Троцкае ваяводзтва

Зьвестк? зь В?к?пэды? ? вольнай энцыкляпэды?
Троцкае ваяводзтва
лац. Trockaje vajavodztva
Агульныя зьвестк?
Кра?на Вял?кае Княства Л?то?скае
Статус ваяводзтва Вял?кага Княства Л?то?скага [d]
Адм?н?страцыйны цэнтар Трок?
Дата ?тварэньня 1413
Дата скасаваньня 1795
Ваяводы Ваяводы троцк?я
Кашталяны Кашталяны троцк?я
Насельн?цтва гл. Дэмаграф?я
Плошча 31,2 тыс. км²
Час ?снаваньня 1413?1795
Месцазнаходжаньне Троцкага ваяводзтва
Троцкае ваяводзтва на мапе
    Дадатковыя мультымэдыйныя матэрыялы

Тро?цкае ваяво?дзтва [a]  ? адм?н?страцыйна-тэрытарыяльная адз?нка ? заходняй ? па?ночна-заходняй частцы Вял?кага Княства Л?то?скага . Плошча каля 31,2 тыс. км². Стал?ца ? места Трок? . Найбольшыя месты: Горадня , Ко?на , Мерач ? Панявеж .

Г?сторыя [ рэдагаваць | рэдагаваць крын?цу ]

Гербы Троччыны, XV ? XVI ст.

Утварылася згодна з пастановам? Гарадзельскай ун?? (1413 год) замест скасаваных Гарадзенскага ? Троцкага княства?. У гэты ж час уводз?л?ся пасады ваяводы ? кашталяна, як?я паводле значнасьц? л?чыл?ся друг?м? па ?радах ваяводы ? кашталяна в?ленск?х.

У XV ст. у склад ваяводзтва ?ваходз?л? па?ночная, цэнтральная ? па?днёвая частк? сучаснай Летувы , прынёманск?я земл? Беларус?, Берасьцейская , ? Новагародзкая земл?, Падляшша , Кобрынскае княства , П?нскае княства , Давыд-Гарадоцкае княства , Тура?шчына . Гэтыя княствы, Берасьцейская ? Новагародзкая земл?, Падляшша ? Ковенск? павет мел? самастойнае ад ваяводы к?раваньне [1] (паводле ?ншых зьвестак, у ваенных ? часткова падатковых аднос?нах Гарадзецкае, Клецкае, Кобрынскае, П?нскае княствы, Берасьцейскае, Ва?кавыскае, Гарадзенскае, Камянецкае, Новагародзкае, Слон?мскае намесьн?цтвы падпарадко?вал?ся намесьн?ку, а з 1413 году ? ваяводу троцкаму [2] ). На ?сходзе Беларус? ? Троцкае ваяводзтва ?ваходз?ла палова Бабруйскай воласьц? . У XV? ст. з складу Троцкага вылучыл?ся Наваградзкае, Падляскае ? Берасьцейскае ваяводзтвы.

Захавал?ся сьведчаньн? азначэньня жыхаро? Троцкага ваяводзтва л?цьв?нам? : ≪ литвин Петрушка Янов… шляхтич… Троицкого повету ≫ (1632 год) [3] , ≪ Осташко Троинский сказал: родом де он литвин [b] , города Гродни , взят в полон в то время, как великий государь был под Вильною ≫ (1672 год) [5] . У матрыкуле Гайдэльбэрскага ?н?вэрсытэту пад 1591 годам значацца Johannes Hlebowicz in Dambrowna, Lituanus. Nicolaus Hlebowicz in Dambrowna, palatinus Trocensis, Lituanus [6] , у матрыкуле Каралявецкага ?н?вэрсытэту пад 1702 годам ? Kopiewicz Vladislav., Sabludov. Lithuan. [7] Апроч таго, сярод верн?ка? некальк? параф?я? ?пам?наецца старал?тва , якую крын?цы зьвязваюць з рус?нам? : Берастав?ца (1645 год) [8] , Жыжмары (1669 год) [9] .

У 1791 годзе паводле Кантытуцы? Рэчы Паспал?тай утвары?ся Мерацк? павет . У 1793 годзе згодна з пастановаю Гарадзенскага сойму з Троцкага вылучылася Гарадзенскае ваяводзтва , у склад якога ?вайшл? Гарадзенск? ? Мерацк? паветы.

У вын?ку трэцяга падзелу Рэчы Паспал?тай (1795 год) асно?ная частка тэрыторы? ваяводзтва ?вайшла ? склад В?ленскай губэрн? , рэшта ? у Слон?мскую губэрню Расейскай ?мпэры? [1] .

Сымбол?ка [ рэдагаваць | рэдагаваць крын?цу ]

Герб ваяводзтва ме? наступны выгляд: ≪белая Пагоня ? чырвоным пол?≫ .

Ваяводзкая харугва была чырвонага колеру з выяваю гербу Пагоня ? цэнтры, паветы мел? харугвы з Пагоняй у блак?тным пол? [10] .

  • Герб Троцкага ваяводзтва Пагоня
  • 1712 г.
    1712 г.
  • каля 1720 г.
    каля 1720 г.
  • 1794 г.
    1794 г.
  • канец XIX ст. (рэканструкцыя)
    канец XIX ст. (рэканструкцыя)

Геаграф?я [ рэдагаваць | рэдагаваць крын?цу ]

В?ленскае ? Троцкае ваяводзтвы ( Парыж , 1665 г.)

На по?начы межавала з Курляндыяй , на ?сходзе ? зь В?ленск?м ? Наваградзк?м ваяводзтвам?, на по?дн? ? зь Берасьцейск?м ? Падляск?м ваяводзтвам?, на захадзе ? з Падляск?м ваяводзтвам, Прус?яй ? Жамойцю [11] .

Адм?н?страцыйна-тэрытарыяльны падзел [ рэдагаваць | рэдагаваць крын?цу ]

?ншая вэрс?я мапы В?ленскага ? Троцкага ваяводзтва? ( Парыж , 1665 г.)

Ваяводзтва падзялялася на чатыры паветы: Троцк? , Гарадзенск? , Ковенск? ? Уп?цк? .

В?ленскае ? Троцкае ваяводзтвы, ?нфлянты , Курляндыя , Жамойць (1791 г.)
Назва Цэнтар Плошча,
тыс. км² 		Староствы
Троцк? павет Трок? 8,7 Троцкае (гродавае)
Алькен?цкае
Жыжморскае
Лазьдзейскае
Мерацкае
Неманойцкае
Гарадзенск? павет Горадня 11,7 Гарадзенскае (гродавае)
Вас?лько?скае
Прывальскае
Прыросьльскае
Ф?л?по?скае
Ковенск? павет Ко?на 6 Ковенскае (гродавае)
Ва?кав?скае
В?штынецкае
Дорсун?скае
Прэнскае
Уп?цк? павет Уп?та 9,1 Уп?цкае (гродавае)
Вабольн?цкае
Гульб?нскае
Жыдайчанскае
Сенгвейскае
Шадо?скае
Шыманскае

Ваяводзк? сойм?к праводз??ся ? Троках. Павятовыя сойм?к? праходз?л? ? Троках , Панявежы , Горадн? ? Ко?не , тамака ж скл?калася паспал?тае рушаньне .

Гарадзенская, ковенская, троцкая ? ?п?цкая шляхта аб?рала восем пасло? на Вальны сойм Рэчы Паспал?тай , а таксама восем дэпутата? на Гало?ны Трыбунал .

Дэмаграф?я [ рэдагаваць | рэдагаваць крын?цу ]

На 1775 год Троцкае ваяводзтва нал?чвала 55 614 дымо? [1] . На 1790 год насельн?цтва ваяводзтва складала каля 288 тыс. жыхаро?.

Урадн?к? [ рэдагаваць | рэдагаваць крын?цу ]

Асно?ныя артыкулы: ваяводы троцк?я  ? кашталяны троцк?я

У Сэнаце Рэчы Паспал?тай Троцкае ваяводзтва мела двух прадста?н?ко? ? ваяводу ? кашталяна . Згодна зь Любл?нскай ун?яй (1569 год) ваявода троцк? паводле значнасьц? займа? месца ? сэнаце па кал?ск?м , а кашталян ? па серадзк?м ? перад лянчыск?м . За ?весь час ?снаваньня Троцкага ваяводзтва мела 42 ваяводы ? 53 кашталяны [12] .

Ваяводзк? мундз?р склада?ся з пурпуровага кунтуша зь зялёным? адваротам? ? белага жупана . Па-за вальным соймам троцкая шляхта ?жывала цёмна-с?н? (≪гранатовы≫) кунтуш, жо?тыя (≪саламяныя≫) адвароты ? жупан [1] , у сваю чаргу ?п?цк? павет ? мал?навы (≪кармазыновы≫) кунтуш, цёмна-с?н?я адвароты ? ≪саламяны≫ жупан.

Паводле герарх?? земск?х урадн?ка? у Троцк?м павеце наперадзе ?шо? ц?вун , у астатн?х паветах ? маршалк? .

За?ваг? [ рэдагаваць | рэдагаваць крын?цу ]

  1. ^ ст.-бел . Воеводство Троцкое ; лац . Palatinatus Trocensis , польск . Wojewodztwo trockie
  2. ^ Ранейшыя сьведчаньн? ?жываньня канструкцы? ≪ родам л?цьв?н (л?то?ка) ≫: ≪ бо сей Андрэй родам л?цьв?н, сын Гердзене? , л?то?скага князя ≫ ( Цьвярск? летап?с 1306 году); ≪ литвин родом ≫ пра Да?монта Пско?скага (≪Пролог≫, нап?саны ? Пскове ? канцы XIV ст. [4] ); ≪ родом литовка, а прозвище ей бысть литовское Августа ≫ пра дачку вял?кага князя л?то?скага Гедз?м?на ( Н?кана?ск? летап?с 1526?1530 гадо?, адкуль перайшло ? Л?цавы летап?сны звод 1568?1576 гадо?)

Крын?цы [ рэдагаваць | рэдагаваць крын?цу ]

  1. ^ а б в г Грыкев?ч А. Троцкае ваяводства // ВКЛ. Энцыкл . ? Мн. : 2005 Т. 2. С. 668.
  2. ^ Насев?ч В. Тэрыторыя, адм?н?страцыйны падзел // ВКЛ. Энцыкл . ? Мн. : 2005 Т. 1. С. 36.
  3. ^ Акты Московского государства, изданные Императорской академией наук. Т. 1. ? СПб., 1890. С. 434.
  4. ^ Лосева О. В. Жития русских святых в составе древнерусских Прологов XII ? первой трети XV веков. ? М., 2009. С. 200 .
  5. ^ Крестьянская война под предводительством Степана Разина. Сборник документов. Т. 3. ? М., 1962. С. 199 .
  6. ^ Die Matrikel der Unversitat Heidelberg. Th. 2. ? Heidelberg, 1886. S. 153 .
  7. ^ Die Matrikel der Albertus-Universitat zu Konigsberg i. Pr. 1544?1829. Bd. 2: Die Immatrikulationen von 1657?1829. ? Leipzig, 1911/1912. S. 233.
  8. ^ Kamuntavi?ien? V. Jelnios parapijos gyventojai XVII a. (≪Stara Litwa≫, arba jotvingi? p?dsakais Vilniaus vyskupijoje) // Lietuvos istorijos metra?tis. Nr. 2, 2011. P. 25.
  9. ^ Kamuntavi?ien? V. Jotvingiai ≪Senoji Lietuva≫ ir j? tik?jimas. XVII a. // Terra Jatwezenorum. Nr. 5, 2013. P. 68.
  10. ^ Грыцкев?ч А. Трокскае ваяводства // ЭГБ . ? Мн. : 2001 Т. 6. Кн. 1. С. 520.
  11. ^ Jelski A. Wojewodztwo trockie // Słownik geograficzny Krolestwa Polskiego i innych krajow słowia?skich . Tom V: Kutowa Wola ? Malczyce. ? Warszawa, 1884. S. 338 .
  12. ^ Krzywicki J. Wojewodztwo trockie // Słownik geograficzny Krolestwa Polskiego i innych krajow słowia?skich . Tom XII: Szlurpkiszki ? Warłynka. ? Warszawa, 1892. S. 491 .

Л?таратура [ рэдагаваць | рэдагаваць крын?цу ]

Атрымана з ≪ https://be-tarask.wikipedia.org/w/index.php?title=Троцкае_ваяводзтва&oldid=2475027 ≫