Рада Беларускай Народнай Рэспубл?к?

Зьвестк? зь В?к?пэды? ? вольнай энцыкляпэды?
(Перанак?равана з ≪ Рада БНР ≫)

Каардынаты : 40°42′47″ пн. ш. 73°47′51″ з. д. ? / ? 40.71306° пн. ш. 73.7975° з. д. ? / 40.71306; -73.7975

Рада Беларускай Народнай Рэспубл?к?

Герб БНР
Абрэв?ятура Рада БНР
Папярэдн?к Усебеларуск? зьезд
Дата ?тварэньня 31 сьнежня 1917  (106 гадо? таму)
Тып заканада?чая
Юрыдычны статус дзяржа?ная ?станова
Мэта адбудова незалежнай беларускай дзяржа?насьц? на ?с?х беларуск?х землях [1]
Штаб-кватэра Нью-Ёрк , акруга К??нс, раён Ямайск?я Пагорк?, Гатычны праезд, д. 166 [2]
Месцазнаходжаньне Злучаныя Штаты Амэрык?
Дзейн?чае ? рэг?ёнах 15 кра?на?, у тым л?ку ?се 5 сумежных зь Беларусьсю [3]
Сябро?ства 80 чалавек (2017 г.) [4]
Аф?цыйныя мовы беларуская
Старшыня ?вонка Сурв?ла
1-ы заступн?к Сяргей Навумчык
Заступн?к? Вячка Станкев?ч , М?калай Пачкае?
Сакратар Вячасла? Бортн?к [5]
Асно?ныя асобы Хведар Нюнька , Сяргей Пятров?ч, Янка Запрудн?к , В?та?т К?пель
К?ро?ны орган Прэзыдыюм (16 чал.)
Зьвязаныя кампан?? Беларуска-амэрыканскае задз?ночаньне , Згуртаваньне беларуса? у Вял?кай Брытан?? , Згуртаваньне беларуса? Канады , Таварыства беларускай культуры ? Летуве [6]
Сайт radabnr.org
Кол?шняя назва Рада ?себеларускага зьезду (да 18 сакав?ка 1918 г.)

Ра?да Белару?скай Народнай Рэспу?бл?к? ? найвышэйшы к?ра?н?чы орган БНР , як? з 1919 году дзейн?чае на эм?грацы? ? ?я?ляе сабой адну з ключавых пал?тычных арган?зацыя? беларускае дыяспары. Рада БНР захо?вае фармальна-працэдурную пераемнасьць з Радай Першага ?себеларускага зьезду 1917 году ? на дадзены момант зья?ляецца самым старым у сьвеце ?радам у выгнаньн? .

Паводле Другой Уста?най граматы ? Часовай Канстытуцы? Беларускай Народнай Рэспубл?к?, Рада БНР зья?лялася часовай вышэйшай заканада?чай установаю ? Беларус?. Ёй належала права прымаць законы, зацьвяржаць урад да моманту правядзеньня ?стано?чага сойму, як? мус?? бы вызначыць далейшы канстытуцыйны лад Беларус?. Фракцыя Беларускай сацыя?л?стычнай грамады (БСГ) , якая дам?навала ? першапачатковым складзе Рады, ускладала на яе функцы? парлямэнту. Антон Луцкев?ч у 1928 годзе характарызава? яе як ≪перадпарлямэнт≫. Пасьля эм?грацы? мэты дзейнасьц? ? функцы? Рады БНР был? перафармуляваныя ? палягаюць у прадста?н?цтве беларускага народу на м?жнароднай арэне да моманту фармаваньня дэмакратычна абранай улады ? Беларус?. Склад Рады БНР фармуецца перадус?м з актыв?ста? арган?зацыя? беларускай дыяспары дэмакратычнага ? незалежн?цкага к?рунку [7] .

Будова [ рэдагаваць | рэдагаваць крын?цу ]

  • Пасяджэньне . Скл?каецца аднойчы на 2 гады. Паводле 5-га артыкула Статуту, складаецца з ≪радных? л?кам ня больш як 80≫. Правамоцнае пра апавяшчэньн? радных прынамс? за месяц да правядзеньня. Ухваляе пастановы звычайнай большасьцю галасо?. Прымае новых радных на падставе п?сьмовай парады прынамс? 2-х радных. Вызначае памер сябро?ск?х складак радных. Зьмяняе Статут 3/4 галасо? ? зацьвярджае пастановы аб вонкавай супрацы. Аб?рае Прэзыдыюм, Кантрольную кам?с?ю ? Суд на 6 гадо?.
  • Прэзыдыюм . Аб?раецца на 6 гадо?. Улучае старшыню Рады, заступн?ка?, сакратара ? скарбн?ка. Выконвае пастановы пасяджэньня (Рады).
  • Сакратарыят . Прызначаецца старшынём Рады. Паведамляе старшын? ? Прэзыдыюму пра нясплату радным сябро?ск?х складак ? выдачу ?м дзяржа?най таямн?цы.
  • Кантрольная кам?с?я . Аб?раецца на 6 гадо? у складзе старшын?, сакратара ? сябра. Складае грашовую справаздачу Рады.
  • Суд . Аб?раецца на 6 гадо?. Складаецца са старшын? ? 2 судзьдзя?. Разглядае скарг? на выключэньне зь л?ку радных [1] .

Рада ?значальваецца Старшынём Рады БНР . У складзе Рады функцыянуюць Сакратарыяты па розных к?рунках працы, сярод як?х:

  • Сакратарыят вонкавых справа?
  • Сакратарыят унутраных справа?
  • Сакратарыят адукацы?
  • Сакратарыят ?нфармацы?

а таксама дзейн?чае скарбн?к ? Кам?тэт арх??ных справа? [7] .

Прэзыдыюм [ рэдагаваць | рэдагаваць крын?цу ]

[5]

Г?сторыя [ рэдагаваць | рэдагаваць крын?цу ]

1917?1919 гады [ рэдагаваць | рэдагаваць крын?цу ]

Асно?ны артыкул: Беларуская Народная Рэспубл?ка

Утварэньне [ рэдагаваць | рэдагаваць крын?цу ]

Рада вядзе свае выток? ад Рады ? Усебеларускага Кангрэсу , як? адбы?ся ? Менску ? сьнежн? 1917 году ? сабра? 1872 дэлегаты з ус?х рэг?ёна? Беларус?. Нягледзячы на разгон Кангрэсу з боку бальшав?ко?, дэлегатам атрымалася аф?цыйна прызнаць Раду ≪найвышэйшаю ?становаю краю≫, даручы?шы ёй ≪усю па?нату ?лады на Беларус?≫.

Пасьля таго, як органы савецкай улады ( Аблвыканкамзах ? Савет Народных Кам?сара? Заходняй вобласьц? ? фронту) был? вымушаныя пак?нуць Менск , 19 лютага 1918 Выкана?чы кам?тэт Рады ?себеларускага зьезду ? сва?м загадзе №1 абвясьц??, што ≪?зя? уладу ? свае рук?≫.

Першы склад Народнага сакратарыяту БНР

На наступны дзень, 20 лютага, была выдадзеная Першая ?ста?ная грамата да народа? Беларус?, у якой Выкана?чы кам?тэт абвясьц?? сябе часовай уладай Беларус? ≪для к?раваньня ? скл?каньня, як мага хутчэй, Устано?чага сойму≫, а выкана?чую ?ладу перада? Народнаму сакратарыяту Беларус? .

9 сакав?ка 1918 году Выкана?чы кам?тэт Рады ?себеларускага зьезду выда? Другую ?ста?ную грамату да народа? Беларус?, паводле якой абвяшчалася Беларуская Народная Рэспубл?ка (БНР). 18 сакав?ка 1918 на пленарным пасяджэньн? Рада ?себеларускага зьезду была перайменаваная ? Раду БНР.

У Раду БНР увайшл? вядомыя дзеячы беларускага нацыянальна-вызваленчага руху, у тым л?ку:

? ?ншыя.

У склад Рады БНР был? кааптаваныя 6 прадста?н?ко? В?ленскай беларускай рады :

а таксама прадста?н?к? нацыянальных меншасьця?, земства? ? гарадо?.

Старшынём Рады БНР ста? былы старшыня Прэзыдыюму ?себеларускага зьезду Янка Серада .

Па стане на 25 сакав?ка 1918 нал?чвалася 77 сябра? Рады:

  • 36 ? абраныя на ?себеларуск?м зьезьдзе,
  • 6 ? ад В?ленскай беларускай рады,
  • 15 ? ад нацыянальных меншасьця? (расейскай, польскай, габрэйскай),
  • 10 ? ад земства?,
  • 10 ? ад гарадо?.

19 сакав?ка 1918 Рада прыняла палажэньне аб вярхо?най уладзе БНР, у якой абвяшчалася, што н?водны закон ня будзе мець с?лы без зацьвярджэньня яго Радай БНР.

У складзе Рады дзейн?чал? кам?с??, у пэрыяд пам?ж пленарным? пасяджэньням? працава? Прэзыдыюм Рады БНР. З шэрага? сябро? Рады БНР (радных) фармава?ся ?рад БНР.

Трэцяя ?ста?ная грамата [ рэдагаваць | рэдагаваць крын?цу ]

Асно?ны артыкул: Трэцяя ?ста?ная грамата

У 1918 годзе ? Радзе ?снавал? 2 плын?: а?танам?сцкая ? незалежн?цкая.

А?танам?сты (прадста?н?к? земства?, гарадо?, расейскай, часткова габрэйскай нацыянальных меншасьця? ? некаторыя сябры БСГ на чале з М. Кра?цовым) выступал? за а?таномны статус Беларус? ? складзе Расе?. Яны прытрымл?вал?ся рэзалюцы? ?себеларускага зьезду , паводле якой Беларусь пав?нна была застацца а?таномнай адз?нкай з рэспубл?канск?м ладам у складзе Расе?.

Незалежн?к? выступал? за по?ны дзяржа?ны сувэрэн?тэт Беларус?. Да незалежн?цкай плын? належал? беларуск?я сацыял?сты Язэп Лёс?к, Сымон Рак-М?хайло?ск?, Бран?сла? Тарашкев?ч ? ?ншыя на чале са старшынём фракцы? БСГ Аркадзем Смол?чам. ?х пазыцы? ?змацн?л?ся пасьля прыезду зь В?льн? ? Менск Антона Луцкев?ча, ?вана Луцкев?ча ? Янк? Станкев?ча.

У ноч на 25 сакав?ка 1918 году Рада БНР прыняла Трэцюю ?ста?ную грамату . Напярэдадн? да незалежн?ка? далучылася група Кра?цова. Супраць незалежнасьц? БНР прагаласавал? сябры Рады ад Бунду (габрэйск?я сацыял?сты), гарадо? ? земства?, сярод як?х пераважал? прадста?н?к? агульнарасейск?х Расейскай сацыял-дэмакратычнай рабочай парты? (меншав?ко?) ? Парты? сацыял?ста?-рэвалюцыянэра? . У знак пратэсту супраць абвяшчэньня незалежнасьц? 9 прадста?н?ко? земства? пак?нул? пасяджэньне Рады. Пры галасаваньн? ?стрымал?ся сябры Рады ад Аб’яднанай габрэйскай сацыял?стычнай парты? (АЯСП) ? Паалей-Цыёна. Пазьней прадста?н?к? АЯСП далучыл?ся да большасьц?.

27 сакав?ка 1918 Рада абвясьц?ла, што бярэ на сябе ?сю па?нату ?лады ? Беларус?. Нямецк?я акупанты ? адказ разагнал? Раду ? Народны сакратарыят . У пачатку красав?ка 1918 дзейнасьць Народнага сакратарыяту была забаронена.

12 красав?ка 1918 склад Рады папо?н?л? 15 правых дзеяча?, сябра? ≪ Менскага беларускага прадста?н?цтва ≫, у тым л?ку

Па меры таго, як Першая сусьветная вайна набл?жалася да канца ? стала зразумелым, што на земл?, як?я знаходз?л?ся пад нямецк?м кантролем, прыйдуць бальшав?к? , вакол Рады зно? пачал? групавацца антыбальшав?цк?я с?лы. У канцы верасьня ? склад Рады ?вайшл? прадста?н?к? менскага правасла?нага духавенства ? менскага правасла?нага брацтва (10 чал.), польскай нацыянальнай меншасьц? (4), парты? кадэта? (4), габрэйскай меншасьц?, прафэс?йных арган?зацыя?.

11 кастрычн?ка Рада зацьвердз?ла Часовую Канстытуцыю БНР ? перайменавала Народны сакратарыят у Раду Народных М?н?стра? Беларускай Народай Рэспубл?к?, на чале якой ста? Луцкев?ч.

Ад’езд зь Менску [ рэдагаваць | рэдагаваць крын?цу ]

Пасьля Л?стапада?скай рэвалюцы? 1918 г. у Нямеччыне В?ленская беларуская рада па даручэньн? Луцкев?ча дасягнула дамо?ленасьц? зь Летув?скай Тарыбай аб пераезьдзе Рады ? ?раду БНР у В?льню. Апошняе пасяджэньне Рады БНР у Менску адбылося 28 л?стапада 1918, на як?м была прынята Грамата з закл?кам ствараць беларуск?я рады сялянск?х ? рабочых дэпутата?. 3 сьнежня 1918 г. Рада ? ?рад БНР пераехал? ? В?льню , а 27 сьнежня 1918 ? у Горадню .

У выгнаньн? [ рэдагаваць | рэдагаваць крын?цу ]

З 1919 па 1947 год [ рэдагаваць | рэдагаваць крын?цу ]

У красав?ку 1919 году польская арм?я заняла В?льню ? Горадню. Прадста?н?к? Рады БНР усталявал? кантакты ? вял? перамовы з польск?м к?ра?н?цтвам ? асаб?ста Юзэфам П?лсудзк?м . У вын?ку гэтага Рада зраб?лася арэнай жорстк?х дэбата? адносна стасунка? з Польшчай, што нават выл?лася ? яе часовы раскол. Польск?я акупацыйныя ?лады падвергл? л?дэра? рады рэпрэс?ям. У турму трап?л? Ласто?ск?, Бадунова, Грыб ? Мамонька; Захарка ? Крачэ?ск? вымушаны был? эм?граваць у Нямеччыну . Пасьля вызваленьня Ласто?скага ? ?ншых Прэзыдыюм Народнай рады сабра?ся ? Рызе . Да пачатку 1921 раскол Рады бы? пераадолены.

Адначасова з гэтым на працягу 1920 году Рада БНР вядзе перамовы аб прызнаньн? з боку РСФСР. У чэрвен? дэлегацыя БНР мае сустрэчу з Георг?ем Чычэрыным , м?н?страм замежных справа? РСФСР.

Пасьля падп?саньня 11 жн??ня 1920 г. м?рнае дамовы пам?ж Латв?яй ? РСФСР Рада БНР як антысавецкая арган?зацыя не магла заставацца ? Рызе. У л?стападзе 1920 году БНР заключае дамову аб узаемным прызнаньн? зь Летув?скай Рэспубл?кай , што дало магчымасьць Прэзыдыюму Рады БНР пераехаць у Ко?на .

У пачатку 20-х гадо? к?ра?н?цтва Рады ? ?рад БНР базавал?ся ? Ко?не ? падтрымл?вал? найбольш шчыльныя сувяз? з урадам Летув?скай Рэспубл?к? . Тэрыторыя ЛР служыла базаю для партызана?, як?я пры падтрымцы ?лада? БНР вял? антыпольскую партызанскую барацьбу ? Заходняй Беларус? , што знаходз?лася ? складзе Польшчы.

У 1921 годзе на арган?заванай Радай БНР у Празе Нацыянальна-пал?тычнай нарадзе была асуджаная Рыская дамова , паводле якой тэрыторыя Беларус? дзял?лася пам?ж Польшчай ? Савецкай Расеяй. Рада БНР была прызнаная нарадай як гало?ны беларуск? прадста?н?чы орган.

У вын?ку супярэчнасьця? унутры ?раду БНР па тэме тэрытарыяльных саступак Летув?скай Рэспубл?цы ? л?стападзе 1923 году Прэзыдыюм Рады пераеха? з Ко?на ? Прагу .

Рада БНР працягвае кантакты зь Л?гай Нацыя? , урадам? замежных кра?на?. Намаганьням? сябро? Рады ? Чэх?? был? арган?заваныя стыпэнды? для беларуск?х студэнта?.

Новая эканам?чная пал?тыка , беларус?зацыя , узбуйненьне БССР , а таксама амн?стыя былым прац??н?кам савецкай улады, прынятая ? 1923 годзе, парадз?л? ? эм?гранцк?х колах прасавецк?я настро?. У 1925 годзе Аляксандар Цьв?кев?ч ? яго аднадумцы скл?кал? ? Бэрл?не Другую ?себеларускую канфэрэнцыю, якая прыняла рэзалюцыю аб прызнаньн? Менску адз?ным цэнтрам адраджэньня Беларус?. Пасьля канфэрэнцы? шэраг сябро? Рады БНР выехал? ? БССР (большасьць у вын?ку была рэпрэсаваная), але Прэзыдыюм Рады БНР не прызна? рашэньн? канфэрэнцы?.

Вас?ль Захарка, Прэз?дэнт Рады БНР у 1928?1943 гадах

Пасьля сьмерц? Крачэ?скага ? 1928 годзе яго па?намоцтвы перайшл? да Вас?ля Захарк? . У 30-я гады наз?раецца згасаньне акты?насьц? Рады БНР. У 1939 годзе прэзыдэнт БНР Захарка нак?рава? пратэст прэзыдэнту Летув?скай Рэспубл?к? за пагадненьне з СССР, паводле якога В?льня пераходз?ла з складу БССР у склад Летув?скай Рэспубл?к?. Перад сваёй сьмерцю ? 1943 годзе Захарка перада? па?намоцтвы старшын? Рады БНР М. Абрамчыку . Сакратаром Рады БНР стала Ларыса Ген?юш .

У час Другой сусьветнай вайны Рада БНР, чые асно?ныя органы працягвал? заставацца ? Празе, адмов?лася супрацо?н?чаць зь нямецк?м? нацыянал-сацыял?стам?, нягледзячы на ц?ск, як? аказва?ся зь ?х боку. Рада БНР не прызнае законным Друг? ?себеларуск? кангрэс а таксама Беларускую цэнтральную раду . [8] . Напрыканцы вайны, па меры наступу савецк?х войска?, Рада была вымушаная пераехаць у заходнюю частку Нямеччыны, каб пазьбегнуць арышту ? захопу арх?ва? з боку савецк?х органа?.

Пасьля Другой сусьветнай вайны [ рэдагаваць | рэдагаваць крын?цу ]

Пасьляваенная хваля пал?тычных уцекачо? зь Беларус? папо?н?ла шэраг? Рады БНР ? актыв?завала яе працу. Рада сталася кропкай прыцягненьня для беларуск?х эм?гранта?, як?я не жадал? супрацо?н?чаць зь Беларускай цэнтральнай радай , якая была ?твораная ? Менску ? 1944 годзе пры падтрымцы нямецк?х акупанта? ? якая таксама разгарнула сваю дзейнасьць у выгнаньн?.

29 сьнежня 1947 г. у Остэргофэне ( Нямеччына ), на сходзе, прысьвечаным 30-й гадав?не ? Усебеларускага зьезду, было аф?цыйна абвешчана пра адна?леньне дзейнасьц? Рады БНР на чале са старшынём Рады М. Абрамчыкам. У склад адно?ленай Рады ?вайшл? 72 сябры.

У лютым 1948 Рада спэцыяльным ман?фэстам абвясьц?ла аб адна?леньн? сваёй дзейнасьц? ? вернасьц? 3-й Уста?най грамаце, у красав?ку 1948 М?кола Абрамчык бы? абраны Прэзыдэнтам Рады БНР. У сьнежн? 1948 зацьверджаны Статут Рады БНР, у як?м падкрэсьл?валася, што Рада на чале зь яе прэзыдэнтам зья?ляецца ≪адз?ным па?напра?ным прадста?н?цтвам сувэрэнных право? беларускага народу≫ ? будзе заставацца ?м ≪да часу вольных выбара? у незалежнай БНР канстытуцыйных заканада?чых органа?≫. У сярэдз?не 1950-х г. у складзе Рады БНР нал?чвал?ся 142 сябры [9] .

У гады ≪халоднай вайны≫ Рада БНР займалася беларускай асьветн?цкай ? лаб?сцкай працай на Захадзе, пашыраючы ?нфармацыю пра Беларусь як самастойную кра?ну ? аргумэнтуючы неабходнасьць падтрымк? незалежнасьц? Беларус? ва ?ладных колах ЗША, Вял?кабрытан?? ? ?ншых кра?на? [10] . Рада акты?на ?заемадзейн?чала ? каардынавала сваю дзейнасьць з арган?зацыям?, як?я прадста?лял? ? эм?грацы? ?ншыя народы СССР. У прыватнасьц?, Прэзыдэнт Рады БНР М?кола Абрамчык у 1950-х ? 60-х гадах узначальва? м?жнародную Л?гу за вызваленьне народа? СССР .

Пры непасрэдным удзеле Рады БНР у 1954 годзе была створана Беларуская служба Радыё ≪Свабода≫ .

У канцы 1980-х г. Рада зьвярнулася да сусьветнай супольнасьц? з закл?кам дапамагчы Беларус? ? л?кв?дацы? наступства? Чарнобыльскай катастрофы , яе сябры займал?ся зборам дапамог? пацярпелым раёнам Беларус?.

Гало?най кватэрай Рады БНР бы? Парыж (да 1970), Таронта (да 1983), Нью-Ёрк .

Пасьлясавецк? час [ рэдагаваць | рэдагаваць крын?цу ]

?вонка Сурв?ла, 8-я старшыня Рады БНР

У пачатку 1990-х г. дзеячы Рады БНР уступ?л? ? кантакты з аф?цыйным? структурам? Рэспубл?к? Беларусь , якая набыла незалежнасьць у 1991 годзе. У 1993 годзе ? Менску на аф?цыйным узро?н? адбылося сьвяткаваньне 75-годзьдзя абвяшчэньня БНР з удзелам к?ра?н?цтва Рэспубл?к? Беларусь ? Рады БНР.

Вялася падрыхто?ка да перадачы Радай сва?х па?намоцтва? на карысьць парлямэнту незалежнай Беларус?, але на тым этапе яна не магла перадаць ?х Вярхо?наму Савету 12 скл?каньня , спасылаючыся на тое, што яго фармаваньне адбылося пры савецкай уладзе ? таму не магло л?чыцца вын?кам свабодных выбара? [10] .

Далейшыя пал?тычныя зьмены ? Беларус? адклал? перадачу па?намоцтва? Рады на нявызначаны тэрм?н. Пасьля таго, як улады Беларус? пад к?ра?н?цтвам Аляксандра Лукашэнк? скасавал? статус беларускай мовы як адз?най дзяржа?най, зьмян?л? дзяржа?ныя сымбал? ? пачал? наступ на дэмакратычныя свабоды, Рада БНР пачала выступаць з пратэстам? супраць пал?тык? аф?цыйнага Менску.

Пасьля 1994 году Рада папо?н?ла свае шэраг? за кошт новай хвал? пал?тычных эм?гранта? ? выступае з рэзкай крытыкай у адрас дзеючай у Беларус? ?лады.

К?ра?н?цтва Рады БНР пэрыядычна мае сустрэчы з прадста?н?кам? ?рада? заходн?х кра?на? [11] [12] , Старшыня Рады рэгулярна выступае з аф?цыйным? заявам? адносна актуальнай сытуацы? ? Беларус?.

Прадста?н?к? Рады БНР працягваюць падкрэсьл?ваць, што Рада бачыць сябе ? якасьц? надпартыйнай структуры ? мае перадаць свае па?намоцтвы дэмакратычна сфармаванай беларускай уладзе пры адсутнасьц? пагрозы незалежнасьц? Беларус? [10] .

У чэрвен? 2023 году стала вядома, што Кам?тэт дзяржа?най бясьпек? Рэспубл?к? Беларусь абвясьц?? Раду экстрэм?сцк?м фармаваньнем [13] .

Узнагародная сыстэма Рады БНР [ рэдагаваць | рэдагаваць крын?цу ]

Асно?ны артыкул: Узнагароды БНР
  • Жалезны ≪Крыж за Бацька?шчыну≫. Зацьверджаны ? 1918 годзе. Узнагароджвал?ся асобы ? змагары за Беларускую Народную Рэспубл?ку [14] [15] .
  • Ордэн ≪Жалезны Крыж Заслуг?≫ (часо? Другой сусьветнай вайны, 1944 год). Ме? тры ступен?, прывешва?ся на стужцы (колеры ня высьветлены). На адваротным баку чатырохрадковы надп?с: НА СЛУЖБЕ БЕЛАРУСКАМУ НАРОДУ [14] .
  • Мэдаль Партызана . Зацьверджаны 1 верасьня 1949 году, першыя ?знагароджаныя з 5 жн??ня 1951 году. Мае дзьве ступен?, выконваецца адпаведна з золата ? срэбра. Стужка ? чырвона-зямельна-зялёная. На стужцы мэдаля I ступен? дзьве скрыжаваныя стрэльбы. На в?давым баку ? коле дзьве скрыжаваныя стрэльбы, над ?м? л?тары ≪БНР≫. На адваротным баку парадкавы нумар [14] .
  • Ордэн Пагон? . Зацьверджаны 1 верасьня 1949 году, першыя ?знагароджаныя ? 5 жн??ня 1951 году. Мае пяць кляса? (ступеня?). Выконваецца з золата ц? срэбра, прывешваецца на стужцы нацыянальных колера?. У цэнтры выява Пагон?, на шырок?х прамянёх крыжа л?тары БНР, на цэнтральным верхн?м промн? пазначаная ступень. На адваротным баку ? парадкавы нумар [14] .
  • Ордэн Зялезнага Рыцара . Зацьверджаны 1 верасьня 1949 году, першыя ?знагароджаныя ? 5 жн??ня 1951 году. Мае пяць ступеня?, выконваецца з золата, срэбра ц? бронзы. Прывешваецца на стужцы чырвонага (цёмнага) ? зямельнага (бурага) колера?. Шабл? на стужцы з таго ж мэталу, што ? на ордэне. На трох горных прамянёх ? л?тары ≪БНР≫. На адваротным баку ? парадкавы нумар [14] .
  • Мэдаль да стагодзьдзя Беларускае Народнае Рэспубл?к? . Зацьверджаны дэкрэтам Старшын? Рады БНР ?вонк? Сурв?лы ? сьнежн? 2018 году. Надава?ся ≪за пажыцьцёвыя заслуг? ? працы дзеля зьдзяйсьненьня ?дэала? Акту 25 сакав?ка 1918 г., у тым л?ку за дасьледваньн? ? папулярызацыю беларушчыны, здабыцьцё ? ?мацаваньне дзяржа?най незалежнасьц? Беларус?, барацьбу за свабоду ? дэмакратыю ? Беларус?≫ [16] .

Старшын? [ рэдагаваць | рэдагаваць крын?цу ]

Партрэт ?мя Дата нараджэньня Дата сьмерц? Пачатак пра?леньня Заканчэньне пра?леньня
Ян Серада 1 тра?ня 1879 пасьля 19 л?стапада 1943 9 сакав?ка 1918 14 тра?ня 1918
Язэп Лёс?к 6 л?стапада 1883 1 красав?ка 1940 14 тра?ня 1918 13 сьнежня 1919
Пётра Крачэ?ск? 7 жн??ня 1879 8 сакав?ка 1928 13 сьнежня 1919 8 сакав?ка 1928
Вас?ль Захарка 1 красав?ка 1877 14 сакав?ка 1943 8 сакав?ка 1928 6 сакав?ка 1943
М?кола Абрамчык 16 жн??ня 1903 29 тра?ня 1970 6 сакав?ка 1943 29 тра?ня 1970
В?нцэнт Жук-Грышкев?ч 10 лютага 1903 14 лютага 1989 29 мая 1970 27 л?стапада 1982
Язэп Сажыч 5 верасьня 1917 19 л?стапада 2007 27 л?стапада 1982 31 жн??ня 1997
?вонка Сурв?ла 11 красав?ка 1936 31 жн??ня 1997

Выб?тныя м?нулыя радныя [ рэдагаваць | рэдагаваць крын?цу ]

Глядз?це таксама [ рэдагаваць | рэдагаваць крын?цу ]

Крын?цы [ рэдагаваць | рэдагаваць крын?цу ]

  1. ^ а б Статут Рады БНР // Рада Беларускай Народнай Рэспубл?к?, 2017 г.  Праверана 26 лютага 2018 г.
  2. ^ Натальля Гардз?енка . Сьнежань // Адрасы БНР : каляндар на 2018 год / дызайн Анатоль Лазар . ? Менск: Кн?газбор, 2017. ? 1000 ас. ? ISBN 978-985-7180-50-93
  3. ^ Пра Раду БНР // Рада Беларускай Народнай Рэспубл?к?, 2017 г.  Праверана 26 лютага 2018 г.
  4. ^ Пытаньн? ? адказы // Рада Беларускай Народнай Рэспубл?к?, 2017 г.  Праверана 26 лютага 2018 г.
  5. ^ а б Прэзыдыюм // Рада Беларускай Народнай Рэспубл?к?, 2017 г.  Праверана 26 лютага 2018 г.
  6. ^ Як падтрымаць Раду БНР // Рада Беларускай Народнай Рэспубл?к?, 2017 г.  Праверана 26 лютага 2018 г.
  7. ^ а б Навошта нам Рада БНР: ?нтэрв'ю з членам Рады (працяг)
  8. ^ Энцыклапедыя г?сторы? Беларус?. У 6 т. / Беларус. Энцыкл.; Рэдкал.: М. В. Б?ч ? ?нш.; Прадм. М. Ткачова ; Маст. Э. Э. Жакев?ч. ? Мн. : БелЭн , 1993. ? Т. 1: А ? Бел?ца. ? 494 с. ? ISBN 5-85700-074-2 С. 390.
  9. ^ Макс?мюк, Я. Адна?леньне Рады БНР пасьля Другой Сусьветнай вайны // Зап?сы = Zapisy. ? 2001. ? № 25. ? С. 41 ? 48.
  10. ^ а б в Навошта нам Рада БНР: ?нтэрв?ю з членам Рады (пачатак)
  11. ^ Шварцэнбэрг ? Сурв?ле: В?зы тармоз?ць не ЭЗ, а Менск
  12. ^ Эстон?я падтрымл?вае беларускую апазыцыю
  13. ^ Рада БНР выдала заяву з нагоды ?ключэння яе ? сп?с ?экстрэм?сцк?х фармавання?”   (бел.) Беларускае Радыё Рацыя
  14. ^ а б в г д Мазырэц Ц.  Узнагароды Беларус? // Спадчына . ? 1992. ? № 5. ? С. 38?41.
  15. ^ Мазырэц Ц.  Узнагароды Беларус? // Спадчына . ? 1993. ? № 1. ? С. 53?56.
  16. ^ Узнагароджаньне Мэдалём да стагодзьдзя БНР  ? Аф?цыйны сайт Рады БНР, 25 сьнежня 2018 г.

Л?таратура [ рэдагаваць | рэдагаваць крын?цу ]

  • Гардз?енка, А. Беларуск? кангрэсавы кам?тэт Амэрык? (БККА) / Алег Гардз?енка. ? Смаленск: [б.в.], 2009.

Вонкавыя спасылк? [ рэдагаваць | рэдагаваць крын?цу ]

Шукаць у Wikisource В?к?крын?цы зьмяшчаюць арыг?нальныя матэрыялы, датычныя тэмы артыкула:
Атрымана з ≪ https://be-tarask.wikipedia.org/w/index.php?title=Рада_Беларускай_Народнай_Рэспубл?к?&oldid=2405826 ≫