ≪Мой шлях да Беларус?≫ ? яго пераклады на нямецкую мову твора? Макс?ма Багданов?ча , Янк? Купалы , Якуба Коласа , Петруся Бро?к? , Макс?ма Танка . Першае дачыненьне да беларушчыны ? Фэрдынанда Нойрайтэра адбылося ? 1947 г., кал? ён куп?? у Вене маленьк? ≪Беларуск? мо?ны дапаможн?к≫, выдадзены ? час вайны.

Гало?ныя працы [ рэдагаваць | рэдагаваць крын?цу ]

≪Kaschubische Anthologie≫, Munchen 1973
≪Geschichte der Kaschubischen Literatur. Versuch einer Zusammenfassenden Darstellung≫, Otto Sagner Verlag Munchen 1978, 1991
≪Historia literatury kaszubskiej. Proba zarysu≫, Wydawnictwo Morskie, Gda?sk 1982
≪Weissrussische Anthologie. Ein Lesebuch zur Weissrussischen Literatur (mit deutschen Ubersetzung)≫, Munchen 1983
≪Recepcja literatury kaszubskiej na niemieckim obszarze j?zykowym≫, [w:] Kaszubszczyzna w ?wiecie. Materiały z konferencji naukowej Jastrz?bia Gora 1-2 X 1993, Wejherowo 1994

Крын?цы [ рэдагаваць | рэдагаваць крын?цу ]

^ ^а ^б ^в Neureiter, Ferdinand // Нацыянальная служба Чэскай рэспубл?к?

[_b9785b4224f5b9b7-1] а ^б ^в Neureiter, Ferdinand // Нацыянальная служба Чэскай рэспубл?к?

[1]